Het verhogen van het wettelijk minimumloon in 2024 krijgt in politiek Den Haag langzaam maar zeker meer bijval. Een gevaarlijke stap, vindt brancheorganisatie INretail: zo’n snelle stijging van de loonkosten betekent de nekslag voor een hoop retailers. Klopt dat? ABN AMRO's retailexpert Henk Hofstede heeft zijn bedenkingen. 
 

Tijdens de Algemene Beschouwingen dit weekend werd er gepleit voor een extra verhoging van het wettelijk minimumloon. INretail-directeur Jan Meerman maakt zich zorgen: met het stijgen van de loonkosten valt het verdienvermogen van talloze ondernemingen weg. “Het wordt onmogelijk gemaakt om op een normale manier een inkomen te verdienen. De verhogingen gaan te snel, met te grote stappen en zonder consequenties te overzien." 
 

Vorig jaar pleitte politiek Den Haag ook al voor hogere lonen. Ook toen luidde INretail de noodklok: een hoger loon zou de strop betekenen voor veel retailers. Want: een hoger loon betekent hogere prijzen, en nog dunnere marges. Hoe zit het precies met de loon-prijsspiraal, en wat zijn de effecten op retailondernemers? 
 

INretail is bang voor een loon-prijsspiraal, en worden producten weer duurder. Want als de lonen stijgen, stijgen de prijzen mee. Waar of niet?

“Voortdurende loonstijgingen kunnen inderdaad leiden tot verdere prijsverhogingen, wanneer werkgevers deze lasten weer doorvertalen in hogere prijzen van hun producten. Dit kan leiden tot een verder prijsopdrijvend effect. Dus ja, daar zijn economen angstig voor. 

Maar dat is te ongenuanceerd. De andere kant van de medaille is ook van essentieel belang. De retailsector heeft, net als elke sector, zijn werknemers hard nodig. Loonstijgingen zijn nodig om werknemers überhaupt te kunnen behouden. Laat staan ze aan te trekken in deze krappe arbeidsmarkt. De concurrentie is groot, en daar moet zeker ook iets tegenover staan want anders vertrekken ze naar sectoren met betere arbeidsvoorwaarden.”

Wordt er in de retailsector zo slecht betaald? 

“Er wordt conform de cao betaald, en soms beter. Maar: in tijden van krapte, kan er door andere sectoren beter betaald worden. Dat is het probleem: er is volop keuze. Daarnaast is niet alleen salariëring van belang: ook een vast contract, het mogen doen van opleidingen, het hebben van verantwoordelijkheden en doorgroeimogelijkheden vinden medewerkers essentieel.”

Prijzen retailers zich met hogere lonen uit de markt?

“Dat ligt aan de propositie van de retailers. Wanneer je inwisselbare producten verkoopt, kan een klant vrij eenvoudig naar een andere goedkopere aanbieder gaan. Dat zien we nu gebeuren bij supermarkten. Verkoop je unieke producten die consumenten als essentieel zien? Dan stappen mensen beduidend minder snel over naar een concurrent. Het ligt dus aan je onderscheidend vermogen en inwisselbaarheid of je uit de markt wordt geprijsd.”

Kunnen hogere loonkosten op een andere manier worden gedekt dan dit één op één door te berekenen in productprijzen? 

“Om de loonkosten te compenseren, kan een ondernemer proberen andere variabele kosten te verlagen. Bij vaste kosten zal dit moelijker gaan. In de praktijk betekent dat vaak: bezuinigen. Een andere optie is ernaar te streven om de omzet per werknemer of per vierkante meter winkelvloer te verhogen, om het percentage personeelskosten te verkleinen. In de praktijk kost dit echter ook vaak investeringen in de vorm van trainingen, of een andere winkelindeling. Als het zo eenvoudig was, was het vast al uitgevoerd. Veel ondernemers zijn – zeker in crisistijd – creatief.”

Vallen negatieve effecten van loonsverhogingen te voorkomen?

“Dat is heel complex. Dat zit zo: de huidige inflatie wordt met name veroorzaakt door enorme energieprijzen. Lastig daarbij is dat het lange tijd kan duren voordat die prijzen gaan normaliseren. Dat zet de koopkracht enorm onder druk. Een retailer heeft niet heel snel zijn verdienmodel en assortiment aangepast, waarmee hij eventuele prijsverhogingen kan doorvoeren én rekening kan houden met de concurrentie. Eerlijk gezegd kom je er dus nauwelijks onderuit.”

Aan welke knoppen kan er volgens u worden gedraaid om retailers uit de brand te helpen?

“De financiële maatregelen die de overheid heeft genomen tijdens de coronacrisis, zoals de uitstel van betalingen en andere tegemoetkomingen, hebben veel leed voorkomen. Het faillissementscijfer, dat lang heel laag lag, is daar een gevolg van. Maar de overheid is niet altijd in staat om bij te blijven springen. Zorgen dat de inflatie zoveel mogelijk wordt geremd en het consumentenvertrouwen blijft, is de voornaamste taak van de overheid. De rust die daarmee gecreëerd wordt, komt ook de retailsector ten goede.”
 

Dit is een bewerking van een eerder interview uit 2022. Lees het originele artikel hier.