De rubriek Changemakers komt tot stand in samenwerking met ABN Amro.
 

Voorzichtige doelen en kleine stappen zijn niet aan Marcel van Wing besteed: om impact te maken moet je groots inzetten. Go big or go home. Met The Flower Farm wil hij zoveel mogelijk ontbossing tegengaan door een alternatief te bieden voor de duizenden kilo’s palmolie in het supermarktschap.

Ontbossing

“Toen ik doorkreeg hoeveel palmolie er in margarineproducten zit schrok ik me te pletter. Liefst 85 procent van alle palmolie wordt op een niet-duurzame manier gemaakt. Miljoenen hectaren regenwoud zijn verbrand om plaats te maken voor oliepalmplantages. En hoewel ik tot 2017 in de reclamewereld werkte voor de Becels van deze wereld, had ik geen idee dat palmolie het grootste ingrediënt was van deze voedingsmiddelen. In al die mooie commercials wordt daar met geen woord over gerept. Ik werd enorm boos en besloot dat ik iets moest doen.

Omdat ik via mijn reclamebureau lang heb gewerkt met margarines keek ik vanzelfsprekend allereerst naar deze categorie. Ik vroeg mijn fabrikant hoe we palmolie het best konden vervangen. Het belangrijkste op dat punt: het moest iets zijn waarvan we voor honderd procent konden garanderen dat er niet voor wordt ontbost. Dan kom je op een aantal alternatieven, waarvan sheaboter het lekkerste is. Dat wordt gemaakt van de pitten uit de vruchten van karitébomen die rondom de kale vlaktes in het Saharagebied staan. Deze bomen staan er al, daar hoeft niets voor te worden gekapt.

Nog een voordeel: dit ingrediënt was destijds zes keer zo duur als palmolie. Daarmee weet je eigenlijk zeker dat de concurrentie je niet achterna komt. Al die merken hebben strenge aandeelhouders die zulke dure ingrediënten niet zomaar goedkeuren.”

‘We willen een aan palmolie verslaafde foodindustrie veranderen’
 

Sales boven impact

“Impact maken lukt niet met een klein concept. Daarom vind ik Tony’s Chocolonely een mooi voorbeeld: als je de massa wilt bereiken moet je groots denken. Dat is een groot verschil met andere duurzame proposities die ontstaan vanuit een romantische visie. Deze bedrijven blijven vaak te klein en stoppen in de eerste fase. Dat wilde ik niet.

Daarom ben ik gaan praten met oude bekenden waarvan ik wist dat ze mij konden helpen. Zoals met fabrikant Koninklijke Smilde en met Erik Bras (algemeen directeur Signature Foods, red.) Er ontstond een club mensen met toegang tot grote retailers en idem productie, waardoor we snel konden opschalen.

Iedereen die toen binnenboord was bracht zelf voldoende financiële middelen in waarmee we de opstartkosten konden ondervangen. Zonder extern geld. Dat is heerlijk, want vreemd geld vraagt om extra controle. Die financiële druk hebben we niet. Sterker nog, we hebben direct afgesproken dat alle winst de eerste vijf jaar terug het bedrijf in gaat. Vanuit vrijheid kun je dat makkelijker doen dan wanneer je gecontroleerd wordt door aandeelhouders.

Veel bedrijven stellen winst boven impact, maar onze KPI's zijn niet financieel gedreven. En dat is maar goed ook, want die hebben impact op alles wat je doet. Wanneer ben je tevreden: wanneer je genoeg geld verdient of wanneer je genoeg vierkante meter regenwoud hebt gered van ontbossing? Vanuit ons uitgangspunt kunnen we het ook qua prijsstelling anders doen. Als je de massa wilt bereiken moet je zorgen dat je op zo min mogelijk criteria anders bent. De Vegetarische Slager was in het begin bijvoorbeeld veel te duur. Daardoor kwam de switch naar vleesvervangers niet snel op gang. Wij zitten qua prijs momenteel onder Becel. Zo moeilijk is dat niet. We maken gewoon minder winst.”

‘Zo moeilijk is het niet om goedkoper te zijn dan Becel. We maken gewoon minder winst'

Publieke opinie

“Je moet onze indirecte impact niet onderschatten. Alles wat we doen draagt bij aan bewustwording. Als een kuipje bij een gezin op de eettafel staat wordt daar ineens nagedacht over de schade die palmolie aanricht. Veel mensen kopen ons product ook vanuit die motivatie. Dat is precies ook ons grote doel: de publieke opinie zo kantelen dat alle bedrijven gaan nadenken over alternatieven. We willen een aan palmolie verslaafde foodindustrie veranderen.

Onlangs hebben we The Flower Farm geïntroduceerd in België. Ook zijn we bezig met een experiment in andere landen. Om concurrentieredenen kan ik daar nog niets over zeggen, want andere merken kijken mee.

Daarnaast hebben we inmiddels een hazelnootpasta in de schappen staan. De potten van bekende merken bevatten twintig procent palmolie. Moet je nagaan hoeveel kilo’s palmolie je per gezin kunt besparen.”

Single-issue party

“Onze definitie van duurzaam is dat er niet wordt ontbost. Punt. Ik ben een single-issue party en doe er alles aan dat het regenwoud wordt behouden. In die zin wijk ik dan weer af van een merk als Tony’s Chocolonely. Zij probéren chocolade slaafvrij te maken. Ik doe een belofte: voor deze boter worden geen bomen gekapt. Natuurlijk willen we er alles aan doen om ook andere facetten van het bedrijf duurzamer te maken, met milieuvriendelijk vervoer en een alternatief van het huidige plastic kuipje. De productie gebeurt ook zoveel mogelijk in het land zelf. Ja, natuurlijk hadden we die bomen lie ver in onze achtertuin gehad, maar dat gaat niet. En ten opzichte van de palmolie uit Zuidoost-Azië zijn de karitébomen Noord-Afrika twee keer zo dichtbij.

Mijn droom is dat alle voedingsmiddelen met palmolie worden vervangen door alternatieven, of dat consumenten in iedere categorie de keuze kunnen maken voor zo’n optie. Dat is een te groot doel om zelf te kunnen verwezenlijken, maar ik denk zeker dat we het lontje aansteken voor andere bedrijven. Al is het maar door iéts te doen. Het lijkt er namelijk op alsof men het alleen maar ingewikkelder vindt om iets bij te dragen. Terwijl het helemaal niet zo moeilijk is. Als je iets goeds doet kun je al waarde creëren. We zijn onderdeel van de wereld, geen bezoekers. Dat moeten we met z’n allen meer beseffen.”