RetailTrends stelde drie jaar geleden ter gelegenheid van het honderdste nummer een retailcanon samen. Honderd hoogte- en dieptepunten van de Nederlandse retailgeschiedenis passeerden de revue. De komende vier weken staat RetailWatching stil bij de honderd grootste retailgebeurtenissen in ons land, aangevuld met enkele belangrijke ontwikkelingen die na het samenstellen van de canon nog hebben plaatsgevonden. Vandaag deel twaalf, met onder meer de eerste ‘duurzame’ retailer en HEMA trekt naar het buitenland.

Retailer noemt zich voor het eerst ‘duurzaam’ (1982)
Zes jaar nadat de Britse Anita Roddick het concept heeft bedacht – en er in het Verenigd Koninkrijk een instant succes van heeft gemaakt – opent The Body Shop zijn eerste winkel in Nederland, in Leiden. De keten presenteert zich als milieu- en diervriendelijk, geeft gul aan Greenpeace en noemt zijn zelfgemaakte shampoos en crèmes ‘duurzaam’. Het duurt nog ruim twee decennia, maar dan noemt zowat elke retailer zich duurzaam.

IT rukt verder op in retail (1983)
Er verschijnt speciaal op retail gerichte software op de markt. Die houdt precies de inkoop, het voorraadbeheer, de verkoopregistratie en het klantenbeheer bij door een computer uit te rusten met onder meer een barcodescanner en bonnenprinter. Vergeleken met nu allemaal nogal armoedig, en voorzien van veel kinderziektes, maar ook: een niet meer te stuiten trend. Albert Heijn loopt, wederom, voorop.

Karel van Eerd koopt Jumbo (1983)
Begonnen eind jaren vijftig in de groothandel van zijn vader, slaat Karel van Eerd pas echt zijn slag in 1983, als hij voor één miljoen gulden de naam en de formule Jumbo koopt van de 24-jarige supermarktondernemer en mede-Brabander Jan Meurs. Die formule is simpel (en geheel afkomstig uit de VS, met dank aan Walmart en Target): geen eenmalige aanbiedingen maar elke dag lage prijzen, gecombineerd met kwaliteit en ‘De Totale Klantgerichtheid’. Karel van Eerd is tegenwoordig president-commissaris; het concern wordt gerund door zijn drie kinderen, het succes is fenomenaal. En, niet zo Nederlands maar erg Amerikaans: het personeel is honderd procent klantgericht.

Uitverkoopwet stopgezet (1984)
Dankzij deze wet kon een winkelier bijvoorbeeld aanspraak maken op een ‘verbouwingsuitverkoop’ zodra een winkel werd verbouwd. Klinkt logisch. Maar winkeliers die, we noemen maar wat, een nieuw behangetje plakken maken, er ook gebruik van.

HEMA opent eerste buitenlandse winkel (1984)
Het – we zeggen het nog maar eens – oer-Hollandse HEMA opent in België. Het begin is moeilijk. De formule blijkt inderdaad oer-Hollands. Pas na schifting van een flink aantal producten en aanpassingen aan de Belgische markt komt de vaart erin. Waarna de eerste winkel in Duitsland opent (2002), de eerste winkel in Luxemburg (2006) en de eerste winkel in Frankrijk (2009). Allemaal flink aangepaste semi-Hollandse winkels, zonder rookworst en tompouces. Wat ook geldt voor de eerste buitenlandse HEMA-stationwinkel, op het beroemde, romantische Gare du Nord in Parijs.