Verse, eerlijke kwaliteitskoffie, wekelijks of maandelijks op je deurmat: daarin voorziet Wakuli op dit moment zo'n vijfduizend Nederlandse huishoudens. Onlangs haalde de Amsterdamse startup een half miljoen euro aan groeigeld op. Hoe wil Wakuli die groei realiseren en wat maakt hun koffie anders dan die van de supermarkt? Een gesprek met mede-oprichter Yorick Bruins.

Wakuli is afgeleid van Wakulima: het woord dat in het Swahili, de nationale taal van onder meer Tanzania, 'boeren' betekent. Voor hen is er in de reguliere koffiehandel geen droog brood te verdienen. Dat zag Yorick Bruins (links op de foto) met eigen ogen toen hij in Tanzania werkzaam was als Agri-consultant. Samen met zijn oud-studiegenoot Lukas Grosfeld besloot hij de koffiehandel 'op een andere manier' aan te vliegen. Wat begon als het idee voor een B2B-marketplace waar koffieboeren in contact konden komen met branders, werd in januari 2019 een direct-to-consumer platform dat fungeert als schakel tussen de boer en de consument.

Wat maakt Wakuli anders dan andere koffiemerken?
"Met Wakuli willen we twee fundamentele dingen anders doen. Ten eerste willen we betaalbare kwaliteitskoffie direct aan de consument leveren. Koffie heeft, net als wijn, bepaalde kwaliteitskenmerken. De manier waarop je het product verbouwt en behandelt, bepaalt grotendeels de smaak. Onze koffie heeft een ander smaakprofiel dan die uit de supermarkt, onder meer omdat de bonen minder lang gebrand zijn. Daarnaast willen we zorgen dat de boer meer overhoudt aan de verkoop van zijn bonen, zodat hij zijn bedrijf voort kan zetten en wij ook in de toekomst koffie kunnen drinken. Eerlijke, betaalbare kwaliteitskoffie: dat is bijna onmogelijk in de klassieke retail."

Jullie stellen dat de boer gemiddeld 2,20 euro per kilo 'supermarktkoffie' overhoudt. Bij Wakuli is dat 3,80 euro. Is dat genoeg voor een leefbaar inkomen?
"We moeten nog veel onderzoek doen om te kijken wat een leefbaar inkomen precies inhoudt. Dat verschilt per land en hangt af van meerdere factoren. Vaak halen boeren een deel van hun inkomen uit de koffie, maar ook een deel uit een ander gewas of een andere dienst. We gaan de komende tijd dieper in de keten duiken om erachter te komen wat er nog meer nodig is om een kopje koffie zo duurzaam mogelijk te maken."

Toch is Wakuli geen non-profitorganisatie; ook bij jullie moet er geld binnenkomen.
"Dat is inderdaad heel belangrijk. Wij willen als bedrijf laten zien dat het anders kan, zonder dat het ten koste gaat van de bedrijfsvoering. Daarom zijn we er niet bang voor om met iedereen te delen dat ook wij een marge hebben op dit product (21 procent per kilo, red.). Dat betekent niet dat we al winst hebben geboekt. Inmiddels hebben we wel een nieuwe investering opgehaald. Met dat geld kunnen we onze impact vergroten en laten zien dat we geen niche zijn. We kunnen zaken doen met investeerders en onze collega's blij maken, maar tegelijkertijd anderen helpen. People, planet en profit staan allang niet meer los van elkaar."

Er zijn steeds meer bedrijven die eerlijk en duurzaam te werk gaan, ook in de koffiehandel. Waarin onderscheiden jullie je?
"Wij bieden specialty-koffie in abonnementsvorm aan voor alle Nederlandse huishoudens. Niet alleen voor mensen in de Randstad, waar de koffiespeciaalzaken voornamelijk gevestigd zijn, maar juist ook voor mensen in Noord-Drenthe – waar ikzelf vandaan kom. Ook op plekken waar goede koffie lastig te vinden is, willen we mensen kennis laten maken met onze kwaliteitskoffie, die qua prijs niet ver afwijkt van die uit de supermarkt. Dat is nieuw. We zijn niet de eersten die een eerlijke keten willen waarborgen en we moedigen anderen juist aan om mee te doen. Ik zou het toejuichen als grote retailmerken, zoals Douwe Egberts, hun handelspraktijken zouden veranderen. Als wij daardoor niet meer nodig zijn, is dat ook prima. Maar ik weet natuurlijk niet of dat gaat gebeuren. Daarom willen we met Wakuli zo hard mogelijk groeien."

Een investeringsronde leverde jullie onlangs een half miljoen euro op. Wat willen jullie daar precies mee bereiken?
"We bezorgen nu koffie bij zo'n vijfduizend huishoudens, maar dat moeten er eind dit jaar drie keer zoveel zijn. Nog steeds maar een druppel op een gloeiende plaat, maar het is een begin. Voor jaar twee is het een mooi doel om een bepaalde omzetgroei te kunnen realiseren en nog meer goede koffie te verkopen. Onze focus ligt voorlopig op Nederland, al zijn er voor 2021 en de jaren daarna wel internationale ambities. Eind 2025 willen we in West-Europa een miljoen huishoudens aan goede koffie helpen en vijftigduizend boeren een leefbaar inkomen geven. Al wordt het pad daarnaartoe waarschijnlijk nog vaak bijgestuurd."

Staat een uitstapje naar de fysieke retail tegen die tijd ook op de planning?
"Zeg nooit nooit. Er is een reden waarom we niet in de retailschappen liggen, maar direct contact met de klant is enorm waardevol. Daarbij is de smaak uiteindelijk wat Wakuli overtuigend maakt. Dus zou je kunnen denken aan pop-upstores waar klanten kunnen proeven, maar het lijkt me ook leuk om een bepaalde plek te creëren waar een community van koffiedrinkers kan samenkomen. Al zit zoiets nog niet in de pijplijn; voorlopig willen we als bedrijf zo lean mogelijk zijn en het vooral simpel houden."

Heeft de huidige crisis nog invloed op jullie bedrijfsvoering?
"Ja, zeker. Allereerst doen we er natuurlijk alles aan om onze collega's gezond te houden en de samenwerking, die deels vanuit huis plaatsvindt, goed te laten verlopen. Maar ik maak me met name zorgen over de gevolgen van het virus voor de koffieproducerende landen, waar vangnetten vaak ontbreken. Daar zien we nu al problemen in de supplychain wegens de lockdowns, gesloten havens en geblokkeerde transportlijnen. Boeren en plukkers kunnen niet van A naar B en de crisis heeft grote gevolgen voor mensen met een klein inkomen. Dus proberen we de boeren en anderen waarmee we samenwerken zoveel mogelijk te ondersteunen, door hard te groeien en zoveel mogelijk koffie te verkopen. Maar ik houd mijn hart vast voor de koffiehandel in met name Zuid-Amerika en Oost-Afrika; de hele markt zou daar kunnen instorten. Dat is voor ons nu de grootste uitdaging: ervoor zorgen dat we de koffie nog steeds voor een goede prijs inkopen en kunnen verkopen, zodat de supplychain niet geblokkeerd wordt en het geld blijft stromen."

Zijn jullie bang dat consumenten door de crisis gaan bezuinigen op specialty-koffie?
"Nee, eigenlijk niet. We merken dat goede koffie thuis ook nu erg welkom is en niet als overbodige luxe wordt gezien. Natuurlijk is de prijs niet bottom-shelf - dat kan ook niet, want dan krijgt de boer amper betaald - maar ik denk niet dat de consument hier als eerste op gaat inleveren. Je raakt snel gewend aan een bepaalde kwaliteit en de vraag naar verantwoorde koffie neemt alleen maar toe."