Elektronica en lokaal ondernemerschap. Het blijkt een gouden combinatie in deze crisistijd. Na Expert en Electro World laat ook EP: weten uitstekende zaken te doen. Waar zit de kracht van de formule? “Uniformiteit aan de ene kant, vrijheid aan de andere kant.”

ElectronicPartner is een beetje een vreemde eend in de Nederlandse retailbijt. Van oorsprong een inkooporganisatie, gericht op groothandel, is de laatste jaren de omslag gemaakt naar een retailconcern met veel focus op de eigen marketing- en franchiseformule EP:. Het overkoepelende Duitse moederconcern is een van de grootste Europese inkoopverenigingen binnen consumentenelektronica, met vijfduizend aangesloten winkels in vier landen en ruim 1,5 miljard euro omzet.

In Nederland zijn 352 elektronicazaken aangesloten, waarvan er zo’n negentig onder de formule van EP: opereren. De rest werkt onder eigen naam en maakt gebruik van de ondersteunende diensten van ElectronicPartner op het gebied van inkoop, marketing en financiën.

Niet in een jasje gieten
De coronacrisis heeft EP: de afgelopen maanden geen windeieren gelegd. Niet alleen werd er meer elektronica verkocht, consumenten kozen steeds meer voor lokaal winkelen bij ondernemers in hun eigen dorp of wijk. Niet voor niets hecht EP: veel waarde aan ruimte voor lokaal ondernemerschap, vertelt ceo Patrick van Tent. “Als je kijkt naar de drie inkooporganisaties (ElectronicPartner, United Retail en Expert, red.) denk ik dat wij ondernemers wat vrijer laten. Als je ondernemers te veel in een jasje giet, verdwijnt hun ondernemerschap. En daar zit juist de onderscheidende kracht, dat is een niet te kopiëren eigenschap.”

Zo hebben EP:-winkeliers relatief veel ruimte om – naast een verplichte basis – hun eigen assortiment in te richten. Ook de grootte van de vestigingen verschilt sterk. “Dat loopt uiteen van tweehonderd tot vijftienhonderd vierkante meter.”

Tegelijkertijd wil EP: als formule herkenbaar zijn voor de consument. “Dat maakt het altijd zoeken naar de juiste balans”, zegt Van Tent. “Uniformiteit en collectiviteit een de ene kant, vrijheid en individualiteit aan de andere kant.” Dat komt goed tot uiting in de aanpak met het nieuwe shopconcept dat de retailer momenteel uitrolt. Het bedrijf schetst daarbij bepaalde kaders voor kleur- en materiaalgebruik die overal dezelfde, warme sfeer moeten creëren.

Gezamenlijk investeren
Maar ondernemers hoeven niet één op één zo’n heel concept over te nemen. “Zij kunnen als het ware kiezen welke blokken ze willen hebben en welke niet. En welke combinatie van onderdelen je ook kiest, het blijft een herkenbaar shopconcept.” Zo’n vernieuwing betekent natuurlijk nogal een investering voor ondernemers. Waar veel organisaties de kosten volledig bij de franchiser leggen, draagt ElectronicPartner ook zelf zijn financiële steentje bij, zegt de ceo. “Juist omdat we het belangrijk vinden de formule kracht bij te zetten.”

Het ondernemersbestand van EP: kent weinig verloop, waaruit Van Tent concludeert dat de samenwerking naar tevredenheid verloopt. Toch neemt het aantal winkelpunten niet toe, iets wat voor de gehele markt geldt. “Binnen het landschap van zelfstandige ondernemers in elektronicaretail is al jaren een daling te zien”, zegt de topman. “Dat komt doordat er weinig opvolging is, of ondernemers door het internetgeweld geen positief rendement meer kunnen realiseren.”

Prioriteit bij bestaande winkels
Van Tent verwacht niet dat die dalende trend tot stilstand komt. Eventuele groei zit hem dan ook voornamelijk in bestaande verkooppunten. “Er zijn nu zo’n twaalfhonderd winkelpunten voor consumentenelektronica. Wij hebben er nu 352, dus de groeipotentie is 1200 min 352”, rekent hij voor. Een grote prioriteit is dat nu overigens niet: liever richt Van Tent zich op de resultaten voor de bestaande ondernemers.

Van de twaalfhonderd zelfstandige elektronicazaken zijn er zo’n 850 aangesloten bij een van de drie eerder genoemde inkoopgroepen. De dalende trend zet Van Tent aan tot nadenken over de toekomst. “Op een gegeven moment kun je je afvragen of je niet met minder hoofdkantoren toe kunt. Wij hebben nu 352 ondernemers. Als er binnen tien jaar een groep stopt, om wat voor reden dan ook, wordt de overhead mogelijk te groot.”

Voor de concurrentie geldt hetzelfde. “Krachten bundelen zou een scenario kunnen zijn. Dat kan via een samenwerking, een overname of op een andere manier. Je wilt niet alleen efficiëntie qua kosten, maar ook je concurrentiepositie blijven uitbouwen.”

Overnames geen prioriteit
Overnames of samenwerkingen staan momenteel niet op de radar van ElectronicPartner, benadrukt Van Tent. De vraag is dan of ElectronicPartner in zo’n consolidatieslag overnemer of de partij die overgenomen wordt zou zijn, vindt hij nu dan ook niet van belang. Gezien de omvang van de Duitse moederorganisatie lijkt het eerste geen gekke gedachte. “Het kan”, beaamt Van Tent. “Maar overnames liggen wel gevoelig omdat er altijd een onderliggende partij is. Daar komen misschien emoties bij kijken waar de koper helemaal niet op zit te wachten.” 

Een eventuele consolidatieslag zal niet alleen gevolgen hebben voor de hoofdkantoren, maar ook voor de formules. “Je wilt niet alleen efficiëntie qua kosten, maar ook in de dagelijkse bedrijfsvoering”, legt Van Tent uit. “Met meerdere formules moet je je afvragen of je maximaal efficiënt bezig bent. Electro World heeft niet voor niets gekozen voor consolidatie (met de ombouw van Euronics, red.). Je kunt twee folders maken voor twee formules, of eentje voor één formule. Dat zijn vraagstukken die je moet bespreken.”

Of EP: in zo’n scenario als overlevende formule komt bovendrijven? “Dat vind ik nu niet zo relevant. Dat zou een hele rationele beslissing moeten zijn die ten dienste staat van de ondernemers. Een formule moet waarde blijven toevoegen, net zoals de EP:-formule nu.”