Jumbo, dat over 2023 slechts 22 miljoen euro winst maakte over ruim 11 miljard omzet, mikt op 30 miljoen euro winst over 2024. Daarna gaat ‘de auto die vorig jaar nog rammelde en reparatie nodig had’ dit jaar weer vol gas vooruit. Een winst van 100 miljoen euro over 2025 is haalbaar, zegt ceo Ton van Veen in een interview met RetailTrends. 

Jumbo heeft de omzet over 2024 zien dalen door het wegvallen van de tabaksverkoop en het afstoten van La Place. Onderliggend ziet de formule echter volop lichtpuntjes, aldus topman Ton van Veen. Het aantal primaire klanten en de gemiddelde besteding nemen toe. 

Gecorrigeerd voor het wegvallen van tabak ziet de formule de supermarktomzet zelfs onderliggend groeien met 3 procent. Jumbo claimt ook gecorrigeerd voor tabak in de 2e helft van 2024 aan marktaandeel te hebben gewonnen. Met name december was een sterke maand en over januari zat het marktaandeel van 20,5 procent over 2024 weer boven de 21 procent. ‘En dat terwijl januari nooit onze sterkste maand is vanwege de promodruk bij de concurrentie.’ 

Jumbo heeft een omzetdaling van 400 miljoen euro in tabak, 150 miljoen euro door investering in prijsverlagingen en 50 miljoen euro door het opzij zetten van La Place. Zijn dit de factoren die de omzetdaling verklaren of zijn er meer?

“Gelukkig is het beeld onderaan de streep niet zo negatief. Als je die elementen bij elkaar optelt dan zou de omzetdaling meer dan de nu gerapporteerde 2,7 procent zijn. Er was ook groei die de daling compenseerde. 

We groeiden bijvoorbeeld in België met 70 miljoen euro en in de Nederlandse supermarkten met 230 miljoen euro. We zagen het aantal primaire klanten toenemen tot 2 miljoen in de Jumbo-app. Die klanten besteedden per klant ook gemiddeld meer.”

Opgeteld stelt u dat de omzet in de supermarkten met 3 procent toenam, gecorrigeerd voor het stoppen van de tabaksverkoop. Groeide Jumbo daarmee onderliggend ook sneller dan de totale markt voor supermarkten?

“Dat is een goede vraag, ik heb dat cijfer niet meteen paraat. Jumbo is relatief wel harder geraakt door de tabaksban dan andere ketens. Discounters bijvoorbeeld verkochten al geen tabak. Andere ketens hebben weer gemakswinkels in pompshops, waar tabaksverkoop nog wel is toegestaan. Zij profiteren van de verhoogde traffic in die shops en zagen dus een verschuiving van omzet vanuit de supermarkten naar hun gemakswinkeltak.”

‘Jumbo is relatief harder geraakt door de tabaksban dan andere ketens’

Zijn het de ondernemers of de filialen die de onderliggende gecorrigeerde groei aanjagen?

“Wij zien bij allebei een redelijk identiek beeld. Wat wel speelt: ondanks het niet openen van nieuwe winkels hebben we wel veel winkels verbouwd. Dat heeft ons ook nog 0,1 tot 0,2 marktaandeel gekost. Een winkel die gaat verbouwen is immers een poosje dicht en zeker bij grote winkels als de Foodmarkt in Scheveningen en Breda tikt dat aan. 

Ondernemers hebben overigens relatief weinig verbouwd. Die houden door de oplopende kosten even pas op de plaats. Ze willen eerst zien hoe hun omzet en rendement zich ontwikkelt.”

In hoeverre is onderliggende groei van 3 procent inflatie of volumegroei?

“Het is een combinatie. We trokken meer primaire klanten. Dan heb je het dus wel degelijk over volumegroei. Bovendien, de invloed van de inflatie was bij Jumbo lager dan bij andere vergelijkbare serviceformules, omdat we voor 150 miljoen euro hebben geïnvesteerd in prijsverlagingen.”

Is de groei in het aantal primaire klanten uit te drukken in een exact cijfer?

“Dat houd ik liever nog even voor me, maar dat is significant. Daar ben ik heel tevreden mee. We hebben het laatste jaar een aantal zaken in gang gezet waarvan je de effecten nog niet gelijk ziet. Een grote aangesloten ondernemer, niet de eerste de beste, kwam deze dagen zelfs naar mij toe en zei dat wij er beter voorstaan dan 5 jaar geleden. 

Alleen: het duurt even voordat de klant het doorheeft, het duurt nog langer voordat de media erover schrijven. Maar het vertrouwen dat wij in 2025 weer gaan groeien is bij ons gelukkig alom aanwezig.”

Waarom denkt u de onderliggende positieve lijntjes te kunnen doortrekken?

“Even een stukje jargon. Je kijkt als onderneming naar leading en naar lagging indicators. Leading indicators lopen voor op de lagging indicators, zoals omzet en marktaandeel. Wij zien dat onze leading indicators - zoals prijsafstand, primaire klanten, waardering voor assortiment - de laatste tijd steeds vaker op groen zijn gesprongen. Als dat een voorspelling is voor omzet en marktaandeel dan ziet het er goed uit. 

We zien ook dat onze decembermaand erg goed is geweest met een marktaandeel van 21,4 in de kerstweek tegenover een gemiddeld marktaandeel van 20,5 procent over heel 2024. Ook dit jaar starten we erg goed in januari met wederom een marktaandeel boven de 21 procent. 

Let wel, dat is in een maand die traditioneel voor Jumbo als vastlaagformule heel lastig is vanwege de altijd hogere promodruk bij concurrenten na de kerstperiode.”

Tekst loopt door onder de afbeelding

Wat kunt u zeggen over de winst over 2024?

“Eerst een waarschuwing: wat ik erover zeg, is onder voorbehoud van accountantscontrole. Dit gezegd hebbende, we hebben winstherstel. We zaten op 22 miljoen euro nettowinst over 2023. We gaan nu waarschijnlijk 30 miljoen euro rapporteren. Dat cijfer heeft al 2 eenmalige posten in zich van 22 miljoen euro voorzieningen voor de reorganisatie op het hoofdkantoor en 15 miljoen euro afschrijvingen op La Place. 

Daarmee rekening houdend zouden we dit jaar op 58 miljoen euro nettowinst zijn uitgekomen. 

Voor 2025 ziet het er nog beter uit. De bezuinigingen op het hoofdkantoor leveren vanaf dit jaar jaarlijks een kostenverlaging op van 50 miljoen euro. Verder verwachten we ook in 2025 door de internationale inkoop tientallen miljoenen kostenvoordelen binnen te halen. Een deel daarvan gaat naar de klant als prijsverlaging en een deel gaat naar de winst. 

Alles bij elkaar denken we in 2025 op 100 miljoen euro winst uit te komen. Dan gaat het weer richting de 1 procent van de consumentenomzet. Van de netto-omzet van Jumbo als onderneming is dat dan een nog wat hoger percentage, omdat een deel van die omzet valt bij ondernemers.”

Jumbo slaagde er voor het eerst in jaren niet in nieuwe winkels aan het bestand toe te voegen. Wat zegt dat?

“We hebben 2023 en 2024 gebruikt om pas op de plaats te maken. Dat geldt overigens ook voor online. We hebben in 2024 in online exact dezelfde omzet gerealiseerd als in 2023: 724 miljoen euro, maar wel de verliezen op webboodschappen gehalveerd. 

Verder hebben we wel degelijk winkels geopend maar ook winkels gesloten waar we geen toekomstperspectief in zagen. We hebben ons dus bewust geworpen op het herstellen van de basis, het versterken van ons fundament. Als de auto waarin je rijdt, wat rammelt kun je beter even stoppen, repareren en verstevigen in plaats van extra gas te geven. 

Overigens verwachten we binnenkort weer nieuwe winkels te openen. Er staan voor 2025 8 winkels op de rol waarvan 7 in België, die zijn dus zeker. De openingen staan los van eventueel andere acquisities.” 

Jumbo heeft in 2024 stevig onderhandeld met de A-merken. Dat leidde tot boycots. Hoe groot was de impact daarvan?

“We hebben het al gehad over de impact van de tabaksban en de prijsverlagingen (red., respectievelijk 400 miljoen euro en 150 miljoen euro omzetdaling). De boycotten en lege schappen hebben ons direct 25 miljoen euro aan omzet gekost in de betreffende categorieën. 

Dat effect zou best iets groter kunnen zijn omdat klanten dan niet meer komen. Het is echter kortetermijnpijn. Op langere termijn plukken we daar de vruchten van door structureel lagere prijzen te kunnen bieden aan de klant. Dat moet de omzet aanjagen.”

Stoppen met vleespromoties was een commerciële aderlating, zei u eerder. Is dat in een bedrag uit te drukken?

“Het stoppen met de vleespromoties heeft ons 13,9 miljoen euro aan omzet gekost. Als je het effect van de lege schappen en derving door het stoppen met vleespromoties bij elkaar optelt dan kom je op nog geen 0,1 procent marktaandeel. Overigens, de daling in vlees hebben we daarbij bijna gecompenseerd door meer vleesvervangers of hybride vlees te verkopen.”

Andere ketens gaven juist gas op vleespromoties.

“De eiwittransitie is heel uitdagend. Als je echt wilt naar een verhouding van 40-60 in plantaardige en dierlijke eiwitten – wat heel moedig en dapper is  - dan moet je het consumentengedrag serieus zien te veranderen. Als je het alleen maar zegt en vervolgens niet doet heet het immers ‘greenwashing’. 

Wij willen de doelstellingen echt halen. Ja, voor ons was het relatief wat simpeler om te zeggen dat we wilden stoppen met vleespromoties. Wij zijn immers een vastlaagformule. Maar we willen klanten die verantwoord willen kopen, niet met promoties wijzen op ongezonde of niet-duurzame producten, zoals energydrinks. Je wilt ze daarop niet stimuleren.

‘Bij vleespromoties laten de serieuze marktpartijen hun commerciële belangen zwaarder wegen dan hun nobele doelstellingen’

Ik hoopte dat een aantal andere partijen – laat ik ze de serieuze marktpartijen noemen –  zich rustig hadden gehouden, of ons voorbeeld zouden volgen. Die laten op dit onderwerp kennelijk hun commerciële belangen zwaarder wegen dan hun nobele doelstellingen. Dat is jammer.

We hadden als branche gezamenlijk meer impact kunnen maken als andere ketens ons voorbeeld hadden willen volgen. Wat niet kan, is afspraken maken over prijs en promoties. Daar moet je echt van wegblijven. Kortom, het heeft ons dus 13,9 miljoen euro omzet gekost, maar tabak kostte ons 400 miljoen euro. Het is te overzien.”