RetailTrends belt iedere week met een expert over een opvallende actuele ontwikkeling. Deze keer: Saskia Verstege, managing director bij Techgrounds, over oplossingen voor het nijpende tekort aan IT-personeel.
 

Van het simpelweg intuïtief laten werken van een shopping-app tot het experimenteren in de metaverse: meer dan ooit zorgt technologie voor bestaansrecht voor retailers. Als de coronacrisis één ding (pijnlijk) helder aantoonde, is dat digitalisering absoluut niet meer louter is weggelegd voor e-commerce-annex-techgrootheden als Zalando of bol.com. Ook voor mkb-retailers is de nood hoog. 
 

Leuk en aardig, maar waar vind je op een overspannen arbeidsmarkt de mankracht om technologische stappen te zetten?
 

Om maar met de deur in huis te vallen: waar zijn alle IT’ers?  

“Dat is het probleem: we hebben meer talent nodig dan we hebben. Dat komt in de eerste plaats doordat er een enorme vraag is. In alle domeinen en richtingen zie je dat alle bedrijven zo langzamerhand techbedrijven zijn geworden. Terwijl verhoudingsgewijs maar weinig mensen zich in die richting hebben laten opleiden.
 

Daarnaast bestaat er veel onwetendheid over wat IT inhoudt. Het beeld bestaat nog steeds van een jongen met een zwarte hoodie aan, die in een kelder hele nachten systemen hackt. Terwijl er ook – of, juist – creatieve mensen nodig zijn met empathische vaardigheden en een oplossingsgerichte mindset, bijvoorbeeld. En vergeet niet dat we te maken met een stigma dat de techsector voornamelijk een mannenwereld is.”

Na de Spaanse benauwdheid die gepaard ging met alle lockdowns, plus het personeelstekort: ik kan mij voorstellen dat de noodzaak om te digitaliseren wat is verminderd en de techplannen in de ijskast worden gezet. Of in de prullenbak.

“Klopt. Veel van deze bedrijven kijken de kat uit de boom. Niet in de laatste plaats omdat die eerste technologische stap een grote is. Die kan best heel spannend zijn. Logisch, want je moet erin investeren. Het kan dan helpen om die eerste stap niet te groot te maken, door bijvoorbeeld een junior in te schakelen of een bedrijf te laten meekijken die retailers van die digitale kennis kan voorzien. De noodzaak is namelijk niet minder groot. Vergis je niet: ook een ceo moet IT-kennis in huis hebben.”

Moet een ceo dan een verkapte IT'er zijn?

“Digitalisering raakt alle processen in de hele organisatie. Ook in het MT hebben mensen vaardigheden nodig om te snappen hoe je met IT verder kunt groeien. Uiteindelijk moet dat in een bedrijf centraal staan; met een zij-afdeling ‘technologie’ kom je niet verder.”

Welke fout maken retailers in hun zoektocht naar personeel? 

“Bedrijven zoeken via de reguliere banen naar talent. Ze struinen IT-studies op universiteiten af, of richten zich op de mensen die al jarenlang knutselen op hun computer. Met zo’n standaard profiel van een IT'er in je achterhoofd, vis je in een heel kleine vijver. 
 

Terwijl er heel veel mensen in de huidige arbeidsmarkt zijn die op zoek zijn naar iets nieuws. Of mensen met een afstand tot een arbeidsmarkt. Daar zit heel veel potentieel: omscholing.
 

Denk maar aan een oud-winkelmedewerker, die bakken met ervaring heeft opgedaan. Hoe waardevol is het dan om iemand in een digitale winkel zijn gang te laten gaan? Juist op die talentengroep richten we ons: de mensen met professionele ervaring, die klaar zijn voor een tweede of derde stap in hun carrière. Hen leiden we op tot basis IT’ers."

Al dat potentieel was er dus al lang. Waarom denken retailers niet zo snel aan omscholing?

“Er wordt op een bepaalde manier naar talent gekeken. Een cv of een diploma is voor een werkgever vaak een startpunt voor het zoeken van personeel. En vaak wordt teruggevallen op die bekende wegen. Zo’n diploma is vertrouwd en brengt gevoelsmatig weinig risico met zich mee. 

Precies daarom willen we bedrijven anders naar talent laten kijken. Wanneer er wordt gekeken naar het werk- en denkniveau van talenten en wordt gefocust op motivatie, vis je in een vijver vol motivatie en ervaring. Ook zie je dat veel IT-opleiders laten zien wat er allemaal kan worden aangeleerd in een opleidingstraject van zes maanden.” 

Veel retailers komen met allerlei ludieke acties. Boodschap: hier wil je werken. Alles om maar dat schaarse personeel over de streep te trekken. Werkt dat wel, of is dat een kwestie van pleisters plakken?

“Natuurlijk hebben we te maken met een krappe arbeidsmarkt en hebben ook omscholers veel aanbod. Naar mijn idee is het als werkgever altijd het belangrijkst om je te positioneren als duurzame ontwikkelplek. Ludieke secundaire arbeidsvoorwaarden doen er niet zo toe. Als werkgever moet je mensen het gevoel geven dat je ze ziet. Dat je hen wil helpen aan een nieuwe plek in het bedrijf en het perspectief biedt dat ze kunnen doorgroeien in een veranderende omgeving. Juist aan omscholers wil je laten zien dat je wil investeren. Ze komen niet vers uit de schoolbanken en weten vaak wat ze willen. Dus jobhoppen ze minder en blijven langer plakken.”

Waarom wordt er niet of weinig out of the box gedacht? Heeft dat te maken met angst?

“Vaak zijn bedrijven niet op de hoogte van de potentie van die doelgroep. Ze zijn gewend reikhalzend te wachten tot de nieuwe lichting tech-studenten van de universiteit komt. Het perspectief is niet gericht op bijvoorbeeld 55-plussers. Recruiters en HR-managers weten vaak niet hoe ongelooflijk veel waarde deze groep voor het bedrijf heeft.
 

Dat gezegd hebbende, hoor ik vaak dat ondernemers deze benadering niet gewend zijn. Als je een retailbedrijf hebt waarin iedereen binnenkomt na zijn studie en iedereen onder de 26 jaar is, wordt er vaak wat angstig gekeken naar een ouder talent. Terwijl diversiteit zoveel goeds doet. Als je juniors met kennis uit andere vakgebieden je bedrijf in loodst, voeg je waarde toe.”

Moeten we toe naar een andere manier van personeel werven?

“Zeker. Die beweging is al ontstaan: het gaat veel minder over feitelijke dingen als cv’s en diploma’s, maar om de capaciteiten en ervaringen van een persoon. Uiteindelijk ontstaat een veel beweeglijkere arbeidsmarkt. Steeds meer bedrijven laten hun mensen omscholen. Logisch, want je wilt medewerkers gelukkig en relevant houden. Alleen zo houd je ze binnenboord.”