Het is nu al het retailwoord van 2021: flitsbezorging. Een halfjaar geleden had nog niemand ervan gehoord, nu kun je er niet meer omheen. De belangrijkste feiten op een rij.

Wat is flitsbezorging?
Als je op de term ‘flitsbezorging’ zoekt, kom je vrijwel alleen resultaten van de laatste drie, vier maanden tegen. Toch is het begrip niet helemáál nieuw in retailland. AH to go deed ruim drie jaar geleden al eens een pilot met supersnelle bezorging, wat de eenvoudigste definitie is. En dan hebben we het niet over nextday of sameday, maar binnen twintig minuten, een kwartier of nóg sneller. Bij Albert Heijn, dat binnen vijftien minuten bezorgde op de Amsterdamse Zuidas, was de test overigens geen succes. De animo viel tegen en de dienst werd binnen een halfjaar gestaakt. 

Welke flitsbezorgers zijn in Nederland actief en wat zijn de verschillen?
Na het mislukte AH to go-project horen we de term flitsbezorging eigenlijk nauwelijks meer, maar dat verandert eind vorig jaar. Het Duitse Gorillas zet dan als eerste aanbieder van supersnelle boodschappenbezorging voet op Nederlandse bodem. Daarna gaat het plotseling hard. In maart begint Flink in ons land, in mei volgt Getir. Begin deze maand is Zapp de vierde en vooralsnog laatste flitsbezorger die Nederlandse consumenten bedient.

Gorillas is dus al het langst in Nederland en ook het grootst. Het bedrijf werd vorig jaar opgericht in Berlijn en is nu in tien Nederlandse plaatsen actief. Naast de grote vier steden zijn dat Arnhem, Groningen, Haarlem, Leiden, Nijmegen en Tilburg. Het platform is app-only en de fietskoeriers bezorgen boodschappen binnen tien minuten thuis.

Flink is de grote concurrent en vrijwel een kopie van Gorillas: ook in 2020 opgericht in Berlijn, bezorgt ook boodschappen in tien minuten. Flink is nu in acht Nederlandse steden actief en kiest met Delft en Breda twee steden waar Gorillas (nog) niet zit. De bezorgkosten zijn met 1,80 exact gelijk aan die van Gorillas. 

Getir is de veteraan onder de flitsbezorgers. Met oprichtingsjaar 2015 profileert het van oorsprong Turkse concept zich als ’s werelds eerste flitsbezorger van boodschappen’. In Nederland is het bedrijf alleen nog actief in Amsterdam, maar dat moet snel veranderen. De huidige vier darkstores van waaruit wordt bezorgd moeten er binnenkort honderd zijn, in een nog onbekend aantal steden. Verschil met Gorillas en Flink is dat Getir een minimumbestelbedrag van tien euro hanteert. Daartegenover staat dat bezorging gratis is.

Zapp komt oorspronkelijk uit Londen en is verder actief in Manchester, Parijs en sinds deze maand Amsterdam. De nieuwste speler op de flitsmarkt is iets voorzichtiger met zijn bezorgbelofte en houdt het op levering binnen twintig minuten. Maar dat doet Zapp dan wel 24 uur per dag, waar Flink, Gorillas en Getir om acht uur ’s ochtends beginnen en er ’s avonds laat mee ophouden.

Het lijkt er overigens op dat het niet bij deze vier spelers blijft. Volgens het FD azen in ieder geval ook de Britse spelers Dija en Weezy op een snelle entree in ons land.

Waarom is er kritiek op flitsbezorgers?
Waar vernieuwing is zijn zorgen. De opkomst van flitsbezorgers vormt daarop geen uitzondering en dat is niet zo gek. Tientallen, misschien wel honderden jongeren die zo hard ze kunnen met volgeladen fietsen door drukke binnensteden scheuren en elkaar proberen af te troeven op snelheid. Kan dat wel goed gaan?

Amsterdam vraagt zich dat ook af en stelt een onderzoek in naar de gevolgen voor winkelgebieden, de verkeersveiligheid en het straatbeeld. Niet alleen de koeriers zelf, ook de darkstores zorgen voor overlast door onder meer dubbelgeparkeerde auto’s van leveranciers en rondhangende bezorgers die op de volgende bestelling wachten.

En dan is er natuurlijk nog de discussie over het verdienmodel. Supersnel boodschappen bezorgen tegen geen of nauwelijks bezorgkosten, kan dat wel uit? Het korte antwoord is nee. Met het huidige businessmodel is het vrijwel onmogelijk om winst te maken, zeggen platformdeskundige Martijn Arets en retailhoogleraar Kitty Koelemeijer allebei.

Personeel en de huur van distributiecentra is duur en het proces is arbeidsintensief. Koelemeijer ziet dat in de toekomst nog wel veranderen, als flitsbezorgers nieuwe verdienmodellen creëren. “Als deze flitsdiensten gaan samenwerken met andere bedrijven, zou je bijvoorbeeld je Blokker-bestelling al binnen een kwartier in huis kunnen hebben."

Wat kunnen we er in de toekomst van verwachten?
Jumbo liet al weten dat zijn winstontwikkeling mede als gevolg van flitsbezorgers onder druk staat en speelt met de gedachte zelf supersnel te bezorgen. Picnic maakt zich daarentegen nog weinig zorgen en denkt dat de flitspartijen vooral concurreren met de pizzaketens.

Hoe groot wordt de rol van flitsbezorgers op langere termijn en wat betekent deze ontwikkeling voor supermarkten? In de eerstvolgende editie van RetailTrends verschijnt een uitgebreider verhaal over het fenomeen met antwoord op deze en andere vragen. Als member krijg je dit dubbeldikke nummer op 9 september op je deurmat. Nog geen member, kijk dan hier.