Het heeft even geduurd, maar Blokker Holding is na Leen Bakker dan ook van een tweede winkelketen verlost. En gelijk van zijn derde en vierde, want met de verkoop van Intertoys gaan in één moeite door ook Bart Smit en ToysXL mee naar de nieuwe eigenaar. Die nieuwe moeder van de speelgoedwinkels is Alteri Investors, een Brits concern dat zichzelf omschrijft als ‘een gespecialiseerde investeerder met een succesvol trackrecord in het oplossen van uitdagingen in de retail’. Maar als we naar de feiten kijken, blijkt niet ieder project van Alteri een juichverhaal.

Alteri Investors in zijn huidige vorm bestaat sinds november 2014 en komt voort uit een joint venture tussen de Britse investeerder Apollo Global Management en het voormalige management van GA Europe. Beide namen zijn geen onbekenden in de retailwereld. Apollo is onder meer de eigenaar van winkelketen Claire's en bood na het eerste faillissement van McGregor - samen met Alteri - tevergeefs op de Nederlandse modeketen. GA Europe was in 2015 betrokken bij de overname en ontmanteling van Schoenenreus en, vorig jaar nog, bij de doorstart van MS Mode. Hoewel Alteri niks meer te maken heeft met het huidige GA Europe, komt de strategie van beide retailinvesteerders aardig overeen. Want met het voormalige GA Europe-team heeft Alteri een team in huis van ‘mensen met jarenlange ervaring in investeringen en herstructureringen in de retailsector’, zoals het zelf omschrijft. Het in Londen gevestigde concern stelt zich ten doel kwakkelende retailers met behulp van nieuw kapitaal weer gezond te maken. 

Optimisme
Het vertrouwen dat die missie bij de Nederlandse speelgoedketens gaat slagen is groot, als we Blokker Holding en Alteri mogen geloven. “Alteri’s betrokkenheid en investeringen zullen Intertoys in staat stellen verder te bouwen aan het merk, de online mogelijkheden en het winkelnetwerk”, reageert cfo Jeroen Visser van Blokker Holding. “Met de ondersteuning van Alteri kan Intertoys haar plannen met betrekking tot omnichannel, supplychain, winkelinnovatie en marketing versneld en effectief uitvoeren. Ik ben ervan overtuigd dat Intertoys haar positie als toonaangevende gespecialiseerde Nederlandse speelgoedketen verder zal uitbreiden en versterken.” De nieuwe eigenaar is al even optimistisch gestemd over de toekomst. “Samen met de franchisenemers willen we Intertoys verder omvormen naar een omnichannel retailbedrijf, waarmee de gezondheid van de onderneming het beste is geborgd”, reageert ceo Gavin George. “Hoewel de speelgoedmarkt een aantal moeilijke jaren achter de rug heeft, is het ons streven van Intertoys een volledig op de klant gericht bedrijf te maken, waar klanten hun weg kunnen vinden in relevante, aantrekkelijke en nabijgelegen winkels die naadloos aansluiten bij de webshops.” Na afronding van de transactie, naar verwachting eind november, zal het bedrijf volgens George ‘goed gekapitaliseerd zijn’ en gebruik kunnen maken van Alteri’s inzichten in de sector, experts en netwerk.

Is Alteri echt zo’n bedreven retailgenezer? Het eerste wapenfeit was de overname van het Duitse Versandhaus Walz in mei 2015. De verkoper van baby- en kinderkleding stond er op dat moment beroerd voor. Het jaar voor de overname stond Versandhaus Walz maar liefst 62 miljoen euro in het rood. Ook zijn in enkele jaren tijd tientallen winkels gesloten, waardoor er vorig jaar nog zo'n veertig over waren. Onder Alteri worstelt de retailer zich uit het dal. Een jaar na de overname kan al een klein winstje voor belastingen worden geschreven. Het uiteindelijke nettoverlies bedroeg nog maar 7,9 miljoen euro, er worden weer nieuwe winkels geopend en werknemers aangenomen. Daarmee is de herstructurering nog lang niet rond, want van onder meer een investering van 3,5 miljoen euro in een nieuwe webshop en de automatisering van het magazijn hoopt Versandhaus Walz op lange termijn meer vruchten te plukken. Maar van het saneren van het winkelbestand en lozen van personeel, is bij het Duitse project geen sprake geweest.

Brantano
Tot zover het goede nieuws. In oktober 2015 leert de Nederlandse retailwereld Alteri kennen, als het de Britse tak van Macintosh-dochter Brantano overneemt. De winkelketen bevond zich op dat moment, net zoals later zou blijken het hele detailhandelsconcern, op de rand van de afgrond. Voor een schamel bedrag van zeventien miljoen euro neemt Alteri de schoenenketen over, terwijl ook zusterformule Jones Bootmaker onder de deal valt. Slechts een paar maanden na de koop blijkt al dat de investeerder met zijn nieuwste aanwinst hele andere plannen heeft dan in Duitsland. Liefst 58 vestigingen worden afgestoten door ‘in administration’ te gaan, de Britse versie van surseance van betaling. Alteri heeft dat geprobeerd te voorkomen, maar dat lukte niet, verdedigde George de stap waarbij zeshonderd van de tweeduizend medewerkers hun baan verloren. “Dit is de enige manier waarop we het bedrijf konden herstructureren en toekomstbestendig konden maken.”

Die toekomstbestendigheid blijkt van korte duur. In maart van dit jaar blijkt dat een nieuw faillissement voor Brantano onafwendbaar is. Ook voor de circa 140 overgebleven winkels, waarvan ruim zestig shop-in-shops, is geen toekomst meer. De trend van tegenvallende verkopen is niet te keren en ook de Brexit helpt niet mee. Door de val van het pond die daaruit voortvloeide, schoten de inkoopkosten omhoog. Na vergeefse pogingen een koper te vinden volgt een tweede ‘administration’-procedure in iets meer dan een jaar tijd. In juni, anderhalf jaar na de deal met Macintosh, sluiten de laatste filialen hun deuren. Voor Jones Bootmaker weet Alteri wel een nieuwe eigenaar te vinden. Onder beleggingsfonds Endless gaat de keten met ruim zeventig van de oorspronkelijke honderd winkels door. 

Na het Brantano-fiasco blijft het lang stil rond Alteri. De overname van Intertoys betekent niet alleen het eerste wapenfeit sinds lange tijd, maar ook met afstand de grootste slag voor de investeerder tot nu toe. Met de speelgoedketen voegt Alteri ruim vijfhonderd winkels in Nederland, België, Duitsland en Luxemburg aan zijn portfolio toe. Vooralsnog wijst niets op een nieuwe afslankoperatie, constateert vakbond CNV tevreden. De vierduizend betrokken medewerkers gaan mee naar de nieuwe eigenaar en de arbeidsvoorwaarden blijven intact. Blokker Holding heeft al het nodige voorwerk voor Alteri verricht door Intertoys, Bart Smit en ToysXL samen te voegen. In Nederland zijn de meeste Bart Smit-winkels omgebouwd, op dertien vestigingen na van franchisers in overlapgebieden. In België gaat Bart Smit wel als aparte formule verder, omdat het daar een veel sterker merk is dan Intertoys. Verder heeft Blokker Holding bij wijze van afscheidscadeau een aantal proefwinkels van de speelgoedketen volgens een nieuw concept geopend.

Blokker Holding keert zijn speelgoedwinkels – zoals alle te verkopen winkelformules – niet helemaal de rug toe. Eerder werd al duidelijk dat innovatietak Nextail als ‘online aanjager’ voor alle ketens blijft fungeren en dat geldt dus ook voor Intertoys. Zo implementeert de speelgoedketen nog voor het hoogseizoen verschillende ‘innovatieve omnichannelproposities’ en verbeteringen aan het onlineplatform. Voor de rest is het aan Alteri om de toekomst van de speelgoedwinkels veilig te stellen. Een lichtpunt daarbij is dat het megaverlies van Blokker Holding vorig jaar – 180 miljoen euro – niet in de eerste plaats door de speelgoedtak werd veroorzaakt. “De resultaten werden vooral gedrukt door onze huishoudwinkels”, zei een woordvoerder daarover tegen RTL Z. Winstcijfers worden niet uitgesplitst, maar de omzetkrimp van de speelgoeddivisie was in ieder geval een stuk beperkter dan die van de huishoudtak. Zal Alteri van zijn nieuwste speeltje wat langer plezier hebben?