Weinig retailontwikkelingen leiden tot zoveel discussie als outletcentra. Al voordat er een steen gelegd is, lopen de emoties vaak hoog op. Een van de belangrijkste terugkerende kritiekpunten: de nadelige gevolgen voor de binnenstad. Maar in plaats van elkaar als natuurlijke vijanden te blijven zien, wordt de laatste tijd op meerdere plekken juist de samenwerking opgezocht.

Nederland telt momenteel drie outletcentra, in Roermond, Roosendaal en Lelystad. Daar komen er in ieder geval nog twee bij, in Zevenaar en Halfweg. Twee andere plannen hebben het, in beide gevallen na jarenlang gesteggel, niet gehaald. In Zoetermeer trok ontwikkelaar Provast er de stekker uit vanwege de vele ‘tegengestelde belangen’. Politiek en binnenstadsondernemers konden het er maar niet over eens worden of een outlet nou positief of negatief zou werken voor het stadscentrum. De outlet in Assen verdween vorige maand definitief van tafel. De provincie Drenthe zag zo’n perifere concurrent van de binnenstad niet zitten.

De vraag hoe het zit met de binnenstedelijke ondernemers in plaatsen waar al een outletcentrum zit, leidt tot tegengestelde antwoorden. Vorig jaar trokken ondernemersverenigingen in Lelystad en Roermond gezamenlijk aan de bel in De Telegraaf. Bezoekers uit de regio van de Limburgse plaats zouden wegblijven, omdat ze het beeld hebben dat het dankzij de nabijgelegen outlet een verkeerschaos is. In Lelystad zouden binnenstedelijke winkeliers gebukt gaan onder de parkeeroverlast en de lage prijzen van de outlet, die bovendien te ver van het centrum af is gebouwd en daardoor niet tot extra bezoekers leidt.

Combinatiebezoek
Maar er zijn ook positievere geluiden te horen, met name in Roermond. Daar ligt het outletcentrum op slechts vijf minuten lopen van de binnenstad. Uit onderzoek van I&O Research kwam dan ook naar voren dat liefst zestig procent van de outletbezoekers ook nog even de binnenstad in gaat. Ook voorzitter Dennis van Dijk van Bedrijven InvesteringsZone Binnenstad Roermond antwoordde ‘volmondig ja’ op de vraag van Omroep West of hij blij is met Designer Outlet Center (DOC). “Ook wij hadden vooraf grote zorgen over de komst van het outletcentrum, omdat consumenten hun euro nu eenmaal maar één keer kunnen uitgeven. Maar inmiddels kunnen we concluderen dat ook de binnenstad van Roermond meeprofiteert.”

Gezien de ligging is het niet verrassend dat Roermond vaak genoemd wordt als het beste voorbeeld van hoe een outlet en binnenstad kunnen samenwerken. In de uitbreidingsambitie van de outlet, dat zich steeds meer profileert als toeristische bestemming, speelt het stadscentrum naar eigen zeggen een belangrijke rol. Niet alleen uit medelijden, maar ook omdat de outlet zelf baat heeft bij een aantrekkelijke historische binnenstad om de hoek. “Daar willen we in onze groeiplannen ook nadrukkelijk rekening mee houden”, aldus guest relations manager Felix Kreus tegenover recreatievakblad Pretwerk. “Het is uniek in de wereld dat een outlet zo mooi gekoppeld kan worden aan een historische binnenstad.” 

Het zijn vooral de ondernemers in de binnenstad die veel beter moeten inspelen op de kansen, zegt leisure trendwatcher Hans van Leeuwen. Zo wijst hij erop dat in het centrum om half zes de luiken van de winkels dichtgaan. “Het internationale publiek dat op de outlet afkomt staat daar vreemd van te kijken. Die willen na een dagje shoppen ook nog even de binnenstad in. Met openingstijden tot tien uur behaal je veel meer rendement en je maakt je hele stad aantrekkelijker voor je toeristische gasten.”

Rosada
Ook in Roosendaal, waar outletcentrum Rosada is gevestigd, wordt sinds kort werk gemaakt van samenwerking. In het kader van 750 jaar Roosendaal sloegen de managers van het outletcentrum en de binnenstad begin vorige maand de handen ineen voor een eerste gezamenlijke evenement, om de synergie tussen beide centra te bevorderen. Een antieke BBA-shuttlebus reed daarbij tussen beide locaties heen en weer. Gezien de drukte in zowel de binnenstad als Rosada, was deze eerste krachtenbundeling volgens BN De Stem direct een succes. “Je ziet in de binnenstad mensen met Rosada-tasjes en omgedraaid”, reageerden een enthousiaste Rosada-manager François Peeters en binnenstadsmanager Roeland van de Velde dan ook in een gezamenlijke terugblik. “De opzet is nu al geslaagd. Hopelijk kunnen we vanaf 2019 ieder weekend of tijdens vakanties een shuttle inzetten.”

Peeters beseft dat hij voor de ambities van Rosada, dat wil groeien van de huidige 1,4 tot twee à drie miljoen bezoekers, ook de binnenstad nodig heeft. Hij kent de angst van binnenstadsondernemers voor kannibalisering, maar gelooft voluit in de kracht van wisselwerking. “We kunnen elkaar versterken, ik ga steeds meer spreken over de regio”, belooft hij. Hij wijst op de aantrekkelijke locatie: een gebied tussen de wereldsteden Antwerpen en Rotterdam, waarin twintig miljoen mensen wonen als je een cirkel van negentig minuten reistijd trekt. “En op 45 minuten zijn het er nog steeds vier miljoen. Een gigantisch potentieel. Als die twee keer in het jaar komen zit je al op acht miljoen.’’

Perifere winkelgebieden
Hoewel het aantal outlets in Nederland beperkt is, zijn er tal van binnensteden die te maken hebben met perifere winkelgebieden, zoals meubelboulevards. Ook die combinatie leidt nog wel eens tot wrevel. Zo heeft het in Almelo jarenlang niet geboterd tussen de winkeliers in de binnenstad en die in de Lifestyle Boulevard. Maar vorige maand hebben ze besloten de handen ineen te slaan en samen te werken aan een aantrekkelijkere stad en regio. In de Retailagenda Winkelstad Almelo staan de concrete plannen, waaronder invulling van leegstand in het centrum en herontwikkeling van de Lifestyle Boulevard. “Ik ben getogen Almeloër en vind het belangrijk dat het in de binnenstad ook goed gaat”, zegt voorzitter Joost Tiemersma van de meubelboulevard in Tubantia. “Twee jaar terug heb ik deze samenwerking al ingezet, met vredespijp en witte vlag. We moeten de achteruitkijkspiegels inklappen en gezamenlijk Almelo op de kaart zetten.”

Hoewel de recente toenadering van meerdere binnensteden en perifere winkelgebieden opvalt, zitten er nog genoeg haken en ogen aan deze combinatie. Zo wees Frans Lalieu van RetailAdvisor er vorig jaar in een blog op RetailTrends nog op dat Roermond weliswaar bezoekers vanuit de outlet krijgt, maar dat dat nog niet hetzelfde is als kopers. ‘Jezelf rijk rekenen met de bezoekers van het DOC kan je beter achterwege laten. Deze hebben reeds in het DOC hun geld besteed’. Alle uitgesproken goede intenties van de outlet ten spijt, Lalieu heeft zijn twijfels. ‘Een besloten commerciële gemeenschap met een roerganger die er zijn corebusiness van maakt om bezoekers zover te krijgen dat ze al hun euro’s besteden in het DOC’, zo omschrijft hij het centrum. ‘Niet in de binnenstad. Daar heeft het DOC namelijk geen enkel belang bij’.