Het klinkt zo mooi: breiende ouderen en jong modetalent bij elkaar brengen om zo eenzaamheid onder senioren tegen te gaan. Granny’ Finest, het schoolvoorbeeld van een sociale onderneming, houdt echter op te bestaan. Wat ging er mis?

Het idee voor Granny’s Finest begint met een bezoek van Niek van Hengel aan zijn eigen opa in het verzorgingstehuis. “Ik ontmoette daar een oma die lekker aan het handwerken was en vroeg haar voor wie ze aan het breien was. ‘Voor niemand in het bijzonder’, antwoordde ze. Het was puur tijdverdrijf, een manier om prettig de dag door te komen. Ze wist zelfs niet wat ze precies aan het maken was. Ik herinnerde me op dat moment dat mijn eigen oma ook altijd dingen voor me maakte. Nog diezelfde dag reed ik met haar naar een wolwinkel. We zochten samen wol uit en ze breide een mooie sjaal voor me. Ik dacht dat er wel meer oma’s zouden zijn die hun tijd met handwerken doorbrengen. En tegelijkertijd leek het me logisch dat er meer mensen zijn zoals ik. Mensen die een zelfgebreide trui of sjaal van oma’s hand romantisch vinden.”

Van Hengel raakt erover in gesprek met Jip Pulles, die op dat moment zoekt naar een afstudeeropdracht. Pulles onderzoekt of er inderdaad een bredere behoefte is aan kleding en accessoires met een verhaal. En dat blijkt. “De vraag is altijd groter geweest dan het aanbod”, zei Van Hengel vorig jaar in RetailTrends. Hij ziet dat retailers en consumenten behoefte hebben aan producten met een verhaal. “Er zijn genoeg goede producten voor een goede prijs, maar juist dat extra stukje maatschappelijke betrokkenheid maakt het zo leuk”, vindt de ondernemer. “Iedere winkelketen kan sjaals inkopen in China, maar zowel de consument als retailer heeft geen idee wie de sjaal heeft gemaakt. Onze oma’s kun je gewoon op een bak koffie en een stuk taart trakteren. En dan heb je ook nog eens een gezellige dag.” 

Ieder item wordt voorzien van een kaartje met een groet of een gedichtje van de maker. En bij aankoop wordt de consument gevraagd een kaartje terug te sturen aan de maker om zo interactie tussen maker en koper te realiseren. “We proberen het maken en de verkoop van de spullen dicht bij elkaar te brengen. Als je dan iets koopt van ons, kan de winkelier vertellen dat er in jouw stad ook een club granny’s zit. Het idee dat de muts die je draagt gemaakt is door een oma om de hoek zorgt voor verbondenheid en verbazing bij de consument. En naar dat laatste zijn ook retailers in toenemende mate op zoek”, aldus Van Hengel.

De Bijenkorf
In samenwerking met de granny’s ontwerpen jonge talentvolle ontwerpers patronen voor mode- en interieuraccessoires. Grannny’s Finest kan zo voor de ontwerpers ook een springplank zijn. Het grootste gedeelte van de producten wordt verkocht via andere retailers, waaronder via de Bijenkorf, Sissy-Boy en Waar. Ook heeft het breiconcept een eigen webshop en sinds eind vorig jaar een eerste permanente winkel in Rotterdam, waar de nieuwste collectie wordt getoond. Aan de Mariniersweg is ook het kantoor van Granny’s Finest gevestigd.

De ambities van Granny’s Finest liegen er niet om. Duizend breioma’s en -opa’s moeten er aan het initiatief verbonden worden en in 2019 wil het concept over honderd breiclubs beschikken. Ook het buitenland lonkt. Zo komen er een aantal verkooppunten in België en Duitsland, terwijl Van Hengel ook veel potentie in Scandinavië ziet. “Daar kunnen ze wel een warme muts en sjaal gebruiken.”

Ingewikkeld
De groei van Granny’s Finest gaat echter gepaard met grote uitdagingen. Een klein team moet honderden vrijwilligers aansturen en van breiwerk voorzien. “Het wordt steeds ingewikkelder om dat werkend te houden naarmate we groter worden”, voorzag Van Hengel. “En alle wol moet voorgeschoten worden. Terwijl de facturen pas komende winter worden betaald. Dat is wel een verantwoordelijkheid.”

Het wordt er voor Van Hengel niet makkelijker op, als medeoprichter Jip Pulles om onbekende reden rond de jaarwisseling het bijltje erbij neergooit. Het blijkt een teken aan de wand: in een bericht aan zijn breiers maakt Granny’s Finest nu bekend ermee te stoppen. Het zou niet meer haalbaar zijn om door te gaan met de breiwerkzaamheden. Als redenen noemt het bestuur onder meer de hoge materiaalkosten en dure logistiek. Het rondbrengen van de wol en het ophalen van de mutsen en sjaals: er is geen geld meer voor. Niet in de laatste plaats omdat er alleen in de winter geld wordt verdiend. Granny’s Finest heeft wel geprobeerd om wol in de zomer populair te maken, bijvoorbeeld door er in blogs op te wijzen dat merinowol verkoelend kan werken. Daarnaast worden er kussens van wol gemaakt, om ook buiten het winterseizoen relevant te zijn. Vergeefse moeite, blijkt nu.

De winkel in Rotterdam is inmiddels op slot en het faillissement is aangevraagd, weet het Algemeen Dagblad. Wat er nu gaat gebeuren is niet helemaal duidelijk: Van Hengel neemt zijn telefoon niet op. In een bericht worden de breiers bedankt voor hun inzet en enthousiasme. Niet iedereen is rouwig om het nakende faillissement, blijkt uit de eerste reacties. Zo knaagt het bij sommigen dat de breiers nooit zijn betaald.

Maar Granny’s Finest lijkt vooral te worden gemist. ‘Zonde’ en ‘jammer’ zijn veelgebruikte kreten, onder meer door retailkenner Dirk Mulder en adviseur Tony Wijntuin. Breier van het eerste uur Mia van Dijken uit Rotterdam heeft er naar eigen zeggen een traantje om gelaten. “We breien de wol die er nog is, maar op.” De teller van Granny’s Finest blijft steken op 48 clubs en 867 granny’s. 

Granny movement
Granny’s Finest stond niet alleen in zijn strijd tegen eenzaamheid onder ouderen. Deze drie initiatieven maken eveneens onderdeel uit van de groeiende granny movement:

Eet mee!
Stichting Eet mee! brengt mensen samen in een huiselijke sfeer door eetadressen en gasten te koppelen. Jong en oud worden via een match samengebracht voor gezellig eten. 

Oma’s Pop-Up
Stichting Oma’s Pop-Up richt zich op het kooktalent van de oudere generatie. Als dagbesteding voor de hobbykoks onder de senioren organiseren ze een leuke dag. Onder leiding van een professionele chef-kok wordt gekookt voor gasten in een echt restaurant.

Omapost
Omapost gaat de strijd aan met eenzaamheid onder ouderen door het maandelijks versturen van een kaartje. Kleinkinderen delen via de app hun online leven met hun offline opa of oma. De gebruiker maakt een profiel aan voor opa of oma, kiest een foto en schrijft een tekst. Omapost maakt er een kaart van en stuurt die door. Omapost werkt ook aan het opzetten van een adopteer-een-omaprogramma, dat senioren moet koppelen aan mensen die geen grootouders meer hebben.