De relatie van ijsmerk Ben & Jerry's en moederbedrijf Unilever is danig bekoeld geraakt. Hoe heeft het zover kunnen komen?
Een buitenbeentje. Dat is Ben & Jerry's, het in 1978 door Ben Cohen en Jerry Greenfield opgerichte Amerikaanse ijsmerk. En niet alleen door de textuur en het uiterlijk van het ijs, met grote stukjes koekjes, noten of chocola erin en zwierige lijnen met bijvoorbeeld karamelsaus of chocolade.
Nee, Ben & Jerry's is activistisch. Het komt op voor vluchtelingen, zet zich in voor fairtrade-initiatieven en voert actie voor een beter milieu. Onder andere. Als het in 2000 in handen komt van het grote Unilever weet het veel vrijheid te bedingen om eigen beleid te kunnen blijven maken.
IJsverkoop Westelijke Jordaanoever
Dat gaat ogenschijnlijk lang goed. Ook in de zomer van 2021 lijkt er aanvankelijk niet veel aan de hand. Ben & Jerry’s maakt bekend dat het stopt met de ijsverkoop op de door Israël bezette Westelijke Jordaanoever, inclusief Oost-Jeruzalem. Die verkoop is in strijd met zijn waarden, meldt Ben & Jerry's.
De gebieden zijn in 1967 veroverd door...
De relatie van ijsmerk Ben & Jerry's en moederbedrijf Unilever is danig bekoeld geraakt. Hoe heeft het zover kunnen komen?
Een buitenbeentje. Dat is Ben & Jerry's, het in 1978 door Ben Cohen en Jerry Greenfield opgerichte Amerikaanse ijsmerk. En niet alleen door de textuur en het uiterlijk van het ijs, met grote stukjes koekjes, noten of chocola erin en zwierige lijnen met bijvoorbeeld karamelsaus of chocolade.
Nee, Ben & Jerry's is activistisch. Het komt op voor vluchtelingen, zet zich in voor fairtrade-initiatieven en voert actie voor een beter milieu. Onder andere. Als het in 2000 in handen komt van het grote Unilever weet het veel vrijheid te bedingen om eigen beleid te kunnen blijven maken.
IJsverkoop Westelijke Jordaanoever
Dat gaat ogenschijnlijk lang goed. Ook in de zomer van 2021 lijkt er aanvankelijk niet veel aan de hand. Ben & Jerry’s maakt bekend dat het stopt met de ijsverkoop op de door Israël bezette Westelijke Jordaanoever, inclusief Oost-Jeruzalem. Die verkoop is in strijd met zijn waarden, meldt Ben & Jerry's.
De gebieden zijn in 1967 veroverd door Israël in de Zesdaagse Oorlog. Er wonen zo'n 440.000 Israëliërs in nederzettingen, die door veel landen als illegaal worden beschouwd. Ben & Jerry's verkoopt er ijs via een licentiepartner. In de verklaring meldt het bedrijf dat het contract eind 2022 niet wordt verlengd.
Unilever komt nog dezelfde dag met een korte verklaring, waarin het zegt het besluit van de ijsmaker te respecteren. Bij de overname in 2000 heeft Ben & Jerry's bedongen dat het eigenhandig dit soort beslissingen mag nemen. Unilever zegt actief te blijven in Israël en is blij dat Ben & Jerry’s daar ook voor gekozen heeft.
Israëlische tak verkocht
Unilever meldt eind juni 2022 dat de Israëlische tak van Ben & Jerry’s wordt verkocht aan de huidige lokale licentiehouder, Avi Zinger. Daarmee blijven de producten van het merk te koop in de Palestijnse gebieden. Volgens Unilever komt de naam Ben & Jerry’s niet in het Engels op de verpakking te staan, maar in het Hebreeuws en Arabisch.
Ben & Jerry’s laat dezelfde dag op Twitter weten het niet eens te zijn met het besluit van zijn moederbedrijf. Het merk vindt het nog steeds in strijd met zijn waarden om aanwezig te zijn in bezet Palestijns gebied.
Een week later kondigt Ben & Jerry’s aan dat het Unilever voor de rechter sleept. Begin augustus blijkt dat de bestuurders van het ijsmerk al wekenlang geen loon meer hebben ontvangen van Unilever. Het moederbedrijf zou dat als drukmiddel hebben ingezet in de aanloop naar een bemiddelingspoging, die mislukte.
Eind 2022 komt het dan toch tot een schikking. Is het daarmee weer pais en vree? Nee.
Conflict laait op
In november 2024 spant Ben & Jerry's een nieuwe rechtszaak aan tegen Unilever. Het moederbedrijf heeft volgens het ijsmerk pogingen van Ben & Jerry's geblokkeerd om steun uit te spreken aan Palestijnse vluchtelingen en een oproep te doen om te stoppen met militaire hulp aan Israël.
Volgens Ben & Jerry's heeft Unilever daarmee de voorwaarden van de schikking uit 2022 geschonden. De voorwaarden zijn nooit bekendgemaakt, maar Unilever werd verplicht om 'de sociale missie van Ben & Jerry’s te respecteren en te erkennen', aldus de aanklacht.
Deze week doet Ben & Jerry's er nog een schepje bovenop. Volgens de ijsmaker heeft Unilever een bericht voor social media tegengehouden, omdat daarin de naam van Donald Trump werd genoemd. Volgens diverse Amerikaanse media gaat het om een verklaring over onder meer abortus, klimaatverandering, minimumlonen en gezondheidszorg.
Het was de bedoeling dat het bericht op de dag van de inauguratie van Trump zou worden geplaatst. Unilever zou daar een stokje voor hebben gestoken. De nieuwe beschuldiging is toegevoegd aan de aanklacht die Ben & Jerry's in november indiende.
'We zullen nooit zwijgen'
Ben & Jerry's laat zich de mond niet snoeren, meldt het bedrijf enkele dagen geleden via X - de opvolger van Twitter die in handen is van Trump-adept Elon Musk. “We zullen nooit zwijgen. We zijn trots dat we ons hebben aangesloten bij duizenden demonstranten uit het hele land tijdens de People's March in Washington, D.C., om een belangrijke boodschap over te brengen aan onze gekozen leiders: je werkt voor de mensen, voor ALLE mensen.”
Wellicht is Unilever binnenkort van de idealistische, mondige dochter verlost. Het levensmiddelenconcern is bezig om zijn voedingstak te verkleinen - onder meer Unox en Conimex zijn al van de hand gedaan - en overweegt daarbij ook zijn ijsdivisie af te stoten.
Maar de aanhoudende onrust rond Ben & Jerry's helpt daarbij niet. "Want elke keer dat er een schaduw over hangt, wordt het moeilijker om het te verkopen of af te splitsen. Het beïnvloedt hoe mensen de waarde ervan inschatten", zegt een emeritus hoogleraar recht aan de Universiteit van Delaware tegen persbureau Reuters.
"Ben & Jerry’s is een bijzonder merk in ons portfolio", meldt Unilever op zijn website. "Anders dan onze andere merken." En zo is het maar net.
