Met De Vegetarische Slager wist Jaap Korteweg in korte tijd een stevige bijdrage te leveren aan de inburgering van plantaardig vlees. Nu wil hij dat kunstje nog eens doen, maar dan met kaas. Of dat Those Vegan Cowboys gaat lukken? “Bij de start gaf ik ons 1 procent kans.”

Kaas komt van de koe. Dat is bij Those Vegan Cowboys ook zo. Alleen verschilt de koe van de startup van Jaap Korteweg nogal van haar soortgenoten. Koe Margaret is gemaakt van roestvrij staal en is eigenlijk een fermentor die diervrije caseïne produceert. Dat is het bestanddeel voor de smaak, textuur en rekbaarheid van kaas. Zonder caseïne geen echte kaas. Dit jaar is het Those Vegan Cowboys gelukt een eerste plantaardig kaasje te maken dat niet te onderscheiden zou moeten zijn van dierlijke. ‘Zou moeten zijn’, want niemand heeft het nog kunnen proeven. “We verwachten dat dat in de loop van dit jaar kan”, zegt Korteweg. Eerst moeten de verplichte voedselveiligheidschecks nog plaatsvinden. Korteweg hoopt als alles meezit in 2026 de markt op te kunnen.

Korteweg kent geen bedrijven die al net zo ver zijn op het gebied van veganistische kaas als Those Vegan Cowboys. “Grappig genoeg hebben wij nooit beweerd dat we de eerste zijn. Er waren veel bedrijven die zeiden al heel snel de markt op te willen, maar daar is nog niks van gebleken. Wij hebben gelijk gezegd dat het minimaal 7 jaar zou kosten. We zijn nu halverwege en hebben grote stappen gezet.”

Als de kaas de goedkeuring van de autoriteiten krijgt, moet uiteindelijk dezelfde route gevolgd worden als bij De Vegetarische Slager: massaproductie en grootschalig de markt op. Dan moet Korteweg op zoek naar investeerders. “Voor De Vegetarische Slager hadden we 10 miljoen euro nodig voor een eigen fabriek, hier is dat zeker het tienvoudige. Interesse is er al vanaf dag 1, maar we zijn er nog niet mee bezig. We willen het kaasje eerst proeven.”

Korteweg voorspelde eerder dat 80 procent van het vlees in 2045 niet meer van dieren komt. Voor zuivel voorziet hij – wellicht 10 jaar later – eenzelfde omslag. “Als de volumes groeien en de kwaliteit verbetert, dan is het straks goedkoper, duurzamer én lekkerder dan dierlijk. Dan kan het hard gaan.” Veel verzet van consumenten verwacht hij niet. Een tijdje geleden stond hij met ‘koe’ Margaret op het Beter Eten Festival van Albert Heijn. “Iedereen begreep het, de reacties waren positief. Ik stond er echt van te kijken dat het zo omarmd werd. Daarvoor is het nodig om het heel goed uit te leggen. Daar hebben we nog een paar jaar de tijd voor.”

‘Als dit lukt, verandert het de wereld’

Die 1 procent slagingskans die Korteweg zichzelf aan het begin gaf is inmiddels gegroeid naar 15. “Nog steeds beperkt, maar dat was met De Vegetarische Slager ook zo.” Overtuigd dat het gaat lukken is hij dus allerminst. “Waarvan ik wel overtuigd ben: áls het lukt, verandert het de wereld. Als plant aardige producten eenmaal qua prijs, kwaliteit een duurzaamheid beter zijn dan dierlijke, ontstaat er misschien ook maat schappelijk draagvlak om helemaal te stoppen met hoe we nu met dieren omgaan. Ik hoop dat ooit nog mee te maken.”