RetailTrends belt iedere week met een expert over een opvallende actuele ontwikkeling. Deze keer advocaat Floris van der Weijden van BrandMR over de uitspraak van de Hoge Raad dat een online bestelknop met alleen het woord ‘bestellen’ de consument niet duidelijk genoeg maakt dat er een betalingsverplichting aan vastzit.

Bol.com spande een rechtszaak aan tegen een vrouw die in 2021 een bestelling deed bij de webwinkel en die niet betaalde. Zij gaf aan dat het voor haar niet duidelijk was dat er een betalingsverplichting was ontstaan op het moment dat zij op de knop ‘bestelling plaatsen’ drukte. Naar aanleiding van vragen van rechters heeft de Hoge Raad vervolgens bepaald dat webwinkels met een bestelknop met alleen de tekst ‘bestellen’, ‘bestelling afronden’ of ‘bestelling plaatsen’ niet voldoen aan de informatieplicht voor consumenten. Welke gevolgen kan deze uitspraak hebben en moeten webshops actie gaan ondernemen?

Wat vindt u van deze uitspraak?

"Deze uitspraak past in een tendens dat onder invloed van Europees recht consumenten steeds meer worden beschermd ten opzichte van handelaren. Toch vind ik de uitspraak een beetje ver gaan. De Hoge Raad heeft alleen naar de bestelknop gekeken en het hele bestelproces volledig terzijde geschoven. Uit het hele bestelproces en de context blijkt voor consumenten meestal wel dat zij een betalingsverplichting aangaan. Daarbij geldt voor hen nog een wettelijke bedenktijd van 14 dagen, waarin ze een product zonder opgaaf van reden mogen terugsturen. In die zin wordt de consument dus al goed beschermd."

Wat zijn de gevolgen van deze uitspraak?

"Als webwinkels gaan procederen tegen klanten die niet betalen, zou de rechter de koopovereenkomst geheel of gedeeltelijk kunnen vernietigen. Hiervan kan sprake zijn als consumenten aanvoeren dat voor hen uit de bestelknop niet duidelijk was dat ze een betalingsverplichting aangingen. De klant moet het product dan teruggeven, maar hoeft dan ook niets te betalen. Als die het product al een tijd lang in gebruik heeft, kan de consument een korting bedingen op het te betalen bedrag. Vooral voor kleinere webshops kan dit tot schrijnende gevallen leiden."

Denkt u dat wanbetalers met deze uitspraak hun voordeel gaan doen?

"Het kan zeker misbruik in de hand werken, want het geeft consumenten een makkelijk verweermiddel. In die zin wordt een wanbetaler er wel mee beloond. Ik vind het lastig om te beoordelen of mensen massaal voor korting gaan. Voor een relatief laag bedrag verwacht ik niet dat zij gaan procederen. Het kan natuurlijk zijn dat er massaclaims komen. Daar ben ik heel benieuwd naar."

Wat raadt u webshops aan?

"Grote bedrijven zoals Bol hebben de bestelknop inmiddels gecorrigeerd. Wie dat niet doet, kan zomaar een procedure om zijn oren krijgen. In plaats van een knop met de tekst ‘bestellen’, ‘bestelling afronden’ of ‘bestelling plaatsen’ kan de ondernemer beter ‘bestellen met betalingsverplichting’ gebruiken, of ‘bestellen en betalen’. Het gaat de Hoge Raad erom dat webwinkels de informatieplicht goed op orde hebben. Dit wordt ook getoetst als het tot een zitting komt. Mocht de bestelknop niet duidelijk genoeg zijn, dan kan dit voor webshops financiële gevolgen hebben."