Een uitdaging, een worsteling of zelfs een rampjaar: de meesten van ons hebben wel betere tijden gekend dan de afgelopen twaalf maanden. Hoog tijd voor een nieuwe ronde met nieuwe kansen.

Wat brengt retailjaar 2021 ons als het gaat over de werkvloer? Heleen Mes is expert op het gebied van employee experience en ziet dat de betrokkenheid van medewerkers lijdt onder de coronacrisis. “We moeten opnieuw onderzoeken hoe we het samen volhouden.”

Hoe staat het er op dit moment, na coronajaar 2020, voor met het werknemersgeluk? 
“In het begin van de coronacrisis vonden medewerkers het erg moeilijk om hun draai te vinden en thuis geïnstalleerd te raken. Iedereen was behoorlijk de weg kwijt, waardoor het werknemersgeluk halverwege maart flink inzakte.”

“Daarna veerden de meeste mensen weer langzaam terug. Er kwamen nieuwe, creatieve ideeën om het hoofd boven water te houden en ondanks het thuiswerken in contact te blijven met elkaar: van digitale borrels tot een pubquiz via Zoom. Retailers organiseerden mooie initiatieven voor klanten of bijvoorbeeld het lokale ziekenhuis. Werknemers waren trots op hun organisatie, ook al werkten ze in veel gevallen vanuit huis.”
 

'De crisis verandert hoe en waar waarop we werken blijvend'

“Na de zomer begon de moedeloosheid en uitzichtloosheid er echter in te hakken, zeker tijdens de tweede lockdown. Na de eerste paar keren slaan we de digitale borrel massaal over en moeten we opnieuw onderzoeken hoe we het samen volhouden. De betrokkenheid van werknemers heeft absoluut te lijden onder deze situatie.”

Werkt die impact volgend jaar door?
“Ik houd er rekening mee dat 2021 ook volledig in het teken van corona zal staan. Maar zelfs als dat niet zo is, is er alsnog iets wezenlijk veranderd aan hoe en waar we werken. Na de zomervakantie vragen vaak meer mensen zich af: wil ik hier nog wel werken? Omdat ze even afstand hebben genomen van hun baan en het bedrijf. Na maandenlang thuiswerken zien we die situatie opnieuw. Mensen kijken meer om zich heen. Dat zal volgend jaar ook nog aanhouden, verwacht ik.” 

Hoe beginnen je werknemers ondanks alles positief en gemotiveerd aan het nieuwe jaar?
“Daarvoor is een aantal zaken van belang. Ten eerste adviseer ik bedrijven om volop in te zetten op wellbeing en de verbinding met elkaar. Zorg als leidinggevende dat je regelmatig contact opneemt met je medewerkers en praat dan niet alleen over het werk, maar ook over andere zaken. Laat je waardering blijken en geef elkaar eens wat vaker een compliment. Dat kan prima tijdens het vaste digitale vergaderrondje. Begin bijvoorbeeld met een ‘check-in’ van een half uurtje, waarbij iedereen wat dieper in kan gaan op hoe het met hem of haar gaat.”

“Tegelijkertijd is het goed om je af te vragen of al dat online vergaderen wel nodig is. Ik merk dat veel gesprekken die voorheen telefonisch plaatsvonden, nu ook via een videoverbinding worden gevoerd. Dat is vermoeiender en kost meer tijd. Je bespaart jezelf en je werknemers een hoop energie als je wat vaker telefonisch overlegt.”

“Daarnaast ben ik een warm voorstander van meer een-op-een overleg tussen collega’s van verschillende afdelingen. Sommige bedrijven organiseren een ‘maatje van de week’, waarbij werknemers elke week aan een andere collega worden gekoppeld waarmee ze een keer samen lunchen of wandelen. Dat kan ook prima tussen het thuiswerken door.”

“Tot slot is het belangrijk om bezig te blijven. Nu het in veel winkels relatief rustig is, vervelen medewerkers zich sneller en hangen ze maar wat over de toonbank. Dat haalt alle energie weg. Bedenk in plaats daarvan klusjes: houd een grondige schoonmaak, knap de winkel op. Laat elke medewerker zijn eigen talent inzetten om zinvol bezig te zijn. Het geeft ook veel energie om iets te doen voor een ander, zoals oude voorraden weggeven aan de voedselbank of het Leger des Heils.”

Hoe worden winkelmedewerkers het komende jaar niet ‘coronamoe’ en blijven ze alert op de maatregelen?
“Ik adviseer om onderling een codewoord af te spreken dat je kunt gebruiken als klanten of werknemers zich niet aan de richtlijnen houden. Dat maakt het wat luchtiger en prettiger. Net zoals je klanten ook op een positieve manier op de regels kunt wijzen.”
 

'Dit jaar moeten veel organisaties hun missie en kernwaarden afstoffen en verdiepen'

Welke trends op het gebied van HR voorspelt u verder voor 2021? 
“Naast de focus op welzijn zullen veel bedrijven zich bezighouden met het behouden van hun cultuur en normen en waarden op afstand. Om de neuzen dezelfde kant op te houden moeten veel organisaties hun missie en kernwaarden afstoffen en verdiepen. Hoe blazen we onze purpose nieuw leven in en hoe betrekken we onze medewerkers bij onze doelen? Alles om de mentale afstand tot het bedrijf te verkleinen.”

“Een andere belangrijke trend is de functie van het kantoor als clubhuis. Meer thuiswerken blijft ook in 2021 de norm, waardoor het kantoor een plek voor ontmoeten en inspiratie wordt – met stilteplekken voor degenen die dat thuis niet hebben. Daarnaast levert het thuiswerken nieuwe vraagstukken op rondom arbeidsvoorwaarden, zoals een thuiswerk- of reisvergoeding.”

“Ook was er in 2020 veel te doen rondom de veranderende rol van leiderschap. Dat moet niet meer hiërarchisch en directief zijn, maar coachend. Werknemers hebben meer dan ooit behoefte aan een luisterend oor, wat betekent dat je de juiste persoon op die positie moet hebben. Die ontwikkeling zet volgend jaar door en vraagt om een nauwkeurige evaluatie van het leiderschap binnen je bedrijf.”

Aan welk bedrijf kunnen ondernemers het komende jaar een voorbeeld nemen wat betreft werknemersgeluk?
“Tony’s Chocolonely is een lichtend voorbeeld voor hoe je met je mensen omgaat. En niet alleen vanwege de chocolaatjes, waarvan je zoveel mag eten als je wilt (lacht). Dat merk heeft een heel duidelijke missie en vertaalt die goed naar zijn acties, wat zorgt voor een positieve energie onder werknemers."
 

'Bij Tony’s Chocolonely zit je door de bureaubingo elk half jaar op een andere werkplek'

"Onlangs werd hun arbeidscontract gepubliceerd op social media, dat zag er heel leuk en vrolijk uit. Maar ze hebben bijvoorbeeld ook een bureaubingo, waarbij elk half jaar je nieuwe werkplek wordt bepaald – nou ja, nu dan even niet. En zo zijn er wel meer voorbeelden, maar het komt er vooral neer dat iedereen daar veel plezier heeft met elkaar.”