RetailTrends belt iedere week met een expert over een opvallende actuele ontwikkeling. Deze keer: Pierre van Geffen, arbeidsrecht advocaat voor werkgevers en werknemers, over de geopperde ontslagvergoeding voor medewerkers bij faillissement van retailers.

Vakbond FNV roept het kabinet op om haast te maken met nieuwe regelgeving rondom faillissementen van winkelketens. FNV Winkelstraat pleit voor een ontslagvergoeding, een zogenoemde transitievergoeding, als een retailer op de fles gaat. Dat geld zou dan aan de medewerker uitgekeerd worden zoals in een ontslagprocedure, bij bijvoorbeeld een reorganisatie.

In de huidige wet komt een werknemer in aanmerking voor een tegemoetkoming van het UWV bij een faillissement; de uitkering wegens betalingsonmacht. Daaronder valt loon over maximaal 13 weken, met daarin onder andere onkosten, overuren en achterstallig loon. Daarna kan de werknemer eventueel ook een WW-uitkering krijgen.

Waarom is er bij faillissementen in de huidige wet geen vergoeding opgenomen?

“Dat heeft ermee te maken dat er onvoldoende financiële middelen zijn van bedrijven om dit te betalen. Ze zijn niet voor niets failliet dus de transitievergoeding kan er niet meer vanaf. Bij een faillissement betekent het dat de failliete partij niet meer iedereen kan betalen en afscheid moet nemen van het personeel. Dat zal de gedachte erachter zijn.”

Als het plan van de FNV uiteindelijk in de wet terechtkomt, wie gaat dat dan betalen?

“Allereerst moet dat uit de boedel van het bedrijf komen, maar zoals ik net al zei, is daar waarschijnlijk niet veel te halen. De rekening zal dan bij het UWV terechtkomen, zoals dat nu ook het geval is met transitievergoedingen. Dus dat betalen we dan met z’n allen in de vorm van premies.”

Wat vindt u van het idee van de FNV?

“Ik snap wel dat zij roepen dat dit een meer rechtvaardige manier is. De transitievergoeding bestaat sinds 2015 en is bedoeld om werknemers tegemoet te komen. Of er nu wordt gereorganiseerd of als je onvoldoende functioneert, de vergoeding krijg je sowieso. Dat is ook het sterke punt van dit stelsel.

Ik snap ook dat de FNV het onrechtvaardig vindt dat het bij faillissementen niet geldt. Een werknemer die wordt ontslagen bij een faillissement, kan daar hoogstwaarschijnlijk niets aan doen, maar krijgt niks. Zijn collega die eerder is ontslagen, omdat die zijn werk helemaal niet goed deed, krijgt wel gewoon een substantieel bedrag mee. Dat voelt wrang.

Zitten er ook nadelen aan dit idee?

“De premies zullen omhoog gaan, want we moeten dit met z’n allen gaan betalen. Daardoor stijgen de loonkosten en zullen retailers, die nu al klagen over hoge loonkosten, misschien terughoudender worden met het aannemen van personeel.”

Heeft u een (beter) alternatief idee?

“Een manier om te voorkomen dat iedereen hiervoor moet gaan betalen is dat je werkgevers een apart potje laat vullen binnen het bedrijf voor transitievergoedingen. Dan moeten alle werkgevers dit zelf ophoesten en is er dus altijd een potje over als een bedrijf failliet gaat. Het nadeel van dit idee is alleen hetzelfde; het is een lastenverzwaring voor de retailer, dus de vraag is of ze dit erbij kunnen hebben.”

Is de oproep van de FNV aan het kabinet om dit te veranderen haalbaar?

“Dat betwijfel ik. We zitten nu met een demissionair kabinet, dus die zie ik het niet doorvoeren. Het is gezien de actualiteit natuurlijk wel een goede timing. Er zijn veel faillissementen in de winkelstraat. Tel daarbij op dat de partijen nu aan het formeren zijn en het via deze manier op tafel komt te liggen.

Maar buiten alle politieke afwegingen is het een substantiële kostenpost. Als er grote bedrijven failliet gaan kunnen de kosten flink oplopen en dat zal zeker meespelen in de afweging. Het is een rechtvaardig idee van de FNV en het is goed dat ze een oplossing aandragen. De vraag is wie het gaat betalen en hoe.”