Hoewel steeds meer Nederlandse retailers de winkeldeuren sluiten, draaien de supermarkten juist op volle toeren om de voedselvoorziening op peil te houden. De kassa’s rinkelen, beelden van lege winkelschappen duiken overal op en ook online loopt het storm. Hoe bieden de supermarktketens in ons land de toenemende drukte het hoofd?

Het zal vast niemand ontgaan zijn: na de uitbraak van het coronavirus sloeg de Nederlandse consument massaal aan het hamsteren, alsof er een oorlog op komst is. Onder meer toiletpapier, blikvoer en zeep werden in groten getale ingeslagen. Deze wilde hamsterwoede zorgde voor ‘kerstdrukte’ in de Nederlandse supermarkten. Zij behaalden volgens de berekening van onderzoeksbureau Nielsen vorige week een topomzet van 998 miljoen euro. In vergelijking met dezelfde week in 2019 is dat een derde meer omzet en alleen in de kerstweek van 2017 gaven consumenten meer uit. Hoewel onder meer brancheorganisatie Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) al opriep te stoppen, zet een groot deel van de consumenten zijn hamstergedrag stug door.

Gelukkig meldt CBL dat er van een tekort aan voedsel nog lang geen sprake is. “Iedereen is op volle sterkte”, aldus de organisatie. “De ongeveer vijftig distributiecentra van supermarkten in Nederland draaien momenteel op maximale capaciteit om tekorten aan voorraden in supermarkten aan te vullen.” Daarnaast zijn er volgens het CBL honderden extra vrachtwagens ingezet om de winkels van producten te voorzien. De sluiting van de eet- en drinkgelegenheden tot in ieder geval 7 april en de toenemende vraag naar voedingsproducten legt een flinke druk op de Nederlandse supermarkten. Wat merken zij hiervan, zowel in hun winkels als online? En welke maatregels treffen ze?

Jumbo zorgt voor extra personeel
Jumbo laat woensdag weten nog altijd een stijging te zien in zijn volumes. Om de winkelschappen zo goed mogelijk gevuld te houden, doet de supermarktketen een beroep op het eigen personeel. Personeel draait meer uren op de winkelvloer, er worden medewerkers van samenwerkingspartner La Place ingezet en er zijn volgens Jumbo hoofdkantoormedewerkers die zich vrijwillig hebben gemeld om te werken in de winkels of om in het distributiecentrum de handen uit de mouwen te steken. Daarnaast maakt de supermarktketen gebruik van uitzendkrachten. “Zij waren daarvoor veelal actief in onder meer de horeca en de non-food retailbranche”, meldt een woordvoerder.

Wie een bezoek aan een van Jumbo’s supermarkten brengt, ziet daar volgens de woordvoerder een groot aantal hygiënedoekjes bedoeld voor de handen van klanten en werknemers. Ook geldt vanzelfsprekend de anderhalve meter afstand-regel in de Jumbo-winkels. Om dit in goede banen te leiden, hebben winkelmedewerkers en bezorgers speciale winkelcommunicatie en instructies van de supermarktketen ontvangen.

Grote drukte op Jumbo.com
‘We doen ons best het zo snel mogelijk voor je op te lossen. Onze excuses voor het ongemak’, stond er dit weekend op Jumbo.com over de volgeboekte bezorgservice. Door grote drukte konden er tijdelijk geen nieuwe bestellingen worden geplaatst en was het aanvullen of wijzigen van bestaande bestellingen ook niet mogelijk. Nog steeds worden er volgens Jumbo meer online boodschappen gedaan dan normaal. Consumenten bestellen meer en bestellen vooruit. “We schalen de capaciteit mondjesmaat op. We bekijken dag in dag uit hoe we aan de toegenomen klantenvraag tegemoet kunnen komen.”

Picnic
Ook de wagentjes van online supermarkt Picnic zitten voller dan normaal in deze tijden. Daarnaast zijn er een stuk meer nieuwe aanmeldingen, laat ceo Michiel Muller weten. Hij geeft aan dat het bedrijf sinds de start al een harde groei kent. “We weten wat groeien is”, stelt hij. “Hoewel het nu uitzonderlijk is, kunnen we snel opschalen en dat gaan we ook doen.” Volgens Muller doet Picnic het maximale om zijn capaciteit te vergroten. Zo wordt ook op normaal gesproken rustigere doordeweekse dagen naar maximale capaciteit gegaan. Er wordt extra personeel ingezet (de online super is op zoek naar honderden nieuwe werknemers) en bestelschema’s worden aangepast. Voor sommige producten wordt bovendien een maximum gesteld.

Picnic zegt zoveel mogelijk mensen te willen bedienen, al zit de bezorgservice de komende dagen volledig volgeboekt. “Het verschilt een beetje per regio, maar de komende dagen zit alles vol. Dat is zeer uitzonderlijk. Normaal gesproken is het tot 22.00 uur besteld, de volgende dag in huis.”

Albert Heijn
"Het is echt crisis", zei ceo Wouter Kolk van Ahold Delhaize dinsdagavond bij Jinek op RTL 4. Ook bij marktleider Albert Heijn werkt het personeel zich een slag in de rondte om de schappen gevuld te krijgen. “Het is gewoon niet bij te houden. Het is echt hard werken voor ons. Ik hoop dat klanten het idee krijgen dat de spulletjes steeds meer terugkomen.” De keten zet meer mensen en vrachtwagens in om de winkels te bevoorraden. Ook op de website van Albert Heijn is de drukte goed zichtbaar: de bezorgmomenten zijn volgeboekt en afgelopen weekend was het tijdelijk onmogelijk om bestellingen te plaatsen. Een woordvoerder laat weten dat de supermarkt er hard aan werkt om te voorkomen dat dit opnieuw gebeurt. “Maar het is inderdaad nog steeds erg druk.” 

Caissière achter plexiglas
Albert Heijn introduceert deze week een nieuw wapen in de strijd met het coronavirus: de super plaatst schermen van plexiglas bij de kassa’s en servicebalie. ‘Op deze manier creëert de supermarkt een fysieke afscheiding tussen de kassamedewerker en de klant’, zo is te lezen op de AH-website. Het plaatsen van de plexiglasschermen gaat gefaseerd. De komende dagen worden alle Albert Heijn-winkels hiervan voorzien, net als de filialen van Etos en Gall & Gall, maar ook de supermarkten van de grote, gele concurrent blijven niet achter. Het scherm hangt zo’n tien centimeter boven het betaalplateau, waar klanten bij voorkeur contactloos betalen. Net als voor euromunten geldt ook voor de bonuskaart: geef ‘m niet direct aan de kassamedewerker, maar leg de kaart neer en pak deze na het scannen weer op. 

Net als de andere supermarkten volgt Albert Heijn ook de overige adviezen van het RIVM met betrekking tot hygiëne op. Daarnaast dwingt het verzamelgedrag van de Nederlandse consument de marktleider tot nóg een maatregel: de hamsterweken worden voorlopig uitgesteld. “Wij houden rekening met de huidige situatie en willen voorkomen dat we hamstergedrag stimuleren”, zegt een woordvoerster tegen het AD. “We gaan uiteraard door met aanbiedingen en acties, maar dan in aangepaste vorm.” 

Marqt
Bij Marqt is van ‘echt’ hamsteren inmiddels geen sprake meer, laat een woordvoerster weten. Wel merkt de duurzame supermarkt dat de horeca sinds het weekend gesloten is. “Naast dat klanten meer kopen, komen er nu ook aanzienlijk meer klanten naar onze winkels.” Vooral in de categorieën kruidenierswaren en non-food is het dringen geblazen. 

Als enige supermarkt heeft Marqt zijn openingstijden vanaf deze week ingekort met één à twee uur (verschillend per winkel). “Dit geeft ons meer ruimte om extra schoon te maken en de schappen waar nodig bij te kunnen vullen”, licht de woordvoerster toe. “Tevens verlicht dit de druk op onze winkelteams in deze bijzonder drukke tijd, zodat onze medewerkers duurzaam inzetbaar blijven.” 

Betalen ging bij de filialen van de super al pin-only en ook de andere hygiënemaatregelen worden door Marqt in acht genomen. De afstand van 1,5 meter die klanten in de rij moeten aanhouden is aangegeven met strepen op de grond. Ook bij de duurzame keten zijn recent ‘spuugschotten’ geplaatst om klanten en medewerkers extra te beschermen. Eén ongepland gelukje voor de keten: bezorgservice ‘Marqt aan huis’ werd (per toeval) midden in de crisis gelanceerd. Hiermee kunnen klanten een deel van het assortiment thuisbezorgd krijgen. 

Oproep aan Mark Rutte
Van extra personeel tot spuugschotten: de supermarkten zetten alle zeilen bij om Nederland ‘ook in deze bijzondere tijd’ van voedsel te kunnen voorzien. Tussen al het hamstergeweld en de bestelwoede roept het CBL Mark Rutte op om de foodretailers te helpen. De organisatie vraagt de Nederlandse premier om tijdelijke opheffing van wettelijke restricties binnen de branche, een verbod op contant geld en het openstellen van zelfbedieningsgroothandels voor consumenten.

Op dat laatste punt krijgt het CBL in elk geval haar zin: Makro en Sligro openen in de loop van donderdag de deuren voor consumenten. Dat moet de situatie houdbaarder maken. Voor hoe lang? Dat is nog maar de vraag. Voorlopig komt de voedselvoorziening in elk geval niet in gevaar, verzekert een woordvoerster.