Door Amnon Vogel
Redactie RetailWatching

Het is inmiddels meer dan een half jaar geleden dat de voorgenomen samenwerking tussen DA en D.I.O. werd aangekondigd. De ACM liet recent weten nog wat meer tijd nodig te hebben om de krachtenbundeling te beoordelen, met name wat betreft de gevolgen voor de concurrentie op de groothandelsmarkt. Dat bracht DA-ondernemer Jan Willem Hamstra, met ruim dertig jaar ervaring in het vak, ertoe een petitie op te zetten. Want de samenwerking móet er komen, vindt Hamstra. “Anders is het gedaan met de zelfstandige drogisterij.”

Toen Hamstra hoorde dat de ACM de beoordeling over de fusie tussen Holland Pharma en FACO, de moederconcerns van DA en D.I.O, nog even uitstelde, wist hij dat het tijd was voor ‘de stem van de individuele ondernemer.’ Terwijl de toezichthouder nog eens nader onderzoek wilde doen naar de fusie, die naast de retail ook gevolgen heeft voor de groothandel, is er volgens Hamstra geen tijd te verliezen. Decennialang heeft hij een DA-vestiging in Dokkum gerund en sinds enkele jaren staat zijn zoon, de vijfde generatie Hamstra-drogisterijen, aan het roer van een winkel in Hardegarijp. “Deze fusie is van levensbelang voor de zelfstandigen in de drogisterijbranche, maar ook voor de consument”, stelt Hamstra. “Gaat het niet door, dan betekent dat een enorme verschraling van het winkellandschap.”

Jarenlang gingen de ondernemers in de drogisterijbranche prat op hun zelfstandigheid, weet Hamstra. “Het zelf inkopen, het eigen vakmanschap en de binding met de klant stonden centraal. Maar twintig jaar geleden waren er nog duizend zelfstandige drogisten, nu is dat de helft.” Vooral het ''zelf inkopertje spelen' moet afgelopen zijn, vindt hij. En dus moet de krachtenbundeling een omslag in het denken teweeg brengen, om de concurrerende grootwinkelbedrijven bij te houden. Want Etos, Kruidvat en Trekpleister groeien maar door, weet ook Hamstra. Met name Etos, dat ook veel met franchisenemers werkt, duikt regelmatig in een gat dat DA achterlaat. Sinds Hamstra twee jaar geleden uit Dokkum vertrok, staat ook daar Etos op de gevel. Kruidvat groeit met alleen eigen winkels en is, gekeken naar het aantal filialen, met bijna negenhonderd vestigingen zelfs de grootste retailer van Nederland. DA had ooit achthonderd winkels, maar is onder meer door conflicten met franchisenemers meer dan twee derde van dat winkelbestand kwijtgeraakt. Het relatief jonge D.I.O. is in opkomst, maar heeft nog lang geen winkelbestand dat in de buurt komt van de gevestigde orde.

Vakmanschap
Het achteropraken van de zelfstandige drogisterijen is volgens Hamstra niet alleen slecht voor de ondernemers die het betreft, zoals zijn zoon, maar ook voor de consument. “Het één op één contact met de klant, het vakmanschap, de kennis die je overdraagt. Omdat het over gezondheid gaat, is de drogist een belangrijk persoon voor klanten, zeker voor ouderen.” Een herkenbare zelfstandige drogist in de winkelstraat, met zijn eigen naam op de pui, is daarom van groot belang, stelt Hamstra. Het is ook om die reden dat de Fries in Mosadex, het groothandelsconcern achter Holland Pharma, de juiste partij ziet om de zelfstandige drogisterijformules te verenigen. “Zij hebben hun plan met mij gedeeld en dat gaat echt terug naar de kern: het vakmanschap en de aandacht voor het individu komen weer centraal te staan.”

Dat de fusie snel goedgekeurd wordt, is volgens Hamstra ook van belang omdat hij verwacht dat het nog wel twee jaar duurt om de samenwerking ook echt op poten te zetten. Hoe die er exact uit moet gaan zien – blijven de beide merknamen DA en D.I.O. bijvoorbeeld bestaan – vindt hij lastig in te schatten. “Het is duidelijk dat vier- of vijfhonderd winkels onder dezelfde vlag, DA óf D.I.O., krachtiger overkomt. Maar het zal sterk afhangen van de gesprekken met de individuele ondernemers. Wie wil je zijn? Het gaat erom dat je goed bent in je vak en van Mosadex de tools krijgt aangereikt om dat uit te voeren.” Qua merknaam heeft Hamstra meer vertrouwen in DA. “Roland Kahn en Ronald van Zetten hebben ook niet voor niets het V&D-merk overgenomen. De naam DA leeft op dezelfde manier. Ik heb vertrouwen in een nieuwe DA, gecombineerd met de kwaliteit van D.I.O.”

De petitie voor de samenwerking tussen DA en D.I.O. begint inmiddels al aardig te lopen, zegt Hamstra. Dagelijks komen er volgens hem steunbetuigingen binnen. Hij verwacht dat de ACM uiteindelijk wel akkoord zal gaan met de fusie. Met concerns als Unipharma en Vriesia, blijft er volgens hem nog genoeg concurrentie over onder de groothandels. En als de ACM toch anders beslist? “Dan adviseer ik mijn zoon zich te laten omscholen en iets anders te gaan doen.”