Meer mensen op de fiets krijgen. En meer is écht meer: sowieso een miljard, over de hele wereld. Tien jaar geleden werd er nog lachend gereageerd op de missie van Ties en Taco Carlier, oprichters van VanMoof. Maar wie het laatst lacht, lacht het best. Zo ook de Achterhoekse broers.

Ze wonen niet meer in hetzelfde ouderlijk huis en hebben het Gelderse Lochem verruild voor Taipei (Ties) en Amsterdam (Taco), maar sommige dingen veranderen nooit. Zo ontpopten de broers Carlier zich dertig jaar geleden al als ware productontwikkelaars en ondernemers. Op elf- en twaalfjarige leeftijd waren Ties en Taco druk in de weer met hun zelfverzonnen bedrijfjes. Taco was van de ideeën, Ties van de uitvoering. Op dat vlak weinig verschil met nu. Alleen sleutelen de mannen anno 2020 niet meer aan brommers en autootjes, maar aan hun eigen VanMoof-citybikes. Een van die modellen sierde onlangs de cover van het Amerikaanse tijdschrift TIME als een van de honderd beste uitvindingen van 2019. En de ambitieuze, maar nuchtere broers zijn voorlopig nog niet uitgespeeld. “De komende vier jaar willen we opnieuw tien keer zo groot worden.”

Van sleutelen in een Lochemse schuur naar een succesvol bedrijf in muntautomaten voor festivals (Dutchband) en nu VanMoof. Wat hebben jullie met fietsen?
Ties: “VanMoof komt niet zozeer voort uit een passie voor fietsen, maar uit de drive om het product te verbeteren. We zijn productontwikkelaars in hart en nieren, daarmee is het allemaal begonnen. Tien jaar geleden viel het ons op dat de fietstrend zich van Amsterdam uitbreidde naar andere wereldsteden – langzaam, maar toch.” 
Taco: “We hadden het vertrouwen dat wij als uitvinders de laatste drempels voor die ontwikkeling konden weghalen en daarmee het verschil zouden maken. En we vonden het een mooie, goede zaak: de wereld beter maken door mensen uit de auto en op de fiets te krijgen.”

Hoe pakten jullie dat aan?
Ties: “Vanaf het begin was onze missie: de stadsfiets zo erg verbeteren dat die hét alternatief voor de auto wordt. In 2009 was dat nog een radicaal idee. Toen ging alle research en development naar sportfietsen, stadsfietsen waren daar een goedkoop aftreksel van. Nu gaat die ontwikkeling in sneltrein - vaart.”
 

Jullie wilden de beste stadsfiets ter wereld bouwen. Is dat gelukt?
Ties: “We zijn goed op weg, maar het is een oneindig proces. Ons product is nooit uitontwikkeld. Dat gezegd hebbende is een VanMoof nu al extreem veel beter dan elke andere stads - fiets op de markt. Inmiddels werken we met een team van veertig man aan research en development, terwijl we voorheen met een paar man drie jaar lang deden over de ontwikkeling van enkele fietslampjes.”

Is design net zo belangrijk als functionaliteit bij VanMoof?
Taco: “Gek genoeg hebben we geen designers in dienst. Mensen verbazen zich daarover. We hebben op dat vlak meerdere prijzen gewonnen en onze fiets wordt vaak gezien als een designproduct, maar dat is het niet.”
Ties: “Alles begint bij de techniek. Form follows function: de functionaliteit geeft ons product voor negentig procent vorm. Die laatste tien vullen we met details, zoals kleur. De boven - buis van het frame, kenmerkend voor onze fietsen, is juist zo mooi omdat er lampjes en andere technologie in verwerkt zitten. Anders hadden klanten het ontwerp misschien niet meteen begrepen.”

Jullie fietsen doen het vooral goed in Duitsland, maar ook in wereldsteden als San Francisco, Tokio en New York. Lag jullie focus vanaf het begin wereldwijd?
Ties: “Als een Japanner om een volle container fietsen vraagt, zeg je daar geen nee tegen. Daarom werd ons product zo’n drie maanden na de oprichting van VanMoof al in Azië verkocht. Hartstikke stoer natuurlijk, en de verkoop liep best aardig, maar achteraf hadden we het beter anders kunnen aanpakken.”
Taco: “We waren nog op zoek naar onze eigen identiteit en marketing- en ontwikkelingsstrategie. Als je dan al zo’n vreemd land betreedt ben je snel afgeleid. Daardoor moesten we ons bedrijf een paar jaar na de oprichting compleet hergroeperen en onze focus terugvinden.”
Ties: “Te snel te veel willen: die fout zie je wel vaker bij jonge ondernemingen. Soms vragen we ons hardop af hoe het kan dat we nog bestaan, gezien alle missers die we hebben gemaakt.” Lacht: “Een grapje, natuurlijk. Onze fouten hebben VanMoof juist gebracht waar het nu is.”
 

'Onze grootste concurrent? De auto-industrie: BMW, Audi'

Hoe anders is de fietsenmarkt in Amerika of Japan ten opzichte van de Nederlandse?
Taco: “De culturele verschillen op fietsgebied zijn enorm – daar verbazen we ons elke dag nog over. Veel Amerikanen kennen de fiets alleen nog van toen ze klein waren. Daarna wordt ‘ie aan de kant geschoven en pakken ze de auto. Daardoor zijn ze niet zulke goede fietsers en is een sterke infrastructuur met aparte, brede fietspaden extra belangrijk. Dan zijn er nog de fysische factoren: sommige steden zijn heuvelachtig, heel warm of enorm groot. Dankzij de e-bike kunnen bewoners van die steden fietsend naar hun werk, zonder bezweet aan te komen.”

Je noemde het al: die fietsinfrastructuur, waar steeds meer grote steden werk van maken. Hebben jullie daar veel profijt van?
Taco: “Dat is een heel belangrijk punt voor ons. Veel ontwikkeling op het gebied van fietsinfrastructuur komt voort uit de groeiende populariteit van deelfietsen, vaak gesponsord door de overheid. Wanneer bike sharing een succes is, investeren steden fors in hun fietspaden. Daar plukt VanMoof sinds een paar jaar de vruchten van. Tel daar de opkomst van de e-bike bij op en het is niet meer de vraag óf de hele wereld gaat fietsen, maar wannéér.”

Veel fietsers krijgen te maken met diefstal. Daar hebben jullie iets op bedacht: Bike Hunting.
Ties: “Het probleem van fietsendiefstal is eigenlijk veel groter dan mensen beseffen. Als je fiets één keer wordt gestolen, baal je. Maar je koopt een nieuwe, waarschijnlijk een goedkopere, en that’s it. De tweede keer koop je een nog goedkoper exemplaar en na de derde fiets ben je het zo beu dat je misschien zelfs een gestolen fiets koopt, want hij wordt toch weer gejat. Dit werkt niet alleen een wegwerpcultuur in de hand, maar zorgt er ook voor dat mensen op steeds slechtere fietsen gaan rijden en ze daarom vaker laten staan. Om mensen uit de auto te krijgen moet een fiets een goede investering zijn en dat is: een fiets die niet wordt gestolen. Zo kwamen we op het idee om een tracker te verwerken in onze bikes, om gestolen fietsen te kunnen hunten.”

Vooral marketing wise is Bike Hunting een succes.
Ties: “Klopt, terwijl we dat helemaal niet zo bedacht hadden. We lossen er een groot probleem mee op, maar we vroegen ons wel af hoe we dit op een leuke manier konden brengen. Zo kwamen we uit bij video: we besloten de Bike Hunt te filmen en elke maand te verwerken in een nieuwe aflevering (op het YouTube-kanaal van VanMoof – red.). Mensen blijken er graag naar te kijken. Dat terwijl we veel minder geld kwijt zijn aan zo’n video dan bijvoorbeeld Nike aan een marketingfilmpje, dat ook nog eens minder vaak bekeken wordt.”
Taco: “Maar het hoofddoel van Bike Hunting blijft om fietsendiefstal te elimineren. Dat gaat eigenlijk sneller dan verwacht, mede dankzij de boodschap die onze filmpjes uitdragen: het loont niet om deze fietsen te stelen. De diefstal van VanMooffietsen is al met zeventig tot tachtig procent gedaald ten opzichte van een paar jaar geleden. Daardoor hoeven we ook minder vaak op dieven te ‘jagen’ en pakken we het probleem relatief goedkoop en heel efficiënt aan.”
Ties: “En het is gewoon fantastisch om te doen. Het is superspannend en het geeft enorm veel voldoening als je een gestolen fiets terugvindt.”
 

Is de trackingfunctie het voornaamste waarmee jullie je onderscheiden van andere fietsenmerken?
Taco: “Nee, onze focus is heel anders. Ten eerste verkopen wij sinds pakweg vijf jaar alleen direct aan de consument, in tegenstelling tot bijvoorbeeld Gazelle of Koga. Wij denken dat direct-to-consumer de toekomst van retail is, omdat je als merk een relatie opbouwt met de eindconsument. Dat maakt je als retailer zoveel krachtiger. Daarnaast richten we ons op woon-werkverkeer in steden, op wereldwijde schaal. Het derde, belangrijkste verschil zit ‘m in onze focus op moderne technologie en het compleet opnieuw ontwikkelen van het product. In die zin lijken we bijvoorbeeld meer op Apple dan op Gazelle.”

Wie zien jullie dan wel als grootste concurrent?
Taco: “De auto-industrie: BMW, Audi. Vooral in Nederland pakken we veel markt af van bestaande fietsenleveranciers, maar dat willen we helemaal niet. We willen een alternatief voor de auto zijn. Met name in Amerika en Duitsland zien we dat klanten vóór de aanschaf van een VanMoof geen andere fiets hebben overwogen, omdat ons product van een totaal andere categorie is.”

Jullie verspreiden de fietsen via jullie brandstores, maar ook via de webshop. Hoe breng je een fiets online aan de man?
Ties: “Het overgrote deel, zo’n tachtig procent, van onze verkoop gaat via het internet. Natuurlijk willen mensen het liefst testrijden, maar je kunt de fiets binnen dertig dagen gratis retourneren – no questions asked. Het gebeurt niet vaak, maar voor de klant is het een fijn idee. Daarnaast hebben we op al onze grote markten een brandstore en zien we dat mensen steeds vaker ‘per ongeluk’ in aanraking komen met onze producten. Bijvoorbeeld in Frankfurt: daar hebben we geen winkel, maar verkopen we enorm veel fietsen. Dat begint met een groepje klanten dat bijvoorbeeld in Amsterdam een VanMoof heeft gekocht en er in Frankfurt anderen op laat rijden, die vervolgens ook weer fietsen kopen. Dat vuurtje loopt snel.”
Taco: “En we hebben onlangs een augmented reality-tool gelanceerd waarmee klanten onze fietsen virtueel kunnen bekijken en uitleg krijgen bij de verschillende functies. Zo hopen we nog minder exemplaren retour te krijgen.”

'Bike Hunting is superspannend en het geeft veel voldoening als je een gestolen fiets terugvindt'

Hoe is de rolverdeling tussen jullie twee?
Ties: “We doen veel strategische dingen samen. Maar binnen de organisatie richt Taco zich wat meer op de financiën en het operationele gedeelte, ik houd me vooral bezig met productontwikkeling en het marketinggedeelte. Een beetje zoals vroeger dus. Daarom woon ik voornamelijk in Taiwan: een mooi land, waar een belangrijk deel van onze productontwikkeling plaatsvindt.”
Taco: “De afgelopen jaren is onze rol als bedrijfsleider sterk veranderd. Het is heel anders om een bedrijf van tien man aan te sturen dan een onderneming met bijna 250 mensen. Dat is leuk, maar het brengt ook uitdagingen met zich mee. Er blijft niet zo veel tijd over om zelf nieuwe projecten op te pakken; je bent vooral bezig met leiden, aansturen, je visie neerzetten.”

Mis je het om productontwikkelaar te zijn?
Taco: “Verschrikkelijk. Ik wil me in de toekomst meer bezighouden met dat aspect. De hoop is dat we het managementteam zo goed kunnen neerzetten dat ik meer tijd overhoud om me op ons product te focussen.”

Hoe is het om een onderneming te runnen met je broer?
Taco: “Het voordeel is dat je elkaar door en door kent. Ik zie meteen of Ties een offday heeft en als we het een keer niet met elkaar eens zijn, moet je er wel samen uitkomen. We vragen ons nooit af of we niet eens op zoek moeten naar een andere businesspartner, dat komt gelukkig niet in ons op. Het gaat automatisch, je doet het gewoon samen. Een nadeel? Het gaat altijd over VanMoof. Oók tijdens het kerstdiner met de familie.”

Wat is voor nu jullie grootste uitdaging met VanMoof?
Ties: “Opschalen. En tegelijkertijd de groei blijven bijbenen. We zijn de afgelopen vier jaar bijna elk jaar verdubbeld qua omzet en in datzelfde tijdsbestek willen we opnieuw tien keer zo groot worden.”
Taco: “Die groei moeten we op de juiste manier begeleiden, met een sterk team aan onze zijde en door onszelf continu te verbeteren.”

Hoe zien jullie de toekomst van VanMoof voor je?
Taco: “We willen ons leaseconcept verder uitbreiden en hopen te groeien naar een omzet van honderd miljoen euro. Een groot getal, maar het gaat ons uiteindelijk om de fietsen. Elke VanMoof op de weg is voor ons een overwinning.”
Ties: “Wat technische innovaties betreft: helaas geen spannend antwoord als zelfrijdende of vliegende fietsen. Op dit moment werken we vooral aan het betaalbaar maken van ons product. Onze missie is the next billion on bikes, we willen dat de volgende miljard mensen allemaal fietsen. De kans dat al die mensen op een VanMoof rijden is natuurlijk klein, maar samen kunnen we dat doel bereiken. Een missie waarbij we het liefst voorop lopen.”