Rijen voor de winkels, schuifelen door smalle straten. Het wordt drukker in de binnenstad en dat is behelpen in de anderhalvemetersamenleving. Hoe blijft het verantwoord?

"Dat die mensen niet via internet bestellen", zegt een meisje tegen haar vriend terwijl ze langs de Coolblue-winkel in Arnhem lopen. Om er meteen aan toe te voegen: "Maar ja, misschien hebben ze daar niet alles op voorraad." Voor de winkel tegenover het voormalige V&D-pand aan de rand van het centrum van de Gelderse hoofdstad staan zaterdag even voor 14.00 uur zo'n vijftien wachtenden.

Eenieder heeft zo zijn eigen redenen voor een bezoekje, zo blijkt. Een stel zeult een grote doos mee: de barbecue voldoet niet. Een veertiger komt een smartwatch ophalen die hij die ochtend via internet heeft gereserveerd. Een man en een vrouw zijn op zoek naar een wasmachine. Een ander stel twijfelt of ze ook in de rij moeten gaan staan: ze hebben om 14.00 uur een afspraak. De medewerker bij de deur weet het ook niet zeker. Hij vraagt een collega om advies en komt al snel weer terug. Met een breed armgebaar: "Komt u binnen!" Even de handen desinfecteren onder een handpompje voorin de winkel en de hun toegewezen medewerker gaat hen voor.

Ook voor de Amac-winkel, enkele tientallen meters verderop, staan mensen te wachten tot ze naar binnen mogen. Bij enkele sneakerwinkels een stukje verder het centrum in idem dito. Bij WE Fashion en Rituals hetzelfde verhaal. En Primark, in het pand waarin 38 jaar lang De Bijenkorf zat, mag zich verheugen op de meeste belangstelling. Was wekenlang de boodschap 'blijf zoveel mogelijk thuis', sinds 11 mei luidt het credo 'blijf thuis als je gezondheidsklachten hebt'. En in Arnhem hebben deze zaterdag blijkbaar weinig mensen last van een loopneus of een pijnlijke keel. Het lijkt bijna net zo druk als vóór de coronacrisis.

Het drukste moment
Dat zou kunnen, zegt Huib Lubbers van Bureau RMC. Zijn bureau meet het aantal passanten in stadscentra. Op zaterdag is het tussen 14.00 en 16.00 uur namelijk de drukste periode. Maar het beeld dat soms wordt geschetst dat het de hele dag net zo druk is als voorheen klopt volgens hem niet. "Dat is perceptie. We zijn haast alweer vergeten hoe druk het twee maanden geleden in de stad was." Het was afgelopen zaterdag in de winkelstraten gemiddeld slechts 2,2 procent drukker dan de week ervoor en nog altijd 62 procent rustiger dan vorig jaar. Het lijkt volgens Lubbers druk omdat mensen verder uit elkaar lopen, ze proberen anderhalve meter afstand te houden.

En dat valt in een hoe dan ook drukker wordende stad niet altijd mee. In Utrecht introduceerden ze daarom dit weekend nieuwe regels voor het publiek. Op veel plekken is eenrichtingsverkeer ingesteld en dan is het soms schuifelen geblazen. Op de smalle Steenweg is zelfs een voetgangersrotonde uitgedacht, met rode en witte blokken. De een vindt het een goed idee, de ander noemt het belachelijk, zag RTV Utrecht. "Het lijkt wel of er opnames worden gemaakt voor Bananasplit!", riep iemand uit.

Op de meeste plekken bleef het dit weekend wel binnen de perken, zeggen de 25 veiligheidsregio's. Wel waren er uitzonderingen, zoals zaterdag in Purmerend. Het was 's middags zo druk in het Willem Eggert Centrum, dat werd besloten om het overdekte winkelcentrum te ontruimen. Later in de middag was het winkelcentrum zo goed als leeg en werden bezoekers weer gedoseerd toegelaten.

Zondag ging het niet goed in het centrum van Venlo. Daar was het té druk, zei burgemeester Antoin Scholten tegen L1. Voor de Veiligheidsregio Limburg-Noord aanleiding om deze maandag bij elkaar te komen en maatregelen voor Hemelvaartsdag te bespreken. Op Hemelvaartsdag worden veel Duitse kooptoeristen verwacht. "Ik denk dat we donderdag heel goed moeten kijken hoe wij de binnenstad beheersbaar moeten maken", zei Scholten.

Richtlijnen retailsector
Wellicht heeft de Venlose burgemeester wat aan de richtlijnen (pdf) die de retailsector samen met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten dit weekeinde heeft gepresenteerd. De handreiking 'Verantwoord bezoek winkelgebieden' moet ondernemers, vastgoedexploitanten, handhavers en gemeenten helpen.

De handreiking bevat onder meer een stappenplan om knelpunten in kaart te brengen, gedragsregels voor bezoekers en geeft aan welke inzet van de bij winkelgebieden betrokken partijen wordt gevraagd. Er worden ook diverse suggesties gedaan, zoals verruiming van de openingstijden zodat bezoekersstromen beter gespreid kunnen worden. Ook wordt geopperd om afspraken te maken met winkeliers om niet allemaal tegelijk open te zijn.

Al met al is het nog steeds verantwoord om de binnenstad in te gaan, vindt Lubbers van Bureau RMC. "Het is verantwoorder dan in de supermarkt. Vind je het even niet prettig in de binnenstad, dan heb je voldoende uitwijkmogelijkheden. In de supermarkt heb je die niet."

Foto boven artikel: Arnhem, zaterdagmiddag 16 mei rond 14.00 uur.