In oktober van dit jaar opent Bax Music voor het eerst een winkel onder het toezicht van een franchisenemer. Hoewel online nog altijd goed is voor het grootste deel van de inkomsten, zijn de fysieke locaties een groeiend onderdeel. “Het gaat om een soort vertrouwen dat je hiermee schept”, vertelt directeur Jochanan Bax.

Het groeien met eigen winkels is best wel intensief, stelt Bax. Hij noemt de financiën als een van de redenen waarom is gekozen om te werken met een franchisemodel. Volgens Bax brengt het openen van een ‘hoogwaardige Bax-experience store’ zo’n twee miljoen euro aan kosten met zich mee. Voor het eerste franchisefiliaal dat wordt gevestigd in Apeldoorn is nog gekozen voor ‘soft franchise’. Dat betekent dat Bax Music de kosten voor voorraad en inventaris voor zijn rekening neemt. “Als is bewezen dat je als franchiser geld bij ons kunt verdienen, kunnen we overstappen op 'hard franchise'. Een ondernemer zit er dan met veel meer geld in.”  

Daarnaast wilde Bax met het franchisemodel lokale ondernemers de mogelijkheid geven om verder te groeien onder de naam van Bax Music, die al een redelijke bekendheid heeft verworven. “In de muziekbranche vindt consolidatie plaats. Hierdoor wordt het voor kleinere ondernemingen lastiger om te overleven, aangezien je een bepaalde schaalgrootte nodig hebt.”

De opening van de eerste franchisewinkels betekent niet dat de muziekwinkelketen geen winkels onder eigen beheer meer opent. Er wordt altijd gekeken naar mogelijke locaties voor een nieuwe vestiging en er worden gesprekken gevoerd. Het vinden van een geschikte locatie kost veel tijd, stelt Bax. “We zijn geen Bruna, waar je aan een winkelruimte van zo’n vijftig tot honderd vierkante meter voldoende hebt. Onze locaties zijn allemaal zevenhonderd vierkante meter plus. Dat vind je niet zomaar op een goede plek voor een goede prijs.” Afhankelijk van de persoon die de winkel runt, wordt gekeken of het een franchise of eigen vestiging wordt.

Franchisemodel in het buitenland
Online verkoopt Bax Music inmiddels in acht landen: Nederland, België, Italië, Duitsland, Frankrijk, Engeland, Spanje en Zweden. Fysiek is de muziekretailer alleen nog in eigen land en bij onze zuiderburen actief. In 2005 werd de eerste winkel in het Zeeuwse Goes geopend, waarna Amsterdam, Rotterdam en Antwerpen volgden. Als het franchisemodel eenmaal is getest en ontdaan van alle kinderziektes, dan wordt het model mogelijk naar Frankrijk uitgerold. Het is na Nederland en België de grootste markt van de muziekretailer, stelt Bax. “Voor nu ligt offline de focus vooral op Nederland en België. Ik ga het model niet verder uitrollen, terwijl het in eigen land nog niet bewezen is. Dan wacht ik liever een halfjaar langer. Maar als het franchisemodel eenmaal stevig staat dan is het mogelijk fysiek sneller uit te breiden.” 

Hoewel volgens Bax zo’n zeventig procent van ‘de business’ online gaat en online de grootste inkomstenbron van de muziekwinkelketen is, zijn ook de fysieke locaties een belangrijk onderdeel. “Elke dag verlaten honderden items ons warehouse voor een online bestelling. Maar offline groeit nog steeds. We hebben het nodig om onze service te bieden.” Want veel van de producten uit het assortiment van Bax Music zijn ‘gevoelsproducten’, zoals Bax ze zelf noemt. Klanten willen ze graag in de winkel zien, uitproberen, informatie krijgen van een winkelmedewerker of een besteld product terugbrengen. “Die service van een winkel zorgt voor een stukje vertrouwen. Mensen vinden het prettig als ze even langs kunnen rijden voor bijvoorbeeld een vraag over een drumstel of dj-controller. We zien dan ook dat in het gebied waar we een winkel openen, het bestedingspatroon verbetert.”

Akelig leeg
De winkel in Apeldoorn wordt straks gedraaid onder het toeziend oog van franchisenemers Mark en Marieke van der Ende. Het stel runde eerder in Apeldoorn een franchisevestiging van een andere Nederlandse retailer in de muziekwinkelbranche: Keymusic. De keten ging in juni dit jaar failliet en maakte later een doorstart onder de vleugels van de Amsterdamse zakenman en drummer Jan ’t Hoen. Het duo Van der Ende maakte in de tussentijd een overstap naar Bax Music. Dat viel bij ’T Hoen in verkeerde aarde. Hij noemde de overstap ‘stiekem’ en beschuldigde Bax Music van het stelen van bedrijfsgevoelige informatie. Zo zouden er zakelijke contracten meegenomen zijn. “Ze hebben een spelletje gespeeld en dat pik ik niet”, zei ’t Hoen eerder tegenover De Stentor. “Ik heb contracten gezien die ze gewoon van ons hebben overgeschreven. Dat mag niet.” 

Bax reageert nogal nuchter op de beschuldigingen, al noemt hij de term bedrijfsspionage ‘nogal een beschuldiging’. “Ik heb geen idee waar Jan het over heeft. Hij dreigde met een rechtszaak, maar ik heb tot nu toe nog niets gehoord of gezien. De beschuldigingen komen naar mijn idee vooral voort uit frustratie.” Die frustratie is ontstaan door de slechte situatie waarin de winkels van Keymusic volgens Bax verkeren. “Ik ben destijds niet alleen door het koppel Van der Ende benaderd, maar door vele franchisenemers van Keymusic. Het water stond ze aan de lippen en ze hadden allemaal hetzelfde verhaal: Keymusic voorziet de winkels niet meer van voorraad, waardoor de franchisers niet kunnen verkopen en dus niets verdienen.” Volgens de ondernemer zijn de winkels ondanks de overname nog steeds ‘akelig leeg’. 

Concurrentie
Op dit moment worden er meerdere gesprekken gevoerd met franchisenemers, vertelt Bax, waaronder een aantal van Keymusic. Definitieve knopen zijn er nog niet doorgehakt. “We zijn vrij kritisch als het om franchisers gaat en zoeken echte ondernemers met passie.” 

Qua concurrentie kijkt de retailer naar partijen uit onder meer Engeland en Duitsland, die een internationale focus en dezelfde omvang hebben. Keymusic is geen gevreesde concurrent, stelt Bax. “Ja, het is een concurrent als je de betekenis in de Dikke van Dale opzoekt, maar we zien het niet als concurrent. We zijn een redelijk eigenwijze club en doen vooral ons eigen ding. Daarnaast geloof ik niet in het oude businessmodel van alleen fysieke winkels, dat is failliet. Online is Keymusic niet erg sterk en ik denk dat het lastig wordt die omslag te maken.”