Tweede Kamerlid Grinwis (ChristenUnie) wil dat het nu eens afgelopen is met dat online geshop. Stap eens wat vaker op de fiets om naar een echte winkel te gaan. Hoe dat te bewerkstelligen? Met een belasting natuurlijk. Een paar euro extra heffen op een online bestelling en de ‘doorgeslagen bezorgeconomie’ kan gestopt worden, denkt hij. Bovendien wordt de kleine lokale winkel beschermd tegen de grote boze internetwinkel die alles opslokt.

Het bericht maakte veel reacties los op RetailTrends. Dat er ook tienduizenden kleine zelfstandig ondernemers afhankelijk zijn van onlineverkoop is kennelijk niet bij hem opgekomen, merkte iemand op. Een ander maakte de vergelijking met de tijd waarin heimwee was naar paard en wagen toen de levensgevaarlijke automobiel in opkomst was. Over het stoppen van de auto hoor je weinig meer, het lijkt een kwestie van tijd voordat hetzelfde met e-commerce gebeurt. Slechts een kleine groep hardliners gelooft nog dat online winkelen geen toekomst heeft en dat we met een paar kleine impulsen massaal terug naar de winkelstraat rennen.

Zeker in een branche als elektronica is een groot online aandeel al jaren vanzelfsprekend. MediaMarkt-topman Remko Rijnders vertelt in dit nummer dat hij ervan uitgaat dat vijftig procent van de markt straks online is, waarvan het grootste deel via de zogenoemde marketplaces. Niet voor niets lanceert MediaMarkt volgend jaar zelf ook een marktplaats waar leveranciers hun producten direct aan consumenten kunnen verkopen. In de winkel is daarop al een voorschot genomen met Tech Village, een nieuw winkelconcept waar leveranciers zich van hun beste kant kunnen laten zien met een eigen ‘boetiek’.

De omarming van het platform/ marktplaatsmodel door MediaMarkt past in een trend die niet nieuw is, maar afgelopen jaar wel stevig doorzette. Victoria’s Secret begon een eigen marktplaats, evenals de Nederlandse kampeer- en outdooricoon Obelink en nu dus ook MediaMarkt. “Als die markt er is moet dat onderdeel zijn van de omnichannelstrategie”, vindt Rijnders. “Als wij het niet doen, doet een ander het.”

‘Als wij het niet doen, doet een ander het’, zegt MediaMarkt over zijn marktplaatsmodel’

Een van de grote uitdagingen voor retailers de komende jaren zal worden om zich met zo’n marktplaatsbenadering te onderscheiden. Enerzijds ten opzichte van reuzen als Amazon en bol.com, die door hun pioniersrol en enorme aanbod inmiddels de rol van startpagina en zoekmachine voor producten vervullen. Naarmate meer retailers een marktplaatsmodel lanceren worden die ook concurrenten van elkaar. Een usp zal het dus niet lang meer zijn: als meerdere grote retailers per branche straks tevens marktplaats zijn, waarom zou de consument dan voor die van jou kiezen?

Van een heel andere e-commerce-orde is Shein. Op basis van algoritmen ramt de Chinese modewebshop dagelijks zesduizend nieuwe items online. Wordt er bijvoorbeeld veel gegoogeld op ‘boho’, ‘ruches’ en ‘blouse’, dan is het ontwerpteam al bezig om er in noodtempo designs uit te rammelen die daaraan voldoen. En het werkt: in tien jaar tijd is het bedrijf al groter dan H&M en bijna net zo groot als Inditex. Het lijkt dus een kwestie van maanden voordat Shein zich het grootste modeconcern ter wereld mag noemen.

Intussen buit Shein fabrieksmedewerkers uit en blijven klanten – hoofdzakelijk tienermeiden - gretig bestellen. Zo wordt deze donkerste uitwas van retailtechnologie mede mogelijk gemaakt door Generatie Z, die volgens veel onderzoeken naar winkelgedrag zo met duurzaamheid bezig is. En ook door degenen die het een goed idee vinden om Shein alle ruimte te geven deze ellende te promoten in een pop-upshowroom in Amsterdam. Daar zou een Kamerlid zich eens druk om moeten maken.