Na tien jaar onder de vleugels van de Britse Selfridges Group maakt de Bijenkorf zich op voor een nieuwe eigenaar. Daardoor staat de toekomst van het Nederlandse warenhuis voor de zoveelste keer in zijn 151-jarig bestaan op losse schroeven. “Jammer en zonde”, zegt oud-ceo van de Bijenkorf, Jan Kessels, erover tegen RetailTrends. 

De Bijenkorf komt in 2011 in handen van de Canadese familie Weston. De familie, met Galen Weston aan het hoofd, heeft dan ook al de Britse warenhuisketen Selfridges in zijn portefeuille, evenals het Ierse Brown Thomas. In 2015 wordt daar nog warenhuis Arnotts aan toegevoegd.

Hoewel de familie Weston in Canada woont, had met name Galen een sterke binding met West-Europa. De pater familias overleed in april dit jaar. Zijn zoon en dochter Galen (junior) en Alannah hebben niet dezelfde bevlogenheid als hun vader en volgens Kessels is het niet zo verrassend dat de familie daarom naar het portfolio kijkt. Het is lastig om op afstand een bedrijf door een crisis heen te loodsen. “Ik had alleen gedacht en gehoopt dat zij er voor langere tijd in zouden zitten.” 

Rust
Kessels, zelf tussen 1984 en 1988 aan het roer van de Bijenkorf, stelt dat een warenhuis rust nodig heeft. “Het waren sinds 1998 turbulente tijden voor de Bijenkorf onder Vendex KBB (zie kader, red.). Bij een familie zit je ook niet voor de eeuwigheid, maar doorgaans wel voor heel lang. Het is jammer en zonde dat daar nu verandering in komt.”

De rust van de afgelopen tien jaar heeft de Nederlandse warenhuisketen goede cijfers opgeleverd, in elk geval tot en met 2019. Toen schreef de retailer een operationele winst van 43,7 miljoen euro in de boeken en een omzetgroei van 10,5 procent. Ook wordt onder Selfridges Group een nieuwe weg ingeslagen en volledig ingezet op een premium experience. Het betekent dat vijf kleinere winkels sluiten en zeven grote filialen open blijven. Deze worden compleet gerenoveerd en voorzien van een nieuwe look en feel. 

Synergie
“Selfridges deed de Bijenkorf goed”, zegt Kessels. “Of dat nou uit de synergie kwam of doordat ze een aandeelhouder hadden die begreep waar het in retail over gaat, dat kun je vanaf de buitenkant niet zien.” Ook de stappen die de Bijenkorf online heeft gezet dragen daar volgens Kessels aan bij. “Als warenhuis hebben ze een van de beste internetplatforms van Europa.”

In de afgelopen jaren wist de Bijenkorf onder meer voor Tiffany’s een plekje vrij te maken in de winkels. Ook heeft John Lewis tijdelijke pop-upstores gehad bij de retailer en wisten steeds meer premiummerken de Bijenkorf te vinden. Is dat volledig te danken aan het korte lijntje met het grote Selfridges? “De Bijenkorf heeft in Nederland een positie die niet te vergelijken is met wie dan ook”, vertelt Kessels. “Grote merken als Tiffany’s, Cartier en Gucci zien ook dat de aanwezigheid in zo’n warenhuis zorgt voor zichtbaarheid en omzet scoren.” 

Jan Kessels
Ceo van de Bijenkorf tussen 1984 en 1988. 

Imago
Vroeger was het een uitdaging om die premiummerken ervan te overtuigen naar het warenhuis te komen. Die tijd is volgens Kessels voorbij. “Dat is niet de verdienste van Selfridges”, verduidelijkt de voormalig ceo. “Het is volledig te danken aan het imago van de Bijenkorf in ons land.” Grote kans dat de samenwerking met zijn Britse eigenaar eraan bij heeft gedragen. “Ze konden met één mond praten, maar het is niet essentieel.”

Nu er een up-to-date winkelbestand staat en de Bijenkorf over een goedwerkende webshop beschikt ziet Kessels wel uitdagingen in de zoektocht naar nieuw groeipotentieel. “Er moet een stap gemaakt worden naar de toekomst. Ergens moet groei vandaan gehaald worden, je kunt niet blijven verluxen. Het helpt als je een samenwerking hebt met een aandeelhouder die meer luxe warenhuizen in zijn bestand heeft.”

'Je kunt niet blijven verluxen'

Die groei kan de Bijenkorf volgens Kessels vinden in de lokale markt. Nu door de coronacrisis toeristen wegblijven uit de grote steden, is het zaak de connectie met de klant uit de stad te maken. “Het zou me verbazen als de vestiging in Amsterdam minder dan twintig procent omzet haalt uit toerisme. Dat is substantieel voor een retailer.” Alle warenhuizen bij elkaar komt de totale omzet uit toerisme wellicht uit op tien procent, schat Kessels in. 

Voor de toekomst hoopt de oud-ceo dat er een groep van premiumwarenhuizen opstaat waar de Bijenkorf mooi bij zou passen. Denk aan Galeries Lafayette in Parijs en het KaDeWe in Berlijn. “Met zo’n groep kun je kennis en kunde combineren met marktkracht. Vanuit een buy and build-strategie zou dat interessant zijn”, meent Kessels. Onlangs stapte Peek & Cloppenburg nog in het Deense Magasin du Nord. “Dat zou ook nog een mogelijkheid zijn. Ik denk alleen niet dat zij financieel de kracht hebben om Selfridges en de Bijenkorf over te nemen.”

Onder de hamer
Daar kan Kessels wel eens gelijk in hebben. Het plan is om de Selfridges Group naar de veiling te brengen. Daar hoopt de Weston-familie maar liefst vier miljard Britse pond (4,7 miljard euro) voor het warenhuisimperium te vangen. In juni zou zich al een mogelijke koper voor het bedrijf hebben gemeld, maar de eigenaar is van mening dat meerdere potentiële kopers een kans maken door het concern naar de veiling te brengen. Deze wordt opgezet door adviseurs van de Credit Suisse-bank. 

Geregeld wordt geroepen dat er voor warenhuizen geen toekomst is weggelegd in retail, maar daar is volgens Kessels niets van waar. “De Bijenkorf heeft net zijn 150-jarige jubileum achter de rug. Resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst, maar zeggen wel wat.” Met een goede aandeelhouder ziet Kessels ook voor de komende jaren zeker nog toekomst voor dit luxe warenhuis. “Laten we er het beste van hopen.”