‘Vijf jaar later’ was het thema van de jubileumbijeenkomst van Vedis. Tijdens een forumdiscussie lieten verschillende grote namen én nieuwe uitdagers uit de retail hun licht schijnen over de grote ontwikkelingen in de sector. De ‘gevestigde retail’ bestond uit ceo Giovanni Colauto van de Bijenkorf, Leen Bakker-topvrouw Debbie Klein, eigenaar Roland Kahn van Coolinvestments en Kees Buur, voormalig inkoopdirecteur bij A.S. Watson. Hun visie op de toekomst van retail in zeven quotes.
 
‘Winkels zullen altijd blijven bestaan’ Giovanni Colauto, ceo de Bijenkorf
De Bijenkorf gooide het roer vijf jaar terug volledig om. Vijf van de twaalf winkels gingen dicht en de investeringen in online gingen fors omhoog. En met resultaat, want sindsdien groeien de omzet en winst onafgebroken en is het online omzetaandeel gegroeid van acht à negen procent naar de huidige 25. “En dat zal in de toekomst duidelijk meer worden”, voorspelt Colauto. Maar dat betekent volgens hem geenszins het einde van het fysieke warenhuis. “Winkels blijven altijd, want mensen willen socializen, zien en gezien worden.” Dat kan niet alleen achter een scherm en voor die ervaring blijven mensen ‘een dagje naar de stad’ gaan, voorspelt hij. “Dat is dus eigenlijk wat de Bijenkorf honderd jaar geleden ook al was. Wat dat betreft is er niet zoveel veranderd.”

‘Een chaotische winkelervaring online nabootsen is niet zo makkelijk’ Kees Buur, voormalig inkoopdirecteur A.S. Watson
Kruidvat was niet bepaald een voorloper op het gebied van e-commerce. En dat heeft een reden. “Nederlanders en Belgen houden een beetje van rommel”, zegt Buur. “Het was even de vraag hoe je die gekke chaos die de Kruidvat-winkelbeleving is online na te doen. Dat is nogal een kunst.” Daarnaast was de noodzaak van een webwinkel lange tijd een vraagteken. Buur verwijst daarvoor naar zijn eigen woonplaats Veenendaal. “Daar zijn vier Kruidvat-winkels en een Trekpleister. Als ik een fles shampoo nodig heb, stap ik op de fiets en binnen zes minuten heb ik die.” En winkels sluiten om die omzet naar online over te sluizen, is geen optie. “We verdienen nog steeds erg veel geld in al die winkels, en ik denk dat dat zo blijft.”

‘Ik maak me erg veel zorgen over de provinciestad’ Kees Buur, voormalig inkoopdirecteur A.S. Watson
Over Veenendaal gesproken: over de toekomst van die stad is Buur niet gerust. Want door de opkomst van e-commerce, besluiten steeds meer ketens dergelijke provinciesteden te verlaten. “Straks zegt Coolcat ook dat de online omzet zo hoog is dat een winkel in Veenendaal niet meer nodig is”, verwijst hij naar gesprekspartner Roland Kahn. “Hoe ziet de functie van zo’n stad er over vijf of tien jaar dan uit?” De klant betaalt en bepaalt dus, is de simpele repliek van Kahn. “Als die besluit via internet te kopen, is dat het resultaat. Het is inderdaad zeer de vraag of wij over vijf jaar nog in Veenendaal zitten. De doelgroep van Coolcat is er bij uitstek een die online koopt.”

Kahn ziet de provinciesteden in de toekomst veranderen in satellieten van grotere plaatsen, met kleinere servicepoints waar mensen producten kunnen zien en bestellen. Maar het hangt ook sterk af van de productgroep, vult ceo Debbie Klein van Leen Bakker aan. “Als ik een feestje heb, bestel ik zes paar schoenen en stuur er vijf terug naar Zalando. Maar dat zie ik met boxsprings nog niet zo snel gebeuren.” Daarom ziet zij nog wel degelijk een rol voor de fysieke winkel, ook in kleinere plaatsen. “We zien allemaal een kanaalverschuiving, maar ook de klantwens van winkelbeleving en advies. En die wens is niet alleen grootstedelijk.”

‘Iedere retailer zal zichzelf opnieuw moeten uitvinden’ Debbie Klein, ceo Leen Bakker
Leen Bakker hoeft zich niet te schamen voor zijn positie in de markt, vindt de recent aangetreden topvrouw. De woonwinkelketen, die vorig jaar van eigenaar wisselde, is met zijn e-commerce-aandeel van zo’n zeventien procent online ongeveer net zo groot als fonQ in Nederland. Bovendien is Leen Bakker nummer drie in de slaapmarkt. Maar de formule moet ervoor waken zelf niet in slaap te vallen, waarschuwt Klein. “Disrupters hebben de hele branche, die een klein beetje heeft zitten snurken, wakker geschud.” Iedere gevestigde retailer moet zich volgens haar opnieuw uitvinden, want nieuwe spelers nemen talloze hordes voor klanten weg. “Wij hebben met zijn allen veel te lang gedacht dat het wel overwaait, maar Emma heeft binnen twee jaar tijd gewoon vijf procent van de matrassenmarkt in handen gekregen. Daarom moeten wij ervoor zorgen dat diezelfde hordes ook door ons weggenomen worden, anders wordt de kaas je van het brood gegeten.”

‘De echte winnaars in de retail zijn de discounters’ Roland Kahn, ceo Coolinvestments
Waar menigeen discussieert over de scheiding on- en offline, is het volgens Kahn duidelijk wie de retailkampioenen van vandaag zijn. “Primark en Action verkopen voor nul euro op internet en maken ongelooflijk veel meer winst dan welk internetbedrijf dan ook. Het is niet zo dat voor alles en iedereen internet heilig is.” Colauto ziet dat anders. “Helemaal bovenin het spectrum, bij de luxespelers, zie je ook heel veel winnaars.” Hij wijst op de goede resultaten van concerns als LVMH en Kering. Maar bovenal is het volgens hem niet het segment dat bepaalt of je succes hebt, maar wat je te bieden hebt. “Ook in het midden zijn voorbeelden van retailers die prima gegroeid zijn. In elk segment kun je geld verdienen.”

‘Er is nog nooit zoveel rotzooi verkocht als de laatste paar jaar’ Roland Kahn, ceo Coolinvestments
Veel retailers hebben de mond vol over duurzaamheid. Maar in de praktijk gaan er, in het verlengde van het succes van discounters, ongekende hoeveelheden goedkope producten over de toonbank. Niet bij de luxespelers die Colauto roemt. “Dat is natuurlijk een waanzinnige markt, waar in je spullen voor twaalf, vijftien keer de inkoopprijs kunt verkopen”, zegt Kahn. “Maar aan de onderkant van de markt zit een hele grote groep consumenten die gewoon wil consumeren. Die kopen echt de grootste shit als het maar een euro kost. Ik zie dat niet zo snel veranderen.” Kruidvat kan daarover meepraten. “Alles wat daar wordt verkocht, heb je eigenlijk niet nodig”, aldus Buur. 

‘Als je iets wilt verdienen, dan moet je ook iets verkopen’ Roland Kahn, ceo Coolinvestments
Toen Roland Kahn en Ronald van Zetten de V&D-merknamen overnamen, bleek van de techniek aan de achterkant weinig te kloppen. Daarom is eerst met Frendz een totaal ander platform opgezet. Een influencer-agency, noemt Kahn het. Frendz heeft nu een miljoen hits per maand en is volgens hem de belangrijkste partij voor alle influencers. Voor wie dat allemaal wat vage taal vindt, legt Kahn het nog even eenvoudig uit. “Er zijn in Nederland heel veel jongelui die online foto’s posten. Als ze zichzelf heel erg ontkleden, kijken er veel mannen naar. Hebben ze juist heel veel kleding aan, dan kijken er veel vrouwen naar. Beide markten zijn heel leuk, maar wij richten ons vooral op die tweede, want dan kun je misschien ook nog wat verdienen.” Dat gebeurt overigens nog niet met Frendz. “Het is hartstikke leuk, maar er gaat zwaar geld bij.”

Om toch wat geld in het laatje te krijgen, moet er ook wat verkocht worden, en daarom is hij blij dat V&D sinds kort als webwinkel weer in de lucht is. Inmiddels gaat dat goed, zegt Kahn. “Een heleboel merken die bij V&D passen waren eerst afwachtend. Maar toen we in de media kwamen, hebben zich diezelfde week nog vijfhonderd bedrijven gemeld zich die wilden aansluiten.” Met het aansluiten van nieuwe merken is V&D nu ‘als een gek’ bezig, waardoor het de omzet nu gestaag ziet stijgen. Dat V&D een beschadigde naam zou zijn en het beter was geweest een nieuw, fris merk te beginnen, wil hij overigens niet horen. “Voor veertigplussers is dit een icoon, V&D heeft generaties overleefd.”