RetailTrends belt iedere week met een expert over een opvallende actuele ontwikkeling. Deze keer: Peter van Heerde, sectormanager retail & groothandel van de Rabobank, over de importheffingen die de Verenigde Staten gaan opleggen aan zo'n 90 landen.
"Decennialang is ons land geplunderd, beroofd en verkracht door landen dichtbij en ver weg, door vriend en vijand", klonk het vorige week woensdag uit de mond van de Amerikaanse president Donald Trump. De maat is vol, zei hij.
Trump kondigde drastische importheffingen aan voor zo'n 90 landen. "Ze doen het ons aan, dus we gaan het terugdoen." Bevrijdingsdag, in de woorden van Trump.
De VS komt met een importheffing van 20 procent op alle producten uit de Europese Unie. Wat betekent dit voor retailers en merken in de EU, en Nederland in het bijzonder?
"Op de korte termijn is de verwachte directe impact voor de meeste retailers in Europa, en Nederland specifiek, beperkt. De detailhandel in Europa richt zich voornamelijk op de interne markt (de binnenlandse consument). De exporttarieven naar Amerika zullen dus voor de detailhandel in Europa en Nederland in de basis niet...
RetailTrends belt iedere week met een expert over een opvallende actuele ontwikkeling. Deze keer: Peter van Heerde, sectormanager retail & groothandel van de Rabobank, over de importheffingen die de Verenigde Staten gaan opleggen aan zo'n 90 landen.
"Decennialang is ons land geplunderd, beroofd en verkracht door landen dichtbij en ver weg, door vriend en vijand", klonk het vorige week woensdag uit de mond van de Amerikaanse president Donald Trump. De maat is vol, zei hij.
Trump kondigde drastische importheffingen aan voor zo'n 90 landen. "Ze doen het ons aan, dus we gaan het terugdoen." Bevrijdingsdag, in de woorden van Trump.
De VS komt met een importheffing van 20 procent op alle producten uit de Europese Unie. Wat betekent dit voor retailers en merken in de EU, en Nederland in het bijzonder?
"Op de korte termijn is de verwachte directe impact voor de meeste retailers in Europa, en Nederland specifiek, beperkt. De detailhandel in Europa richt zich voornamelijk op de interne markt (de binnenlandse consument). De exporttarieven naar Amerika zullen dus voor de detailhandel in Europa en Nederland in de basis niet veel invloed hebben op de omzet.
Voor merken zal dit sterk verschillen. Zo zal het afhangen van hoe groot ze al zijn in Amerika en van waaruit de goederen worden geïmporteerd. Zo zijn Puma en Adidas van origine Europese merken, maar zullen zij vooral last hebben van de hogere heffingen op import van goederen uit China. Ook het concentratierisico zal een rol spelen. Als een Europees merk meer afhankelijk is van de Amerikaanse markt dan de Europese markt, zal de impact van de heffingen voor hen logischerwijs een stuk groter zijn dan voor merken die vooral in Europa verkopen.
Als laatste zal de impact afhangen van de eventuele prijselasticiteit. Bepaalde exclusieve luxe merken zouden wellicht minder hard geraakt kunnen worden doordat de afnemers van die merken minder extreem reageren op prijsontwikkelingen. Tegelijkertijd zie je wel dat een JLR (Jaguar Land Rover) nu al heeft aangekondigd de export naar de VS tijdelijk stop te zetten. Dat gaat dan om pakweg 100.000 auto's die zich in het relatieve topsegment bevinden. De onzekerheid is momenteel heel groot, en dat kan merken en handelaren bewegen om, al dan niet tijdelijk, pas op de plaats te maken."
China krijgt een extra heffing van 34 procent voor de kiezen en slaat terug met hetzelfde percentage voor goederen uit de VS. Zullen webshops als Temu en Shein zich dan nog meer op Europa gaan richten?
"De inzet op Europa kan zeker verder toenemen, al moeten we niet vergeten dat Europa al lang en breed in het vizier zat van spelers als Temu en Shein. Ook de reguliere detail- en groothandel in Europa is al sterk afhankelijk van Chinese productie. Het is dus niet zo dat we ineens overspoeld worden door Chinese goederen, we zijn namelijk al heel lang afhankelijk van China als productieland.
Een mogelijk bij-effect zou wel kunnen zijn dat de goederen waarvan de vraag vanuit Amerika daalt tegen een lagere prijs de Europese markt betreden. Dit zal met name gelden voor producten die al geproduceerd zijn (op voorraad liggen) en een alternatieve bestemming op de korte termijn moeten zien te krijgen. Overigens is Europa niet de enige groeimarkt voor deze spelers. Ook in Zuidoost-Azië is nog veel terrein te winnen."
Diverse grote merken laten kleding in Vietnam en Bangladesh maken. Die landen kunnen heffingen van respectievelijk 46 procent en 37 procent verwachten. Gaan merken op zoek naar goedkopere markten voor de productie?
"Als er landen zijn met lagere heffingen die al over geschikte productiefaciliteiten beschikken, zullen merken dat zeker onderzoeken. Al wordt het dan wel een rekensom waarbij de nieuwe productiekosten samen met de lagere importheffingen ook daadwerkelijk voordeel moeten bieden ten opzichte van de bestaande productielanden en heffingen. Een ander alternatief is het gebruik van U-bochtconstructies waarbij handel, al dan niet op papier, via landen met lagere tarieven verloopt om de herkomst te verhullen.
Vietnam, Bangladesh en Cambodja kwamen niet alleen in beeld vanwege hun handelsoverschot met de VS, maar ook omdat eerder al een deel van de productie vanuit China naar deze landen is verschoven. Als grote merken als Nike, Adidas en Puma nu opnieuw gaan uitwijken naar landen met lagere tarieven, dan is de kans aanwezig dat het Witte Huis ook daar de importheffingen verhoogt - al dan niet met onderbouwing.
Zo'n verschuiving zal dan waarschijnlijk maar tijdelijk effect hebben. Als Trump koste wat kost de productie terug naar Amerika wil halen, verandert het in een soort klopjacht waarbij elk nieuw productieland opnieuw geraakt kan worden door hogere tarieven."
De importheffingen zorgen in elk geval voor veel onzekerheid. Verwacht je dat het consumentenvertrouwen hierdoor verder zal afnemen?
"De impact op het consumentenvertrouwen in Amerika is al heel groot, en zal naar mijn verwachting verder verslechteren. Ook in Nederland zien we het consumentenvertrouwen de laatste maanden afnemen, al is het de vraag of dit direct gerelateerd is aan het beleid van president Trump.
Wel kunnen we stellen dat het consumentenvertrouwen al lang geen graadmeter meer is voor de consumptie van goederen. Zo lag het consumentenvertrouwen in Nederland tijdens de coronaperiode op een historisch laagtepunt, terwijl onze consumptie van goederen piekte. Ook zagen we in 2024 dat het consumentenvertrouwen en de houding ten opzichte van het economisch klimaat van de Nederlandse consument verslechterde, terwijl het saldo 'gunstige tijd voor grote aankopen' en de 'koopbereidheid' juist verbeterden. Kortom, het blijft een getal dat niet heel veel zegt over de wijze waarop de consument zijn geld uitgeeft.
Veel belangrijker zijn de onderliggende drivers zoals inflatie, koopkracht en baanzekerheid/werkgelegenheid. Als de koopkracht van de consument op peil blijft en de werkgelegenheid goed is, zal dat in de basis een positief effect hebben op de consumptie van goederen. Wanneer de koopkracht daalt als gevolg van hoge inflatie en de werkgelegenheid een optater krijgt als gevolg van sterk verslechterde economische omstandigheden, zal dit de vraag naar goederen in de regel negatief beïnvloeden. En ja, dat zal ook zijn weerslag hebben op het consumentenvertrouwen, maar wel in die volgorde."
