De coronacrisis heeft niet alleen zijn sporen nagelaten in het retaillandschap maar ook grote veranderingen teweeggebracht. Zo lijkt e-commerce als winnaar uit de bus te komen en is technologie misschien wel belangrijker dan ooit. Het is de kunst om daar je onderneming op aan te passen, maar dat is lang niet altijd gemakkelijk. Trendwatcher en futurist Richard van Hooijdonk geeft je zeven handvaten.

Technologie is essentieel om te overleven
Niet alleen door de coronacrisis, maar ook in de afgelopen vijf tot tien jaar zijn er allerlei nieuwe technologieën bijgekomen die ervoor zorgen dat we niet meer naar de winkel hoeven. Van e-commerce tot shoppen met augmented reality en camera search. Na de corona-uitbraak zijn die functionaliteiten alleen maar belangrijker geworden. “De noodzaak om applicaties te ontwikkelen waar mensen thuis mee aan de slag kunnen is van kritiek belang”, stelt Van Hooijdonk. Doe je dat niet, dan zul je volgens de trendwatcher een groot gedeelte van je mogelijke doelgroep missen. Digital first is het uitgangspunt van Van Hooijdonk. “Het gaat niet meer alleen om die offline omgeving. Het gaat juist niét meer om die offline omgeving.”

Onze gewoonte vernietigt verandering
Mensen zijn niet gewend om te veranderen, maar juist om elke dag hetzelfde te doen. Ook retail kent dezelfde dagelijkse processen waardoor alles elke dag op dezelfde manier gebeurt. Van Hooijdonk: “Onze gewoonte vernietigt verandering en onze processen blokkeren verandering in een wereld die heel snel verandert.” Hij meent dat verandering nu ‘de enige constante factor is’ en dat zorgt voor een ‘systeem error’ omdat een grote groep mensen nog niet klaar is voor die verandering. 

Het wordt nooit meer zoals vroeger
Om alle digitale ontwikkelingen bij te kunnen benen is het van belang dat je strategie net zo snel verandert als de markt. “Er is geen ruimte meer voor twee- of driejaarsstrategieën. Forget about it. Je moet dicht op de bal zitten.” Een strategie van één, twee of zes maanden biedt daarbij uitkomst. Volgens Van Hooijdonk bestaat business as usual niet meer. Het wordt niet meer zoals vroeger. Sterker nog: we moeten volgens hem rekening houden met een imperfecte toekomst. “Er gaan een hoop dingen gebeuren die we niet kunnen verwachten en we zijn simpelweg nog niet klaar voor die grote veranderingen.”

Verandering is 'onzeker, eng en onnodig'
Bedrijven hebben drie redenen om niet te veranderen. Allereerst zorgt verandering voor onzekerheid, want het is immers niet duidelijk wat er na de verandering gaat gebeuren. Ten tweede vinden retailers het vaak niet nodig om te veranderen als het heel goed gaat met het bedrijf en er winst gemaakt wordt. “V&D had ook een goed gevoel over het concept dat het had neergezet, maar het heeft niet gewerkt”, meent Van Hooijdonk. “Het feit dat het nu goed met je gaat zegt niets over de komende drie tot vijf jaar.” Als derde punt is veranderen lastig omdat er een bepaald gedrag verwacht wordt binnen een organisatie. Verandert dat gedrag plots, dan stuit je mogelijk op weerstand.

We leiden generalisten op, maar hebben specialisten nodig
Om mee te bewegen met alle veranderingen binnen retail die nog komen gaan, heb je specialistisch personeel nodig binnen je organisatie. Iemand die alles weet van augmented reality bijvoorbeeld, of algoritmes bouwt op basis van klantgedrag. “Iedereen moet nu hetzelfde kunnen, denken en weten als een soort eenheidsworst, maar dat kan niet als je kijkt naar de wereld van morgen.” Van Hooijdonk stelt dat opleidingsstructuren niet meer werken en hetgeen we op school leren verouderd is op het moment dat we de opleiding verlaten. “We hebben mensen nodig die nadenken over de volgende stap.”

Durf los te laten wat je voorheen deed
Veranderen heeft alles te maken met mindset en loslaten wat je eerder geleerd hebt. “Durf te stoppen met alle oude bullshit die niet meer werkt.” In plaats daarvan moet je meer leren om je heen te kijken om te zien wat er gebeurt. “Doe je dat niet dan kun je het vergeten.” Het vinden van de juiste mindset heeft volgens Van Hooijdonk alles te maken met je ‘uncomfortable excited voelen’, waarbij je enorm enthousiast wordt van de ontwikkelingen die komen gaan, maar je ook afvraagt hoe ze te bewerkstelligen. De spanning die dat oplevert kun je in je bedrijf implementeren om vervolgens te versnellen. 

Nieuwsgierigheid en passie zijn onmisbaar voor verandering
Verander je de mindset, dan heb je twee skills nodig: passie en nieuwsgierigheid. “Mensen met passie begrijpen dat retail gaat veranderen. Die willen los, die willen gáán en hebben geen zin meer om die oude dingen te doen”, meent Van Hooijdonk. Passie kun je ontwikkelen en stimuleren. Nieuwsgierigheid heb je nodig om te zien wat er om je heen gebeurt, zodat je compleet op de hoogte bent van alle ontwikkelingen. 

Richard van Hooijdonk was onlangs te gast bij een webinar van RetailTrends. Zijn complete presentatie kan je hier terugkijken.