Breekt de combinatiewinkel dan toch door?

Media Markt heropent de failliete muziekwinkel Fame binnenkort in zijn eigen vestiging in het centrum van Amsterdam. Door de overname beschikt Media Markt Amsterdam Centrum straks naar eigen over het grootste entertainmentassortiment in Nederland. De elektronicaretailer hoopt door signeersessies en optredens van winkelen weer een feestje te maken. “We gaan er alles aan doen om bezoekers een fantastische beleving te geven”, aldus directeur Barry van Ruiven.

Media Markt en Fame zijn niet de eerste retailers die hun handen ineenslaan. Samenwerking is immers niet nieuw voor de retailmarkt, merkte de Rabobank twee jaar terug al op in het honderdste nummer van RetailTrends. Horizontale samenwerking tussen retailers is de oudste en meest bekende vorm van samenwerking in de sector. Om tegenwicht te bieden aan grote producenten en om meer relevant te worden voor klanten zijn retailers al lang geleden begonnen met verschillende vormen van horizontale samenwerking: inkoopcombinaties, winkelketens, franchise, gemengde modellen van franchise en eigen winkels. Deze samenwerkingsverbanden hebben zich steeds verder ontwikkeld en hebben veel groei laten zien.

De bank voorzag echter al een aantal veranderingen in horizontale samenwerking, waaronder een beweging van inkoopcombinaties naar verdergaande samenwerkingsvormen. In de huidige markt zijn (onderscheidende) formules steeds belangrijker waardoor pure inkoopsamenwerking niet voldoende is en de samenwerking zich ook naar de formule moet uitstrekken.

1973
‘Het beste van twee werelden’ is vooral voor zelfstandige retailers interessant. Tot die conclusie kwam de stichting Researchgroep Middenstandswarenhuizen al in 1973. De zelfstandige ondernemer moest destijds namelijk een manier moeten vinden om zich te voorzien van dezelfde verfijnde, door middel van veel onderzoek verkregen, commerciële gereedschappen als de in groter verband werkende bedrijven. ‘Alleen op deze wijze zal een groot aantal zelfstandige ondernemers zich kunnen handhaven in de huidige en toekomstige marktverhoudingen en tegenover de moderne veeleisende consument’, zo viel te lezen in een brochure van de stichting die in 1970 was opgericht op initiatief van Schuitema. De ondernemer moest een deel van zijn onafhankelijkheid opgeven om zijn zelfstandigheid en identiteit op lange termijn te waarborgen.

Inmiddels heeft de combinatiewinkel ook de gevestigde retailers bereikt. Het bekende shop-in-shopmodel wordt langzaam uitgebouwd tot samenwerkingen waar twee formules op gelijke voet opereren. Zo werd vorig jaar de eerste volwaardige Subway in een vestiging van Gamma geopend. Iets dat voor de broodjesformule in de Amerikaanse thuismarkt gebruikelijk is. “In de VS zitten we in nagenoeg elke Walmart”, zei senior area development manager Justin Goes eerder in RetailTrends. “Deze Subway bij Gamma is het begin van iets moois.” Zo werd begin dit jaar een complete nieuwe Gamma met Subway geopend in Apeldoorn.

MultiVlaai ging in 2013 al een stapje verder door zijn krachten te bundelen met Jamin. In Utrecht Overvecht en Hoogezand werd gezocht naar synergie-effecten bij het ‘vermengen’ van de twee formules. Twee jaar later is van beide vestigingen echter niets meer over. De samenwerking tussen MultiVlaai en Leonidas lijkt een stuk succesvoller: in zo’n vijftig van de ruim honderd MultiVlaai-winkels is Leonidas vertegenwoordigd met een shop-in-shop.

Gelijke voet
Misschien wel hét voorbeeld van ‘gelijke’ samenwerking is de combinatie tussen The Read Shop en drogisterijketen D.I.O. Zo heeft de eerste combiwinkel in Nistelrode één ingang met één uitstraling. Binnen is er wel duidelijk onderscheid tussen de twee formules, gecreëerd door een andere vloer en meubels. Sinds 2013 openden in totaal zeven combinatiewinkels hun deuren, terwijl beide partijen in de toekomst nog meer gecombineerde winkels willen openen.

Coop is inmiddels handig op die ambitie ingesprongen. De supermarktketen heeft in meerdere vestigingen wel wat vierkante meters over voor een boekenwinkel en drogist. De eerste twee combiwinkels werden geopend in Nijverdal en Musselkanaal, terwijl er ook concrete plannen zijn om de supermarkten in Huizen en Helvoirt van een The Read Shop en D.I.O. te voorzien.

Samen wonnen de drie partijen dit jaar de NFV Franchise Innovatieprijs. Het is namelijk een unieke samenwerking waarbij iedere formule in een andere branche actief is, betoogde de overkoepelende belangenorganisatie voor franchisewerkgevers. “Ze spelen met een breed assortiment in op de veranderende retailmarkt.”

Stijl
Flinders en Stijl zijn geen franchiseorganisaties, anders waren ze al kandidaat geweest voor de innovatieprijs van volgend jaar. De woonwinkel en moderetailer uit Maastricht komen volgende maand namelijk met een gezamenlijk winkelconcept. Een voormalige winkel van Lief! in Maastricht wordt daarvoor omgebouwd tot een winkel voor Scandinavische mode voor mannen en Scandinavisch designmeubilair.

De begane grond wordt uitgerust met mannenmode, waar de eerste verdieping van het pand wordt ingericht als woonwinkel met designproducten uit de koker van Flinders. Het idee voor de gezamenlijke winkel is afkomstig van Stijl-eigenaar Chantal Peeters, die Maastricht voor het eerst kennis wil laten maken met de combinatie van fashion en design. Stijl Men en Stijl Fine Living by Flinders opent op 22 augustus zijn deuren. Wie volgen?