Ondernemers in de detailhandel kampen met een structureel tekort aan arbeidskrachten, mede door de vergrijzing. Daarom moeten werkgevers met name inzetten op een hoger welzijn van de werknemer. Niet alleen om eenvoudiger personeel te werven en langer vast te houden, maar ook om de arbeidsproductiviteit te verhogen, zegt Gerarda Westerhuis, sectoreconoom retail en leisure bij ABN Amro.

In het tweede kwartaal van 2023 telde de retail maar liefst 42.200 openstaande vacatures, waarvan een derde bij de supermarkten afkomstig. In het eerste kwartaal van 2023 waren dat er 41.100, wat een toename van 1.100 vacatures betekent (ABN Amro sectorprognose). Op dit moment gaat het iets beter, en stijgt de werkloosheid marginaal, van 3,5 naar 3,6 procent. Maar het aantal openstaande vacatures is nog steeds enorm. Door de vergrijzing kunnen personeelstekorten tot 2040 verder toenemen. In dat jaar piekt de vergrijzing, verwacht het Centraal Planbureau.

Waar is winst te behalen?

Uit de Conjunctuurenquête van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat ondernemers dit tekort aan arbeidskrachten nog altijd beschouwen als verreweg de belangrijkste belemmering voor verdere groei. In 2022 deed ABN Amro onderzoek naar het welzijn van de Nederlandse werknemers. Daaruit bleek dat de retail hier behoorlijk wat steken liet vallen. Voor het behoud en werven van werknemers, moest met name ingezet worden op hogere salarissen en een verbetering van het welzijn van het personeel. Deze zomer deed ABN Amro opnieuw onderzoek. Volgens Westerhuis maakte de sector in 2 jaar tijd mooie stappen, maar… we zijn er nog niet!

Uit het onderzoek blijkt dat het welzijn van werknemers in de retail gemiddeld genomen nog steeds lager ligt dan bij andere sectoren. En dat is volgens de sectoreconoom een groot probleem in een sector waarin werkgevers kampen met een groot tekort aan arbeidskrachten. “Met name in deze sector is het noodzakelijk om het welzijn van werknemers te verbeteren. Wanneer werknemers tevreden zijn over hun werkgever, zijn ze vanzelfsprekend minder snel geneigd de organisatie te verlaten. Tegelijkertijd hebben goede werkgevers minder moeite om nieuw personeel aan te trekken. En voorkomen zij dat er een vicieuze cirkel ontstaat, waarin als gevolg van het lage welzijn de personeelstekorten toenemen, de werkdruk oploopt en het welzijn weer verder afneemt.”

Betere werk-privébalans

Volgens Westerhuis is het welzijn van werknemers in de retail in 2024 al wel verbeterd ten opzichte van 2022. “Er is momenteel een gezondere werk-privébalans en meer ruimte voor persoonlijke ontwikkeling. Zo bieden werkgevers hun werknemers bijvoorbeeld meer ruimte voor hun hobby’s, vrienden en familie. En krijgen personeelsleden steeds vaker inspraak in hun werktijden en verlofmogelijkheden.” Volgens de sectoreconoom wordt er ook flink geïnvesteerd in de ontwikkeling van het personeel. “Leidinggevenden stimuleren steeds vaker de ontwikkeling van kennis en vaardigheden.  Zo krijgt het personeel meer doorgroeimogelijkheden in een krappe arbeidsmarkt. Opnieuw een mooie kans op personeelsbehoud.”

Vanwege de inflatie zijn ook de salarissen in de retail omhooggegaan, constateert Westerhuis. “Dat is natuurlijk gunstig voor het aantrekken en behouden van personeel, maar deze stijging zien we eigenlijk in alle sectoren. Per saldo blijven de salarissen in de retail daardoor relatief laag. Hier is dus nog winst te behalen.” Waar ook nog winst te behalen valt, is op het vlak van veiligheid, meent de sectoreconoom. “Helaas zien we dat er in de retail, en dan met name in de supermarkten, steeds vaker agressie voorkomt richting de werknemers. Zij voelen zich vaker onveilig op de werkvloer. Ons advies? Investeer in die veiligheid!”

Jumbo: 3.000 vacatures

Als één van de grootste werkgevers van Nederland, telt Jumbo op dit moment ongeveer 3.000 openstaande vacatures in Nederland en België. Die probeert de supermarktketen met name in te vullen via ontwikkelingsmogelijkheden. “Naast een goed salaris krijgen collega’s korting op hun boodschappen, maar bovenal ontzettend veel training-, ontwikkel- en opleidingsmogelijkheden”, zegt woordvoerder Linda Roovers.

“Zo bieden we verschillende mbo- en hbo-opleidingen aan, die naast het werk gevolgd kunnen worden. Daarnaast bieden we een management traineeship aan en leiden we toekomstige ondernemers op via Jumbo Academy. Zo is Dennis Eikelboom als 16-jarige begonnen in de winkel en is hij inmiddels trotse eigenaar van zijn eigen Jumbo winkel. En dat is slechts één van de vele voorbeelden.” 

Individuele coaching bij MediaMarkt

Ook bij MediaMarkt Benelux worden alle zeilen bijgezet om de openstaande 350 vacatures in te vullen. Grotendeels worden die geworven via de reguliere platforms en social media, maar ook via banenbeurzen en de eigen MediaMarkt selectiedagen. Daarbij heeft MediaMarkt een beperkt netwerk aan (lokale) recruitmentpartners, dat wordt ingezet als extra support wenselijk is.

“Het aantrekken en werven van nieuwe medewerkers is natuurlijk cruciaal, maar het behouden en doorontwikkelen van onze mensen vinden wij minstens zo belangrijk", meldt het bedrijf. “Een duurzame relatie met onze medewerkers staat dan ook op de eerste plaats. Daarom investeren wij onder meer in hun persoonlijke ontwikkeling, via bijvoorbeeld individuele coaching, ons management development traject en alle functie gerelateerde trainingen.”

John is gewoon echt HEMA

Met persoonlijke video’s op social media laat niet alleen Jumbo, maar ook HEMA zien hoe het werken er voor én achter de schermen aan toe gaat. Echte collega’s vertellen daarbij hoe het is om bij de retailer te werken. HEMA scoorde onlangs hoge ogen met de video ‘John is gewoon echt HEMA’, waarbij de Amsterdammer geen blad voor de mond neemt.