Retailjaar 2013: 3D-printing

De techniek van 3D-printing is al ongeveer 25 jaar oud, maar dit jaar werden de mogelijkheden bekend bij een breed publiek. Ook retailers ontdekken de mogelijkheden, al kijkt de Nederlandse retail vooralsnog vooral toe vanaf de zijlijn.

Afgelopen zomer begon de webshop 3dprinterstore.nl met de verkoop van 3D-printers aan consumenten. Oprichter Roeland Pater duikt naar eigen zeggen daarmee in het gat dat gevestigde retailers open laten. Nederland telt nu slechts ruim twintig 3D-printwebshops en zo’n twaalf professionele servicebureaus, die op verzoek voorwerpen printen.

Dat komt doordat retailers nog niet goed weten wat de toegevoegde waarde van 3D-printing kan zijn voor hun onderneming, denkt Anush Martirossijan van platform Ground3D. Bovendien is driedimensionaal printen niet geschikt voor massaproductie, vanwege de tijd en kosten. “Het is dus met name interessant voor de nichemarkt en specialisten.”

ABN Amro voorziet een enorme groei van webshops gespecialiseerd in 3D-geprinte artikelen. De bank kan geen harde omzet- en productiecijfers uit Nederland geven, maar verwacht dit op basis van groeicijfers op de deelgebieden van 3D-printing.

Internationaal gezien hebben de 3D-webshops en servicebureaus in 2012 zo’n zeshonderd miljoen euro omgezet. Dat is een plus van 26 procent ten opzichte van een jaar eerder. Door de stijgende interesse van consumenten, ruimere toepassingen en meer en goedkopere grondstoffen verwacht de bank dat deze groei in hetzelfde tempo aanhoudt. In 2015 zou de omzet dan ruim 1,2 miljard euro bedragen.

Tot nu toe zijn grote Nederlandse winkelketens hooguit alert op de ontwikkelingen rond driedimensionaal printen. “Het initiatief ligt hier echt bij de consument”, aldus sector banker David Kemps van ABN Amro. “Die jaagt de ontwikkelingen aan.”

Amerikaanse en Britse retailers zijn actiever op dit gebied. McDonald’s speelt bijvoorbeeld met het idee om printers in de restaurants in te zetten, zodat klanten ter plekke hun Happy Meal-poppetje kunnen printen. Tesco wil 3D-printers inzetten voor reparatie en reserveonderdelen van zijn non-foodproducten. Daarnaast denkt de retailer na over het printen van gepersonaliseerde artikelen.

Met name dat laatste is slim, stelt Kemps. In 3D-printing komt volgens hem een aantal consumententrends samen, zoals de behoefte aan ambachtelijkheid en customizing. “Als ik zelf een telefoonhoesje kan maken, met een foto van mijn dochtertje en de kleuren die ik wil, heb ik daar wel wat voor over”, zegt hij. “En dan wil ik na een half jaar misschien wel weer een ander persoonlijk hoesje.”

Uiteindelijk heeft driedimensionaal printen mogelijk grote gevolgen voor de verkoop van kant-en-klare items. “Straks printen we allemaal thuis onze stofzuigerhulpstukken, brillen of hamburgers”, voorspelt Wes Wierda, lector media business aan de Hogeschool Inholland.

Martirossijan vindt dit veel te ver vooruit gedacht. “Een 3D-printer is geen kast waar alles uit komt rollen wat je hebben wilt. Zo’n printer zet een digitaal bestand om in fysieke materie. En er zijn ontzettend veel materiaalsoorten voor producten, waarvoor dan een aparte printer of cartridge nodig is.”

En als het technisch al mogelijk zou zijn, hebben consumenten er volgens haar weinig behoefte aan om thuis bijvoorbeeld hun eigen schoenen te maken. “Een driedimensionaal geprint product wordt laagje voor laagje opgebouwd. Dat kost hartstikke veel tijd. Bovendien wil de consument niet alles zelf doen.”

Martirossijan verwacht volgend jaar geen grote doorbraak van 3D-printing op de consumentenmarkt of binnen de retailbranche. Wel voorziet ze een toename in het aantal 3D-printshops. “Consumenten vinden het wel prettig om vanuit huis online een product te kiezen, naar hun eigen wens te personaliseren en vervolgens af te halen of te laten bezorgen.”

Retailers doen er verstandig aan om hier op in te spelen, stelt Martirossijan. Ze kunnen in hun fysieke winkel bijvoorbeeld een virtuele omgeving en driedimensionale experience creëren, waarin de klant ‘zijn ding kan doen’. Ze noemt de eerste 3D-printshop van Amsterdam Printed in Space als voorbeeld.

“Klanten schaffen een product aan in de webshop of lopen de winkel binnen en gaan vervolgens naar huis met customized 3D-geprinte oorbellen.” In elk geval is het voor retailers raadzaam om zich te verdiepen in de mogelijkheden van 3D-printing. “Juist doordat grote spelers nog niet actief meedoen, kan je daar als pionier veel voordeel uit halen.”

Lees ook:
Retailjaar 2013: Internationalisering winkelstraat

Retailjaar 2013: Pre-packregeling