De komst van een nieuwe bouwmarkt in Nederland zorgt nog steeds voor de nodige ophef en bezwaren. Daar kan Bauhaus over meepraten. De van oorsprong Duitse formule viert in september zijn vijfjarige bestaan in ons land. En hoewel algemeen directeur Herwin Oost tevreden terugkijkt op de afgelopen vijf jaar, had hij graag vijf vestigingen van Bauhaus gerealiseerd willen hebben in plaats van de drie die er nu staan. “Expansie is een van de uitdagendste onderdelen van het werk.”

Het gaat goed met Bauhaus in Nederland, al is dat volgens Oost ‘een dooddoenertje’. De algemeen directeur doet over de precieze financiële cijfers geen uitspraken, maar ook Bauhaus kon meeprofiteren van de klus- en verbouwdrang die menig Nederlander tijdens de lockdown naar de bouwmarkt dreef. “De coronacrisis heeft ons heel veel uitdaging op het bord gelegd”, vertelt Oost. Bij Bauhaus lagen verschillende scenario’s op tafel om met het coronavirus te dealen, maar dat het hele land massaal thuis zou gaan werken en aan het huis zou klussen, had niemand bij de doe-het-zelver voorspeld. 

Om te zorgen dat de aandacht voor de coronamaatregelen niet verslapt, riep de brancheorganisatie van de bouwmarkten, VWDHZ – waar Bauhaus ook lid van is – op om de coronamaatregelen strikt te hanteren en klanten daar ook op te wijzen. “Klanten en bedrijven die aangesloten zijn bij de brancheorganisatie moeten zich bewust zijn van het feit dat het virus niet weg is”, vertelt Oost. Volgens hem is de branche onderdeel van de oplossing, maar ook van het probleem. Aangezien het onduidelijk is hoe lang de situatie nog gaat duren, is het belangrijk aandacht te blijven vestigen op de maatregelen. Vandaar ook de oproep. “Als ik een glazen bol had, werd ik denk ik veel gevraagd om advies te geven”, grapt Oost. “Ik denk dat we ons goed gewapend hebben vanuit de branche, en intern ook.”

Mijlpaalvlaggetjes
Bauhaus maakte vijf jaar geleden zijn intrede in Nederland. De bouwmarktformule is het grootst in thuisland Duitsland (125 vestigingen) en is in totaal in negentien landen actief. Hoewel Bauhaus naar eigen zeggen geen ‘mijlpaalvlaggetjes’ neerzet bij elke gezette stap, ziet Oost het openen van de drie vestigingen in Groningen, Venlo en Hengelo wel als de drie hoogtepunten van de retailer. “En laten we de start van de click and collect van vorig jaar juni niet vergeten.”

Oost verwacht dat de webshop, die nu dus alleen nog een click and collect-functie vervult, komend halfjaar uitgerold wordt tot een volwaardige ‘full commerce’ website. “Sommige mensen hebben zich erover verbaasd dat een bedrijf tegenwoordig met click and collect alleen live gaat. Met name omdat we alleen in het oosten en noorden van het land actief zijn. Voor ons was het echter een hele doordachte en weloverwogen keuze.” Zo wil Bauhaus voorkomen een webshop in de lucht te gooien waar later allemaal bugs naar boven komen. Met een langere click and collect-fase heeft het bedrijf zichzelf wat meer tijd gegeven om de achterkant van de webshop helemaal op orde te krijgen. 

Ambities uitspreken
Vraag je Oost naar een dieptepunt van de afgelopen vijf jaar, dan kan hij er niet zo snel één noemen. Het enige dat Bauhaus tegen heeft gezeten zijn de expansieplannen. Waar het bij de start van de formule in Nederland het plan was om jaarlijks een nieuwe winkel te openen, staat de teller nu op drie. De nieuwe vestiging in Den Hoorn gaat naar verwachting de eerste helft van 2021 open en daarmee wil de bouwmarkt de Randstad ‘ontsluiten’. Kun je zeggen dat Bauhaus zich verkeken heeft op die uitbreidingsplannen? “Ik weet niet zozeer of we ons daarop verkeken hebben. Je moet een ambitie uitspreken waar je als organisatie naartoe wilt werken.” Als alle omstandigheden mee hadden gewerkt was die ambitie ook gerealiseerd, stelt Oost. Maar de procesgang voor een vergunningaanvraag in Nederland duurt langer dan in andere landen. Nou vindt Oost dat niet zozeer een nadeel, want zo weet je wel dat het goed onderzocht en uitgevoerd wordt. Dat elke belanghebbende een bezwaar mag indienen en daarmee het proces met maanden, soms wel jaren vertraagd, dat noemt de algemeen directeur wel een nadeel. “In omringende landen zie je dat systeem eigenlijk niet en daarin zijn we in Nederland wel een beetje eigenaardig.”

Naast Den Hoorn werkt Bauhaus ook aan de ontwikkeling van projecten in de buurt van Amersfoort en Haarlemmermeer. Door ervaring uit het verleden kiest de retailer er nu voor om niet elk mogelijk project in de media aan te kondigen en zo eventuele vertraging zoveel mogelijk in te perken. “Als je niet zeker bent, moet je mensen geen voer geven voor iets dat bij ons nog op de tekentafel ligt”, vertelt Oost. Op het moment dat een nieuwe vestiging serieuze vormen aan begint te nemen, licht Bauhaus de omgeving in en organiseert het inspraakavonden voor bewoners en eventuele belanghebbenden. “Dat bevalt heel goed. Daarmee creëer je draagvlak en begrip waarom we voor die locatie kiezen en komen tegelijkertijd de bezwaren op tafel.”

Onder aan de streep is de ervaring dat elke vorm van bezwaar vertragend werkt

Verzadigde markt
Bauhaus is niet de enige doe-het-zelfketen die tegen weerstand op loopt op het moment dat het aankondigt een nieuwe winkel te willen openen. Concurrent Hornbach heeft door alle bezwaren ook al de nodige vertraging opgelopen. “Enerzijds komt dat door de gemeente die met een interstedelijke visie zit, waarbij soms geen plek meer is voor een winkel in de categorie ‘bouwmarkt’”, legt Oost uit. Daarnaast is er volgens de algemeen directeur ‘best wel een verzadigde markt’ als het op bouwmarkten aankomt. “Ik wil niet in oorlogstaal spreken, maar ik kan me voorstellen dat een kleinere ondernemer het Bauhaus-concept als bedreigend kan ervaren”, stelt Oost. Desalniettemin denkt hij dat de twee naast elkaar kunnen bestaan, als je kijkt naar manieren om jezelf te onderscheiden. “De bezwaren blijven echter wel komen.” Met name concurrenten kijken naar eigen zeggen naar alle mogelijke manieren om dwars te liggen. “Van argumenten die gaan van de groene kievit, tot de grassalamander of milieuvervuiling. Onder aan de streep is de ervaring dat elke vorm van bezwaar vertragend werkt.”

Niet alleen de kleine ondernemer, ook partijen als Praxis stelden eerder dat er onvoldoende ruimte is op de Nederlandse markt voor zowel Hornbach als Bauhaus. “Iedereen praat vanuit eigen parochie. De overheid kan niet beslissen over concurrentie, dat is vrije marktwerking. Praxis opent ook nog steeds nieuwe vestigingen, dus zo vol is het blijkbaar niet”, aldus Oost. In tegenstelling tot concurrenten procedeert Bauhaus zelf niet tegen de komst van andere bouwmarkten. De retailer noemt het zelfs een pré als hij naast de concurrent zou zitten. “In de vrije markt kiest de klant waar hij koopt. Ik snap heel goed dat klanten bewust kiezen voor een Praxis of Gamma en niet voor Bauhaus, maar er zijn gelukkig ook klanten die wel voor ons kiezen."

De vertragende bezwaren maken het werk voor Oost uitdagend. “Expansie is een van de uitdagendste onderdelen van het werk.” Hij noemt het draaien van een vestiging ook ‘geen peulenschil’, maar expansie ‘vreet jaren aan energie en kost ook nog eens veel geld’. “We steken dat geld liever in de vestiging en ontwikkeling van de formule, dan dat we de concurrentie dwarsliggen en vertragen.”