Gorillas, Flink, Getir en Zapp – de namen van nieuwe app-only supermarkten vliegen je om de oren en in rap tempo openen ze de ene na de andere darkstore. De belofte van deze flitsbezorgers: binnen tien minuten na bestelling heb je je boodschappen binnen. “Dit verandert de standaard van bezorging.”

De razendsnelle vorm van bezorging is volgens Laurens Sloot, hoogleraar ondernemerschap in de detailhandel aan Rijksuniversiteit Groningen, een logische vervolgstap na de al bestaande bezorgdiensten. “Voorheen moest je je boodschappen een dag van tevoren bestellen. Dat werd opgerekt tot vóór twaalf uur ’s avonds besteld de volgende dag in huis en daarna kwam de expressbezorging: binnen twee uur je boodschappen in huis. Dat het nu binnen tien minuten kan, vind ik van logistieke wereldklasse.”

Darkstores
Om aan dat gemiddelde van tien minuten te komen hebben de flitsbezorgdiensten veel magazijnen nodig in de buurt van hun klanten, ook wel bekend als darkstores. “Dit zijn eigenlijk een soort mini-dc’s met ongeveer vijftienhonderd artikelen. De orderpickers verzamelen de bestelling en zodra deze klaar is kan hij vliegensvlug worden uitgereden.”

'Boodschappen binnen tien minuten in huis, dat is van logistieke wereldklasse'

Aan die magische tien minuten zit wel een grens. “Dat kun je alleen binnen een straal van één of anderhalve kilometer garanderen. Als iemand verder weg woont of een grote order doet, zal de levering langer duren. Ik kan me namelijk niet voorstellen dat een bestelling van veertig artikelen voor in totaal honderd euro binnen tien minuten geleverd kan worden.”

Deze nieuwe vorm van bezorgen schijnt volgens Sloot een nieuw licht op de al bestaande bezorgdiensten. “Dit verandert de standaard van bezorging. Mensen krijgen een andere verwachting over hoe snel iets moet zijn. Daarnaast worden ze aan het denken gezet over de kosten van bezorging. Bij Gorillas betaal je 1,80 euro bezorgkosten. Waarom moeten ze dan bij een andere dienst nog vijf of zeven euro betalen?”

Geldschieters staan te trappelen
Investeerders zien brood in flitsbezorging. Zo haalde het Turkse Getir dit jaar 1 miljard dollar op, waarmee in onder andere de Verenigde Staten uitgebreid moet worden. Het Duitse Gorillas doet daar niet voor onder en zou dit jaar meer dan 700 miljoen dollar aan investeringen hebben binnen geharkt. Ook Gorillas mikt op de Verenigde Staten. “Ik ga ervan uit dat investeerders niet zomaar zoveel geld investeren in iets waarvan ze niet denken dat het een winstgevend model gaat worden.”

'Gorillas haalde dit jaar 700 miljoen euro op om naar de VS uit te breiden'

Flitsbezorgers zien volgens Sloot een gat in de markt waarvan velen dachten dat er geen behoefte aan was, of dat het niet rond te rekenen was. “Dat laatste moeten ze natuurlijk nog wel bewijzen. Ik denk dat een flitsbezorger richting break-even gaat als hij per darkstore één miljoen aan omzet per jaar binnenhaalt.”

Dan is er nog wel werk aan de winkel, vervolgt Sloot zijn verhaal. “Als je die omzet wilt halen en het gemid delde boodschappenmandje is 25 of dertig euro, dan heb je ongeveer veertigduizend orders per jaar nodig. Dat zijn er achthonderd per week.” 

Gorillas
Een speler die in Nederland hard aan de weg timmert, is Gorillas. Het bedrijf startte in Berlijn in juni 2020 en ging in datzelfde jaar in december live met de eerste Amsterdamse darkstore. Inmiddels heeft Gorillas achttien mini-dc’s, verspreid over tien Nederlandse steden, en is het concept niet van plan het daarbij te laten. Naast Nederland en Duitsland is het bedrijf actief in het Verenigd Koninkrijk, België, Frankrijk, Italië, Spanje en sinds kort in de Verenigde Staten. Houdt u het nog bij?

“Wij focussen ons momenteel op het doorontwikkelen van ons concept in de bestaande steden. Dus hoe we nog beter kunnen voorzien in de vraag van de klant en hoe we ons servicelevel zo hoog mogelijk kunnen houden”, aldus Luc van Emmerik, international expansion director van Gorillas. 

Op het gebied van concurrentie probeert Gorillas zich te onderscheiden met verse en lokale producten, vertelt Van Emmerik. “Dat er zoveel andere flitsbezorgers zijn laat zien hoe groot de markt is. Om ons toch van de andere flitsbezor gers te onderscheiden focussen wij op vers fruit en groenten en proberen we veel te werken met lokale producten.”

In de toekomst wil Gorillas een zo dicht mogelijke dekking hebben om zoveel mogelijk klanten te kunnen bedienen. “Onze darkstores zijn hyperlokaal, we leveren in een straal van vijf tot acht minuten fietsen. We zien daardoor dat de klantbehoeften per bezorgzone heel erg kunnen verschillen. Over vijf jaar hopen we zo’n nauwkeurig inzicht te hebben in de lokale klantbehoefte dat we altijd de meest passende producten kun nen aanbieden.”

Getir
Ook Getir rukt op in ons land. Getir bestaat sinds 2015 en is naar eigen zeggen de bedenker van dit model. “De wereld kent ons van onze supersnelle bezorgdienst, maar van origine zijn wij een technologiebedrijf”, vertelt chief expansion officer Berker Yagci. “Onze ceo en één van de oprichters, Nazim Salur, is ooit begonnen met BiTaksi. Dit is de Uber van Turkije. De taxi-app belooft klanten dat ze binnen drie minuten na bestelling een auto tot hun beschikking hebben. Toen dat een succes bleek, kwam Salur op het idee dat hij behalve mensen ook goederen in de taxi’s kon vervoeren, aangezien consumenten niet alleen transport maar ook dagelijkse producten nodig hebben.”

Zo ontstond het idee voor Getir, vertelt Yagci. Wat volgde waren mobiele magazijnen die met een klein assortiment boodschappen bij mensen bezorgden. “Uiteindelijk merkten we dat mensen behoefte hadden aan een groter assortiment. Toen zijn de darkstores in het leven geroepen en is de bezorging daaromheen geoptimaliseerd.”

Consumenten die zich binnen een straal van anderhalve kilometer van zo’n dark store bevinden kunnen hun boodschappen laten bezorgen voor een minimale bestelwaarde van tien euro en twee euro bezorgkosten.

Begin dit jaar vond het bedrijf het tijd voor de volgende stap. In januari startte de flitsbezorger in het Verenigd Koninkrijk, in mei was Nederland aan de beurt en in juni volgden Frankrijk en Duitsland. Momenteel is Getir enkel actief in Amsterdam met vier darkstores, al kijkt het bedrijf wel naar andere steden. “We hebben geen specifieke targets maar we willen zoveel mogelijk mensen bedienen. We willen binnen korte tijd minimaal honderd darkstores in Nederland openen.”

Bij het zoeken naar nieuwe locaties bestudeert de Turkse flitsbezorger waar vraag is naar de dienst en hoe de lokale markt eruitziet. Vervolgens observeert het bedrijf hoe de klantreis zich ontwikkelt naarmate iemand vaker bestelt, vertelt Yagci. “In elke darkstore starten we met duizend producten en obser veren we door middel van data wat we aan het assortiment kunnen toevoegen of kunnen weglaten.”

Toekomstperspectief
Waar Getir in Nederland alleen nog druk is met de implementatie van zijn snelle bezorgdienst is het bedrijf in het thuisland al bezig met allerlei andere initiatieven. Zo is er de bezorgdienst GetirMore met een groter assortiment (vier- tot vijfduizend producten, bezorging binnen dertig en veertig minuten), een lokale bezorgdienst (GetirLocals), een waterbezorgdienst (GetirWater) en een maaltijdbezorger (GetirFood). “Op dit moment ligt onze focus in Nederland op de flitsbezorging, maar in de toekomst willen we een volledige ervaring bieden rondom dagelijkse behoeften.” 

Ondanks dat de flitsbezorgdiensten de ene na de andere miljoeneninvestering binnenhalen, wordt volop gespeculeerd over het toekomstperspectief van de nieuwe spelers. Of de snelle bezorgdiensten winstgevend worden, blijft de vraag. De marges zijn laag, de operaties kapitaalintensief.

En dan heb je natuurlijk nog de gevestigde giganten zoals Thuisbezorgd.nl en Deliveroo. Mengen zij zich in de flitsbezorgstrijd, dan krijgen een Gorillas en Getir er grote concurrenten bij met veel kennis, schaalgrootte én bestaande klanten.

Vraag het aan Sloot en hij zegt het volgende: “Ik denk dat dit een blijvertje is. Het voegt namelijk iets toe aan het bestaande veld. Hoe groot het precies gaat worden, dat weet ik niet. Het concept moet zich nog bewijzen. Wel vind ik het een interessante en kansrijke toevoeging aan het foodretaillandschap."