Liefst twintig jaar is Dick Boer in dienst van Ahold Delhaize. Komende zomer neemt hij afscheid als topman van het fusiebedrijf. Zíjn fusiebedrijf. Zoals onder zijn leiding meer ingrijpende veranderingen zijn doorgevoerd, met als resultaat dat het concern twee keer zo groot is dan bij zijn aantreden als ceo.

De afgelopen jaren speelde Dick Boer meermaals de hoofdrol in profielschetsen. De 60-jarige Zeeuw wordt daarin steevast als ‘kruidenier pur sang’ neergezet. Niet alleen omdat hij is opgegroeid boven (en in) de supermarkt van zijn ouders, maar ook omdat hij zich tijdens en na zijn studie als kruideniersbaas profileert. Na ervaring op te hebben gedaan bij bekende namen als Unigro, SHV en Maxis komt hij in 1998 binnen bij Ahold, om leiding te geven aan de supermarkten in Tsjechië.

Online
Twee jaar later wordt hij al ceo van Albert Heijn, de onbetwiste marktleider in Nederland. In die rol blijkt voor het eerst dat Boer geen oogkleppen op heeft, als het gaat om de opmars van online winkelen. Zo wordt in 2001 onder zijn leiding Albert.nl gelanceerd, waarvoor speciale distributiecentra worden geopend. Lange tijd is het de enige supermarkt waar je online boodschappen kunt doen.

Een ander belangrijk wapenfeit is de overname van bol.com, een jaar nadat Boer is aangesteld als absolute topman van het supermarktconcern. Ahold legt 350 miljoen euro neer voor de – toen nog winstgevende – webwinkel. “Bol.com biedt ons het platform, de schaal en de expertise die we nodig hebben om onze groei in online retailing te versnellen”, zei hij destijds. Als topman van Ahold investeert Boer flink in de verdere uitbreiding van bol.com, waarbij winstgevendheid op de tweede plek komt.

Fusie
De overname van bol.com past goed binnen de Reshaping Retail-strategie, die hij na zijn aantreden als Ahold-ceo introduceert. De strategie bestaat uit zes pijlers, waaronder het verdrievoudigen van de online omzet en het vergroten van het geografische bereik van het Zaanse concern. Eind 2011, het jaar van zijn benoeming tot topman, telt Ahold drieduizend winkels en een omzet van dertig miljard euro. Inmiddels zijn dat er ruim twee keer zoveel: meer dan 6.600 winkels en 62,7 miljard euro omzet.

De forse uitbreiding komt grotendeels voor rekening van de fusie met de Belgische branchegenoot Delhaize. Daarmee kreeg Boer iets voor elkaar wat zijn voorgangers niet lukte. Bovendien is de integratie van de twee bedrijven de afgelopen twee jaar soepel verlopen, ondanks de hobbelige weg voorafgaand aan de fusie. 

Albert Heijn
Onder leiding van Dick Boer was er niet altijd sprake van een hosannastemming. Zo moest hij drie jaar terug het moeilijke besluit nemen om ‘kroonprins’ Sander van der Laan, zijn opvolger als algemeen directeur van Albert Heijn, aan de kant te zetten. Hem werd vooral kwalijk genomen dat de supermarktketen zijn mentale leiderschap kwijt was geraakt. De benoeming van Wouter Kolk als nieuwe topman van Albert Heijn bleek een schot in de roos, ziet ook retailexpert Ton Bos. “Vooral de laatste jaren is het vernieuwingstempo behoorlijk opgevoerd en is met name Albert Heijn weer de 'king of food' geworden.”

Tegelijkertijd wijst Bos op het lang slepende conflict met de franchisenemers van Albert Heijn. Het zou zijn afscheid opluisteren als Boer daar een oplossing voor weet te vinden, stelt hij. “Het is een smet op vooral zijn blazoen en het zou hem sieren als hij persoonlijk de huidige impasse weet te doorbreken.” Al met al heeft Boer volgens hem ‘een grote bijdrage geleverd’ aan de opmars van het supermarktconcern. Niet alleen is onder zijn leiding de fusie met Delhaize tot stand gebracht, maar is Ahold ook ‘weer gaan floreren’. Hoogleraar retailmarketing Laurens Sloot sluit zich bij die woorden aan en noemt Dick Boer in wielertermen een ‘grote coureur’. 

Financieel
De lofzang voor Dick Boer wordt ondersteund door de laatste cijfers die Ahold Delhaize heeft gepubliceerd. Bij de omzet van 62,7 miljard euro in 2017, was het Nederlands-Belgische bedrijf goed voor een winst van liefst 744 miljoen euro. Zelfs bol.com zou – weliswaar op ebitda-niveau – break-even hebben gedraaid. Ook de resultaten op de beurs spreken in het voordeel van Boer.

De scheidend topman is vooral te spreken over de prestaties in de Verenigde Staten en Nederland. Er staat volgens hem een concern dat ‘goed gepositioneerd is voor groei op de lange termijn’. Alleen in België is nog een hoop werk te verrichten. Voor de activiteiten daar wordt momenteel gewerkt aan een nieuwe strategie, die nog in de eerste helft van dit jaar wordt aangekondigd. De focus ligt daarbij op een betere productbeschikbaarheid en winkelbeleving, minder derving en een eenvoudiger businessmodel. Het doel is om het marktaandeel de komende drie jaar te stabiliseren en de winstgevendheid te verbeteren. Afgelopen najaar werd bij onze zuiderburen al ingegrepen door Xavier Piesvaux aan te stellen als topman van Delhaize.

Opvolger
In dat licht is het positief dat Dick Boer er nu voor kiest plaats te maken aan het roer van Ahold Delhaize. Zijn vervanger – die al een tijdje klaar stond – kent de Belgische markt als geen ander. Voor de fusie tussen Ahold en Delhaize was Frans Muller immers jarenlang topman van het Belgische kamp. De 57-jarige broer van Picnic-oprichter Michiel Muller laat weten voort te bouwen op de solide basis, die zijn voorganger heeft neergezet. “Mijn focus zal liggen op het waarmaken van onze belofte om een betere plek te zijn om te winkelen en werken en een betere buurman te zijn, elke dag opnieuw.”

Muller zal daarbij weer voor zijn eigen uitdagingen komen te staan. De foodretail is immers de meest innovatie sector in de wereld, stelt Bos. “Never a dull moment. Ook de komende jaren zal het 'woelig' zijn.” Met name in de Verenigde Staten, waar Ahold Delhaize het grootste deel van zijn omzet realiseert, staan volgens de retailexpert grote veranderingen te wachten. Zo wordt al langer een fusie met Kroger voorzien, terwijl ook nieuwe krachtenbundelingen in Europa niet ondenkbaar zouden zijn. “Het is te hopen dat de opvolger van Dick Boer met een digitale maar brede en onbevangen blik naar de marktontwikkelingen zal kijken. Dat is de best haalbare garantie voor de juiste beslissingen.”

Dick Boer draagt op 1 juli officieel het stokje over aan Muller. Daarna blijft hij nog een jaar als adviseur beschikbaar, maar de verwachte rol van president-commissaris gaat hij niet vervullen. Met zijn 60 jaar vindt Boer het misschien nog te vroeg om op de achtergrond te opereren. Wat zijn nieuwe uitdaging wordt, is nog niet bekend.