NAVO-top: dit zijn de tips voor retailers

Minder omzet, minder bereikbaarheid en het risico om klanten te verliezen. Retailers in Den Haag en omgeving zetten zich schrap voor de gevolgen van de NAVO-top die op 24 en 25 juni in de stad plaatsvindt.

Een aantal retailers moet verplicht hun winkel sluiten uit veiligheidsoverwegingen, anderen sluiten vanwege de onbereikbaarheid van de stad. De zorgen onder ondernemers, onder wie retailers, zijn groot. Zij hebben vooral praktische vragen, weet Jeroen van Dijken, directeur belangen en beleid bij INretail. Hebben zij recht op een schadevergoeding en hoe krijgen zij hun klanten weer terug als de top voorbij is?

Zorgen stapelen zich op

Het was begin mei toen brancheorganisatie INretail aan de bel trok en pleitte voor snelle schadecompensatie voor retailers en ondernemers in Den Haag en omgeving vanwege de NAVO-top. De conferentie zorgt al maanden, sinds de opbouw in april, voor teruglopende bezoekers bij ondernemers, aldus Van Dijken. "We merken dat mensen wegblijven en kiezen om naar een andere plek te gaan."

Met name voor de ondernemers rondom het World Forum, waar de NAVO-top plaatsvindt, is het spannend. Want wat gaat de top precies brengen voor hen en hoe zit het met de afsluitingen? Een groot deel daarvan is duidelijk, maar een aantal straten kan ook plotseling afgesloten worden voor een korte tijd. Het gevolg? Klanten, maar ook medewerkers, hebben moeite met de weg te vinden naar winkels.

En minder bezoekers betekent vaak ook minder klanten en dus ook minder omzet. Dát is de grootste zorg onder retailers, zegt Van Dijken. Maar zij vragen zich ook af of die klanten nog wel terugkomen. "Of vinden zij een nieuwe favoriete winkelstraat waar ze graag naartoe gaan?"

Vertraagde pakketjes

Ook buiten de stad Den Haag zijn de gevolgen merkbaar voor retailers. Ook ondernemers in Katwijk, Lisse, Haarlemmermeer en rondom Schiphol hebben 2 dagen of langer last van de top omdat gebieden worden afgesloten. "Dat betekent ook dat medewerkers die buiten de stad wonen moeite hebben om de winkel te bereiken."

Ook internetbestellingen kunnen vertraging oplopen omdat postbezorgers hun bezorgroutes moeten aanpassen. In een aantal wijken in Den Haag is er in die periode helemaal geen bezorging mogelijk. Zo waarschuwde de vitaminewebshop Vitakruid uit voorzorg zijn klanten per mail om op tijd te bestellen zodat hun pakketjes niet vertraagd raken door de verminderde bereikbaarheid.

Volgens Van Dijken communiceert de gemeente Den Haag goed over de afsluitingen. Niet alleen is het lastig voor klanten en personeel om bepaalde winkels te bereiken, het geeft ook gedoe met bevoorrading, merkt hij. "Denk bijvoorbeeld aan een bloemenzaak of traiteur die ervoor kiezen om een week dicht te gaan omdat hij of zij zijn producten niet geleverd kan krijgen." Toch verwacht hij dat de meerderheid in Den Haag openblijft.

Schadeloket

De hamvraag is of zij de kosten die zij maken (deels) vergoed gaan krijgen. De overheid heeft een schadeloket opgezet waar gedupeerden zich kunnen melden. Hier kunnen ondernemers vanaf eind juni hun schade opgeven. Maar een deel van deze schade is altijd voor eigen rekening, zo staat op de website van de Rijksoverheid.

Daar staat ook dat ondernemers recht hebben op een schadevergoeding als de drempel voor het normaal maatschappelijk (ondernemers)risico overstegen wordt. Of wanneer zij 'onevenredig' worden getroffen in vergelijking met anderen en/of de schade niet hadden kunnen voorzien en voorkomen. Ook als de schade niet al op een andere manier is verzekerd kunnen zij aanspraak maken op de vergoeding. 

Bovendien verschilt het ook per gemeente, weet Van Dijken. "De stad Den Haag heeft een uitgebreide regeling. Daarin staat dat ondernemers ten minste 8 procent omzetverlies in 2025 moeten hebben ten opzichte van voorgaande jaren." Een duidelijke, maar toch wel hoge drempel, geeft hij mee.

Zorgen om ondernemers die verplicht dicht moeten 

Brancheorganisatie INretail maakt zich vooral zorgen om de ondernemers die verplicht dicht moeten. Dat zijn dus de ondernemers buiten Den Haag die langs de route tussen Schiphol en Den Haag gevestigd zijn en moeten sluiten. "Deze ondernemers komen, op basis van de regelingen die er zijn, niet in aanmerking voor een compensatie." En dus pleit INretail dat er voor hen altijd een vorm van compensatie moet zijn. Een vast bedrag, waarbij 1.000 euro als voorbeeld is gegeven. "Mocht dit toch onvoldoende zijn, dan zal die ondernemer toch terug moeten vallen op de compensatie van de overheid. Maar op deze manier krijgt iedere ondernemer een vorm van compensatie."

"Er ontstaat snel de indruk dat we een compensatie willen voor alle ondernemers in Den Haag. Maar het gaat echt om de ondernemers rond de locatie van de NAVO-top en de gedwongen sluiting. We hopen dat zij een vorm van compensatie krijgen. Er zijn in Den Haag 70 winkelgebieden, maar het gaat vooral om het gebied rond de Frederik Hendriklaan als ik het over retail heb."

Van Dijken vindt dat de regeling van de overheid - die er normaal gesproken ook is voor bijzondere omstandigheden - niet bedoeld is voor zoiets groots als de NAVO-top. "We weten dat het best een juridisch moeras is waar je als ondernemer snel in wegzakt. Want hoe onderbouw je het? Wat is het omzetverlies? Kun je verschillende momenten in het jaar met elkaar vergelijken? Daar kun je hele discussies over voeren; en dat gebeurt ook volop."

Nucleaire top

Een blik op het verleden leert dat het compensatieproces na de Nucleaire top in 2014 niet rooskleurig verliep. Nagenoeg geen enkele ondernemer heeft toen een compensatie gekregen, aldus Van Dijken. "De NAVO-top is met de hogere veiligheidsvoorschriften intensiever, maar het raakt ondernemers nog steeds."

Hoe hoog de schade dit jaar oploopt, daar durft hij geen uitspraak over te doen. "Het hangt er ook vanaf hoe afhankelijk retailers zijn van lokale klanten of van klanten buiten de stad." Hij heeft er een hard hoofd in dat er dit jaar wel schadevergoedingen worden uitbetaald. "Heel eerlijk? Op basis van de huidige regelgeving denk ik dat er geen enkele ondernemer in aanmerking komt." Desondanks raadt hij ondernemers het wel aan om een poging te wagen door het wel aan te vragen.

Creatieve acties

Je winkel openhouden, maar geen klanten hebben tijdens de NAVO-top, dat wil je niet. Hoe zorg je toch voor een klantenstroom? Communicatie is key, zegt Van Dijken. Dat begint al met vertellen aan klanten dat je goed bereikbaar bent. Ook kun je extra acties organiseren om klanten naar de winkelstraat te lokken, bijvoorbeeld als collectief. Ook het bezorgen van producten bij klanten behoort tot een van de mogelijke opties. "Ondernemers zijn creatief genoeg om hierop in te spelen. Maar wanneer je echt niet bereikbaar bent, dan houdt het op."

Sommige ondernemers laten hun creativiteit al zien. Op de Frederik Hendriklaan hebben zij samen met de gemeente reclamezuilen geplaatst met de slogan 'Top op de Fred': een uitnodiging aan klanten om vooral te blijven komen. Een juwelier laat aan Omroep West weten zijn winkel te sluiten: "Om veiligheidsredenen is het niet verstandig om open te zijn. Als daar 27.000 man staan en als ik dan bel, dan hebben ze het heel druk met meneer Trump, maar niet met mij." Een andere ondernemer vindt de NAVO-top 'een grote aanfluiting', maar ziet het positief in: "Niemand mag de stad in of uit, dus ik krijg het lekker druk."

En als de NAVO-top achter de rug is, is het volgens de brancheorganisatie van groot belang dat er volop gecommuniceerd gaat worden om klanten weer naar de 'mooie stad achter de duinen' te krijgen. Want ook na 25 juni zal Den Haag nog enige tijd last hebben van de nasleep van die top die dan wordt afgebouwd. Wat de kernboodschap dan moet zijn? "Je moet wat meer omrijden, maar de winkels, restaurants en het strand zijn er nog altijd."