Free Record Shop beschikte afgelopen lente nog over 141 vestigingen in ons land. 28 mei gebeurt echter het onvermijdelijke: het imperium van Hans Breukhoven wordt failliet verklaard. Ruim een half jaar later is het aantal Nederlandse winkels gedecimeerd, terwijl nu de Belgische tak in staat van faillissement verkeert.
Een achterhaald verdienmodel wordt als voornaamste oorzaak van het failliet van de winkelketen gezien. Waar Free Record Shop inzet op de verkoop van fysieke cd's, dvd's en games, schieten tegelijkertijd digitale initiatieven als iTunes, Spotify en Netflix als paddenstoelen uit de grond. "Free Record Shop heeft deze 'drivers of change' te laat herkend", aldus retailkenner Paul Moers. In plaats van zelf in een digitaal product te investeren, besteedt het de exploitatie van zijn website bijvoorbeeld juist uit aan ECI. De winkelketen zelf zet in op een gedateerd product, denkt Moers. "Je kunt wel proberen je paard harder te laten lopen, maar uiteindelijk leg je het af tegen de auto."
"Free Record Shop wist niet goed wat het met het online kanaal aanmoest", verklaart commercieel directeur Hubert de Koning van ECI de zet van Free Record Shop. Stappen die het winkelbedrijf online zet, pakken volgens hem niet altijd even goed uit. Toen de boekenspecialist aanbood de online activiteiten van Free Record Shop te exploiteren, ging de winkelketen daar graag op in om van het 'hoofdpijndossier' verlost te zijn. "Ze krijgen sindsdien een fee over de omzet", aldus De Koning. "Door het faillissement zijn de omnichannelambities op een laag pitje blijven staan."
Free Record Shop ontbeert nu de financiële middelen om de koers alsnog radicaal te wijzigen, stelt Moers. Het blijkt bijvoorbeeld al een hele opgave om de winkelvoorraad op orde te krijgen. De eigen middelen van nieuwe eigenaar ProCures zijn niet toereikend genoeg, laat mede-eigenaar Paul Dumas weten. Exact een maand nadat Free Record Shop zijn heropening feestelijk heeft gevierd, maakt hij bekend dat de Britse investeringsmaatschappij Hilco moet bijspringen om de decembermaand met goed gevulde schappen in te kunnen gaan.
Schappen die sinds de metamorfose meer dan voorheen gevuld zijn met hot entertainment en tweedehands artikelen. Het maakt onderdeel uit van de nieuwe strategie, die onder interim-ceo Roland van Geest naar alle 47 Nederlandse vestigingen wordt uitgerold. Voor alles wat 'uit' is, is geen plaats meer in de winkel. Tenzij het tweedehands is, want daarmee wil de winkelketen onderscheidend zijn van Media Markt en Bart Smit. In het assortiment van de formule worden verder ook hoofdtelefoons opgenomen en een beperkt assortiment boeken en giftcards gevoerd.
Van Geest zelf zal de resultaten van de metamorfose niet meer van dichtbij meemaken. Vier maanden na zijn aanstelling verlaat hij de entertainmentketen alweer uit eigen beweging. De voormalig AKO-directeur treedt vanaf januari in dienst als algemeen directeur van Big Bazar. Daarmee verlaat Van Geest een zinkend schip, denkt Moers. "Ik ben bang dat Free Record Shop een zachte dood zal sterven. Sterker, ik zou ernstig euthanasie overwegen."
De Koning denkt niet dat alle entertainmentwinkels uit het straatbeeld verdwijnen. "De markt wordt kleiner, maar er zal altijd een behoefte blijven aan winkels waar je cd's of dvd's fysiek kan kopen." Arthur ter Braak van FAME Plaza kan dat beamen. Net als gameketen Game Mania is die afdeling van de vroegere Free Record Shop Holding na het faillissement zelfstandig verder gegaan. En met succes, vertelt de nieuwe eigenaar van de platenzaak. "De markt is kleiner geworden, een grote groep heeft geen interesse meer in het fysieke product." Aan dat publiek besteedt hij niet langer aandacht, maar aan de andere groep des te meer. "Voor hen hebben we bijvoorbeeld een afdeling van klassieke muziek die net zo groot is als een Free Record Shop-winkel."
Het is een verdienmodel dat de Amsterdamse megastore succes bezorgd. Voor Free Record Shop is het zaak dat het snel het voorbeeld van FAME Plaza kan volgen. De nieuwe strategie van hot entertainment is niet voldoende, denkt ECI-directeur De Koning. "Dit moet je in de winkels combineren met meer muziek- en filmbeleving en een omnichannelstrategie." Hij zet daarvoor zijn hoop op Hilco, dat de Britse entertainmentketen HMV al van de ondergang redde. "Als er één partij is die daartoe in staat is, is het Hilco."
Eerder:
Retailjaar 2013: Websuper
Retailjaar 2013: Verduurzaming fashion
Retailjaar 2013: 3D-printing
Retailjaar 2013: Internationalisering winkelstraat
Retailjaar 2013: Pre-packregeling
Reacties 0