De Ierse discounter Primark zet extra in op duurzaamheid. Maar hoe ziet dat in de praktijk eruit?  RetailTrends sprak met algemeen directeur Nederland David Swann Lassche.

Vrijdagmorgen, vijf minuten voor tien. Melkmarkt, Zwolle. Zo’n dertig mensen, vooral vrouwen, staan ongeduldig te wachten tot de deuren van de Primark-vestiging in de Hanzestad opengaan. Bijna 15 jaar na de entree in Nederland blijkt de Ierse discounter nog zeer populair.

Amazing fashion, amazing prices. Daarmee timmert Primark aan de weg. Maar amazing sustainable? Nee, daar staat het bedrijf niet echt om bekend. Aan de kledinggigant, die in 1969 onder de naam Penneys zijn eerste winkel opende in de Ierse hoofdstad Dublin, kleeft het imago van wegwerpmode.

En dat terwijl duurzaamheid volgens Primark zelf er al jarenlang hoog op de agenda staat. “De fout die wij hebben gemaakt: we vertelden de wereld niet over de goede dingen die we al vele jaren doen”, zei ceo Paul Marchant onlangs op het World Retail Congress in Barcelona.

Of in de woorden van algemeen directeur Nederland David Swann Lassche: “We zijn in het verleden niet erg uitgesproken geweest over de stappen die we hebben gezet. Maar als bedrijf zijn we al meer dan 15 jaar bezig om duurzamer te worden. Al langer dan dat we in Nederland zitten.”

Primark Cares

Hoe dan ook, sinds september 2021 doet Primark er een schepje bovenop. Het kwam toen met een nieuwe strategie: Primark Cares. Met beloften op drie gebieden: product, planet & people.

Zo zegt de discounter dat betaalbare kleding vanaf 2025 langer mee moet gaan. Twee jaar later moet alle kleding recylebaar zijn. Ook gaat dan alle weggooiplastic in de ban. In 2030 moet de CO2-voetafdruk in de toeleveringsketen zijn gehalveerd. Om maar enkele voorbeelden te noemen.

De tekst gaat verder onder de foto

Was Primark tot dusver niet ambitieus genoeg? Zo zou Swann Lassche het niet willen omschrijven. Hij zegt dat het belangrijk is om weloverwogen stappen te zetten. “We moeten niet rennen voordat we kunnen lopen.” Maar dat Primark vanwege zijn ‘schaal’ mede de industrie kan veranderen, staat volgens hem vast.

'Aanzienlijke progressie'

“We weten wat we moeten doen en we weten dat we er nog niet zijn”, zegt Swann Lassche. “We zetten stappen in de goede richting. De vooruitgang die we hebben geboekt sinds we de strategie hebben gelanceerd is aanzienlijk.”

Hij wijst er bijvoorbeeld op dat nu 50 procent van de verkochte kleding gemaakt is van duurzame of gerecyclede materialen, tegen 25 procent een jaar geleden. “Dat is enorm.” 

In 2030 wil Primark alle kleding op deze manier produceren. Vorige maand kwam het met de eerste circulaire collectie, bestaande uit 35 producten. “Goede basics, van jeans tot spijkerjasjes tot T-shirts, voor zowel mannen, vrouwen als kinderen.” De prijzen variëren van 5 tot 25 euro. Er volgen meer collecties.

De tekst gaat verder onder de foto

David Swann Lassche

Reparatieworkshops

Primark helpt klanten ook om langer van hun kleding te genieten. Na 47 reparatieworkshops in acht steden in het Verenigd Koninkrijk kwam dit concept in december naar Rotterdam. Klanten leerden onder meer hoe ze een knoopje aan kunnen zetten of hoe ze een rits kunnen vervangen. “We waren overweldigd door de reacties”, zegt Swann Lassche. “We gaan er zeker mee door, maar we zijn nog aan het bekijken in welke vorm.”

Primark werkt voor al zijn leveranciers met een code of conduct, waarin alle voorwaarden op ethisch gebied zijn omschreven. Net als onder meer Zeeman laat Primark op zijn website zien waar de kleding wordt gemaakt. De lijst, voor het laatst bijgewerkt in oktober, bestaat uit 883 productielocaties in 26 landen. Inclusief adres, het totaal aantal werknemers en de verdeling man/vrouw. Swann Lassche heeft zelf nog geen fabriek bezocht, maar hij is ervan overtuigd dat Primark goed op de hoogte is van de arbeidsomstandigheden.

Minstens één keer per jaar controleert Primark of de fabrieken zich aan de afspraken houden, zegt Swann Lassche. Dat gebeurt bijna altijd onaangekondigd. “Ons team ter plaatse bestaat uit zo’n 150 mensen en dat neemt alleen maar toe. We nemen dit serieus.” 

Geen leefbaar loon

Toch is in die fabrieken nog veel verbetering mogelijk, vindt de Schone Kleren Campagne (SKC). Deze organisatie die zich inzet voor betere arbeidsomstandigheden wijst erop dat Primark de fabrieksarbeiders geen leefbaar loon betaalt en dat ze dus niet voldoende verdienen om eten, huisvesting en zelfs kleding te kunnen kopen. Primark zegt hier wel naar te streven, tegen 2030 moet het zover zijn, maar een actieplan is er volgens SKC niet.

Volgens Swann Lassche kost zoiets veel tijd. “We moeten eerst de markt goed begrijpen om te weten wat het leefbaar loon zou moeten zijn. Maar we zijn ons ervan bewust en het is iets waar we ons voor inzetten.”

Prijzen niet verhoogd

De algemeen directeur is er trots op dat Primark het afgelopen jaar de prijzen voor consumenten ondanks gestegen kosten niet heeft verhoogd. Volgens hem is dat te danken aan het efficiënte model van de keten. “We hebben bijvoorbeeld geen hoge advertentiekosten en geen grote mediacampagnes. Hierdoor hebben we de concurrerende prijsstelling weten te behouden.”

De tekst gaat verder onder de foto

Swann Lassche benadrukt dat de helft van de verkochte kleding uit basics bestaat, zoals sokken en witte en zwarte T-shirts. “Klanten zullen die altijd nodig hebben. Daarnaast inspireren en prikkelen we de klant met onze fashion-opties, waarmee we ze helpen om zich goed te voelen. Het is fantastisch dat ze daarvoor niet enorm veel geld kwijt zijn. Dat is de charme van Primark: het is voor iedereen bereikbaar.”

Geen webshop, wel nieuwe site

Door de lage marges is een webshop geen optie, wat niet betekent dat Primark online links laat liggen. Op social media is het bedrijf zeer actief en heeft het vele miljoenen volgers. Alleen al op Instagram zijn het er 10,2 miljoen. Binnenkort lanceert Primark zijn nieuwe website, waar zo'n 80 procent van de producten zichtbaar is en kunnen klanten ook in Nederland online zien of producten in de winkel op voorraad zijn. “Dat hebben we al in enkele andere landen en dat is heel goed ontvangen.”

Eind vorig jaar begon Primark in het noorden van Engeland en Wales met click & collect. In 25 winkels kan bij wijze van proef speelgoed en kinderkleding worden opgehaald. Komende zomer komen er nog eens 32 winkels bij. Er zijn volgens Swann Lassche nog geen plannen om dit naar Nederland te brengen.

Ook zijn er geen plannen voor nieuwe winkels in Nederland. Het blijft bij de huidige 20. “Mijn focus: ervoor zorgen dat de 3.000 medewerkers gelukkig zijn, dat ze zich verbonden voelen met het merk en dat onze klanten enthousiast blijven. Maar never say never.”