Door Casimir Vink, jurist bij Kantoor RechtNet
Vanaf juni 2025 gelden er strengere regels voor algemene voorwaarden binnen de Europese Unie. Retailers die zakendoen met consumenten of kleine ondernemers moeten zich voorbereiden op de aangescherpte handhaving van de Europese richtlijn inzake oneerlijke bedingen in consumentenovereenkomsten. Deze ontwikkeling biedt niet alleen juridische uitdagingen, maar dwingt ook tot transparanter klantbeleid.
Wat houdt de richtlijn in?
De Europese richtlijn 93/13/EEG betreffende oneerlijke bedingen is niet nieuw, maar krijgt via recente jurisprudentie en nationale implementaties een hernieuwde impact. De richtlijn beoogt consumenten te beschermen tegen contractuele bepalingen die ongelijk, verwarrend of buitensporig nadelig zijn voor hen. Denk aan:
- Eenzijdige wijzigingsclausules door de verkoper;
- Beperking van aansprakelijkheid die verder gaat dan wettelijk toegestaan;
- Automatische verlenging van contracten zonder duidelijke opzegmogelijkheid.
De kernvraag die nationale rechters toetsen is of het beding “een significant onevenwicht” veroorzaakt tussen de rechten en plichten van partijen, in het nadeel van de consument.
Wat betekent dit voor retailers?
Voor retailorganisaties – van e-commercespelers tot fysieke ketens – betekent dit dat hun algemene voorwaarden onder het vergrootglas komen te liggen. Vooral clausules die betrekking hebben op levertermijnen, retourneren, aansprakelijkheid bij defecte producten en abonnementsverlengingen zijn risicogebieden.
De richtlijn is van dwingend recht. Dit betekent dat een consument zich altijd kan beroepen op de ongeldigheid van een oneerlijk beding, zelfs als hij of zij deze eerder “geaccepteerd” heeft. Bovendien mag een rechter een oneerlijk beding ambtshalve buiten toepassing verklaren – ook als de consument daar zelf niet om vraagt.
Aangescherpt toezicht en boetes
In Nederland speelt de Autoriteit Consument & Markt (ACM) een actieve rol in het handhaven van de richtlijn. Zij kijkt steeds vaker naar sectorspecifieke gedragingen, waaronder online check-out processen, verborgen kosten en abonnementen met “slimme” verlengmechanismes. Vanaf 2025 krijgt de ACM ook de mogelijkheid om op basis van de richtlijn collectieve sancties op te leggen bij grootschalige inbreuken, mede door de inwerkingtreding van de EU-richtlijn Representative Actions.
Praktische tips voor retailers
- Laat je algemene voorwaarden doorlichten: Juridische screening is geen overbodige luxe, zeker bij gestandaardiseerde klantcontracten.
- Vermijd vaagheid: Bedingen moeten helder en begrijpelijk zijn geformuleerd. Onduidelijkheid werkt tegen de opsteller.
- Check je abonnementen en verlengingsbedingen: Zorg dat consumenten tijdig en duidelijk worden geïnformeerd.
- Investeer in juridische compliance in UX: Richt je digitale kanalen zo in dat consumentenrechten niet in het gedrang komen.
Conclusie
De hernieuwde aandacht voor oneerlijke bedingen is geen papieren tijger. Voor retailers betekent dit een concrete plicht tot transparantie en evenwichtige contractvorming. Wie zijn voorwaarden scherp houdt, voorkomt niet alleen juridische risico’s, maar versterkt ook het vertrouwen van de consument – een waardevolle valuta in een concurrerende markt.
Reacties 0