“Veel mensen denken dat ik dood ben.” Was getekend, Paco Rabanne, februari 2001. Het zou nog 22 jaar duren voordat de legendarische mode-ontwerper afgelopen vrijdag, 88 jaar oud, daadwerkelijk overleed. Een profiel.

Hij heeft Jezus nog gekend, en koning Lodewijk XIV. Hij loopt namelijk al tienduizenden jaren rond en komt uit de ruimte. En nu gaat hij naar een nieuw en zeer afgelegen planetenstelsel. Midden in de Melkweg, vlakbij Sirius, de helderste ster aan de hemel. Want dat is naar eigen zeggen zijn lot na overlijden. Ja, Paco Rabanne hield er bijzondere ideeën op na. Naast enfant terrible in de modewereld werd hij vaak getypeerd als compleet krankzinnig. 

Maar voor het zover komt wordt hij als Francisco Rabaneda Cuervo op 18 februari 1934 geboren in Pasaia in het noordoosten van Spanje. Lang blijft hij daar niet: al op vijfjarige leeftijd ontvlucht hij samen met zijn moeder de Spaanse Burgeroorlog en komt in Parijs terecht. Zijn moeder is op dat moment leider van de naaisters van ontwerper Cristobal Balenciaga – inderdaad de oprichter van het gelijknamige fashionmerk. Rabanne heeft zijn modetalent dus niet van een vreemde.

In modehoofdstad Parijs heeft Rabanne in de jaren vijftig een druk studentenleven. In de eerste plaats volgt hij een architectuurstudie. Gelijktijdig maakt hij ook al zijn eerste modeschetsen, die hij verkoopt aan bedrijven als Dior, Givenchy en het Balenciaga ‘van’ zijn moeder. Nog voor zijn twintigste weet hij dat fashion de wereld is waarin hij verder wil, niet architectuur.

Geen textiel

Desondanks werkt hij nog tien jaar voor de beroemde architect Auguste Perret voordat hij in 1966 zijn eigen modehuis opzet. Hij kiest een onorthodoxe aanpak en werkt met materialen als metaal, papier en plastic. Zijn debuutcollectie heet ‘Manifesto: 12 ondraagbare jurken in eigentijdse materialen’. Hij haalt inspiratie uit de tentoonstellingen van bevriende ontwerpers als Jean Tinguely, Niki de Saint-Phalle en Yves Klein. “Zij werkten niet met traditionele materialen, maar zochten naar nieuwe uitdrukkingsmiddelen, nieuwe materialen”, aldus Rabanne in een interview met beautymagazine Mirror Mirror uit 2008. “Toen ik stopte met architectuur om me aan mode te wijden, zei ik tegen mezelf: ik ga het doen zoals mijn vrienden. Geen textiel voor mij.”

Tot zijn beroemdste creaties behoren de kostuums die hij maakte voor actrice Jane Fonda in de sciencefictionfilm film Barbarella. Ook Brigitte Bardot en Françoise Hardy behoorden tot zijn beroemde clientèle. Zijn ontwerpen blijken tijdloos: de jurk die actrice Audrey Hepburn in 1967 draagt in de film Two for the Road, duikt begin dit jaar nog op als Taylor Swift hem draagt tijdens een optreden.

Na zijn succesvolle doorbraak als modeontwerper tekent hij in 1968 een contract bij het Spaanse parfumbedrijf Puig. Hiermee maakt hij zijn entree in de wereld van de luchtjes, die een steeds belangrijker onderdeel van de business worden. Vandaag de dag is Puig nog altijd eigenaar van het merk, dat zo onder één paraplu valt met onder meer Jean Paul Gaultier, Dries Van Noten en Caroline Herrera.

Afscheid van de modewereld

In 1999 presenteert Rabanne zijn laatste modecollectie. Zijn zakenpartners overtuigen hem ervan dat daar het geld niet meer zit: de focus moet volledig op de parfums. Tien jaar later, als hem nog eens wordt gevraagd of hij de fashionwereld niet mist, ontkent hij dat en sluit hij een terugkeer uit. “Traditionele mode, het podium, de meisjes op de catwalk, de topmodellen: het kost niet alleen bakken met geld, maar is ook uit de tijd.”

Vlak voor zijn modepensioen creëert Rabanne nog een relletje door te voorspellen dat het Russische ruimtestation Mir in augustus 1999 zou neerstorten op Parijs. Dat baseert hij op de inzichten van de zestiende-eeuwse voorspeller Nostradamus. Vooral de toeristische sector reageert ontstemd en Rabanne ziet zich genoodzaakt om – zijn tijd ook op dat vlak ver vooruit – excuses te maken. De combinatie van zijn vreemde uitspraken en zijn onorthodoxe ontwerpstijl levert hem de bijnaam Wacko Paco op.

Zijn laatste jaren volgt Rabanne de business op meer afstand, maar blijft hij creatief. “Als je Picasso had gevraagd te stoppen met schilderen, had hij gevraagd of je gek bent”, stelt hij in het eerder genoemde interview. “Hij creëerde tot zijn laatste adem en dat zal bij mij hetzelfde zijn. Ik teken veel en houd regelmatig tentoonstellingen.”

Toch horen we na zijn afscheid van de modewereld weinig meer van hem. “Veel mensen denken dat ik dood ben”, zegt hij al in februari 2001. Toch zou dat moment nog 22 jaar op zich laten wachten, tot afgelopen vrijdag. In zijn woonplaats Portsall in Bretagne overlijdt hij twee weken voor zijn 89ste verjaardag.