De geruchten over een faillissement van Toys’R’Us worden steeds hardnekkiger. De bekende Amerikaanse speelgoedketen heeft inmiddels een zogenoemde Chapter 11-procedure gestart om zijn financiële huishouding op orde te krijgen. Het begin van het einde of juist de start van iets nieuws?

Toys’R’Us wordt net na de Tweede Wereldoorlog opgericht als antwoord op de babyboom. Onder de naam Children’s Supermart opent in Washington een winkel voor babymeubels. Al snel krijgt oprichter Charles Lazarus verzoeken om speelgoed te verkopen: eerst voor baby’s en later ook voor oudere kinderen. Toys’R’Us is geboren en groeit in rap tempo uit tot marktleider in de Verenigde Staten. In 1984 wordt de eerste winkel in het buitenland (Canada) geopend, als snel gevolgd door landen verspreid over de gehele wereld. Momenteel telt de retailer wereldwijd 1600 vestigingen.

Nederland
De eerste winkel in Nederland opent in 1993 zijn deuren. De huisvesting wordt in ons land verzorgd door Stable, dat inmiddels bekend is geworden als outletontwikkelaar. Na de opening in winkelcentrum Kronenburg in Arnhem volgen nog eens zestien winkels, maar heel lang zou Toys’R’Us niet in ons land blijven. In 2009 wordt afscheid genomen van alle vestigingen, door ze om te laten bouwen tot Toys XL. Een formule die op zijn beurt ook op de nominatie staat om te verdwijnen, nu eigenaar Blokker Holding heeft besloten zich volledig op Intertoys te focussen.

Het vertrek van Toys’R’Us uit Nederland kan niet los worden gezien van alle problemen, waar de retailer toen al mee kampte. Het marktleiderschap in eigen land moet in 1998 worden overgedragen aan Walmart, terwijl ook de concurrentie van een zekere Amazon.com steeds heviger wordt. De speelgoedketen denkt er goed aan te doen door de exclusieve partner voor Amazon te worden, maar ziet tot zijn grote schrik dat de etailer ook andere bedrijven in staat stelt speelgoed te verkopen via zijn website. Toys’R’Us krijgt weliswaar 51 miljoen dollar aan schadevergoeding toegewezen, maar moet lijdzaam toezien hoe consumenten steeds vaker speelgoed via Amazon aanschaffen. De belofte om de prijzen van Amazon te ‘matchen’ ten spijt.

Schuld
Toys’R’Us heeft zoals zoveel traditionele Amerikaanse retailers moeite om de neerwaartse spiraal te doorbreken. De grootste boosdoener is de torenhoge schuld, waar de keten sinds een overname in 2005 mee kampt. Destijds werd Toys’R’Us overgenomen met geleend geld, dat vervolgens door de winkelketen zelf terugbetaald moest worden. Een veelgebruikte constructie in retailland, maar alleen succesvol als een keten ook daadwerkelijk in staat is om zijn schulden zelf af te betalen. Hunkemöller heeft al meermaals laten zien hoe je dat doet, terwijl HEMA stukje bij beetje op weg is het plan van zijn eigenaar te volbrengen. Bij Toys’R’Us is de schuld echter opgelopen tot vijf miljard dollar.

Volgend jaar moet een deel daarvan – naar verluidt vierhonderd miljoen – worden terugbetaald of geherfinancierd. Gebukt onder deze constructie is Toys’R’Us nu naar de rechtbank gestapt. Via een Chapter 11-constructie, een Amerikaanse variant op uitstel van betaling, hoopt het bedrijf een reorganisatie door te kunnen voeren. De retailer gaat onder toeziend oog van de rechter samen met zijn investeerders en schuldeisers kijken hoe zijn schuld wél geherstructureerd kan worden. Het bedrijf hoopt zo ‘betere financiële flexibiliteit’ te krijgen om te kunnen investeren in zijn winkelervaring en concurrentiepositie. “We zijn ervan overtuigd dat dit de juiste stappen zijn om ervoor te zorgen dat de iconische merken Toys’R’Us en Babies’R’Us nog vele generaties blijven bestaan”, aldus ceo Dave Brandon.

Hoewel een faillissement niet ver weg lijkt – en misschien wel de snelste manier om van de schuld af te komen – wil Brandon daar nog niet aan. In een verklaring laat hij alleen weten dat de aanvraag van de Chapter 11-procedure ‘een nieuw tijdperk van Toys’R’Us betekent, waarbij we verwachten dat de financiële beperkingen die ons hebben tegengehouden op een blijvende en effectieve manier worden aangepakt’.

Winkels
Brandon, die sinds 2015 de scepter zwaait, is een gekend tegenstander van ‘de race naar de bodem’ die in speelgoedland plaatsvindt. De markt staat al tijden onder druk, waarbij de winstmarges met name door hoge kortingen rond de feestdagen fors slinken. De topman wil zijn aandacht juist richten op het creëren van een betere winkelervaring, die ervoor moet zorgen dat kinderen ‘hun ouders naar de winkels slepen omdat ze willen zien wat er gaande is’. De winkels moeten een ontmoetingsplaats worden met behulp van onder meer instore events, terwijl ook shop-in-shops voor meer leven in de brouwerij moeten zorgen. Zo verkocht Mattel vorig jaar zijn poppen van American Girl exclusief in speciale afdelingen binnen Toys’R’Us.

Zulke exclusieve speelgoedlijnen zijn ‘de enige oplossing en redding’ van Toys’R’Us, lezen we in een reactie op RetailNews. De winkel zou net als Intertoys in ons land te zwaar leunen op de inkoop van generiek speelgoed van de grote multinationals, dat online goedkoper te vinden is en vaak ook bij concurrenten te koop is. Diezelfde grote multinationals vormen momenteel echter een belangrijke reddingsboei voor het geplaagde concern. Leveranciers dreigen geen producten te leveren als er niet direct wordt betaald, maar zijn er niet bij gebaat dat het bedrijf omvalt. Toys’R’Us is als grootste speelgoedketen erg belangrijk in de branche, stelt retailexpert Frédérique Tutt van het bureau NPD tegenover The Guardian. “In de Verenigde Staten zijn ze de enige specialistische keten en daarmee de etalage voor de speelgoedmarkt. Voor veel speelgoedfabrikanten zal Toys’R’Us hun grootste klant zijn.”

Mattel heeft inmiddels schriftelijk zijn steun aan Toys’R’Us uitgesproken. ‘Als een van onze belangrijkste retailpartners, steunen we Toys’R’Us en zijn management gedurende dit proces, zeker omdat we de feestdagen naderen’, klinkt het. De winkels, ook de tijdelijke vestiging in Times Square, blijven in aanloop naar Black Friday en Kerst dan ook ‘gewoon’ geopend. Hoewel een faillissement steeds dichterbij komt, lijkt een definitief einde van Toys’R’Us nog altijd ver weg: daarvoor is de retailer simpelweg te groot. Een afgeslankte doorstart ligt meer voor de hand.