Wat gebeurde er afgelopen jaar in retailland? RetailTrends blikt terug op 2024, aan de hand van een aantal hoofdpunten. Vandaag: hoe Jumbo verloren terrein wil terugwinnen.

Er is werk aan de winkel. Dat wordt al vroeg in 2024 duidelijk als Jumbo traditiegetrouw in de eerste week met de jaarcijfers komt. Ditmaal al op de derde dag van het jaar.

De supermarktketen uit Veghel meldt dat de omzet het jaar ervoor met 7,1 procent is gestegen naar 10,9 miljard euro. Daarmee was 2023 geen topjaar. Jumbo zag het marktaandeel teruglopen, van 21,4 naar 21,1 procent. Marktleider Albert Heijn groeide juist van 36,7 naar 37,1 procent.

Het was een jaar met 2 gezichten, zegt topman Ton van Veen tegen De Telegraaf. “Aan de ene kant hadden we te maken met moeilijke omstandigheden in de wereld om ons heen: de inflatie op zowel de inkopen als de overige kostenlijnen. Daarbij is Jumbo de afgelopen jaren minder scherp geweest op een aantal punten. Die zijn we nu aan het terugpakken.”

Winkeldiefstal kost 100 miljoen

Opvallend, en gretig opgepakt door alle media, is Jumbo's ontboezeming dat het 100 miljoen euro misloopt door winkeldiefstal. Oftewel: meer diefstal dan winst. In 2022 bleef er onder aan de streep 80 miljoen over, in 2023 – zo wordt eind februari duidelijk – is dat nog maar 22 miljoen.

Jumbo kondigt onder meer intensiever cameratoezicht en slimmere steekproeven bij zelfscan aan. Goed gedrag wordt beloond. Vanaf half maart verschijnt een ‘winwiel’ in de winkels. Blijkt uit de steekproef dat een klant alles keurig heeft gescand, dan mag die aan een rad draaien voor een gratis product.

Prijsconflicten

Winkelen moet vooral leuk zijn, wil Jumbo zo uitstralen. De klanttevredenheid moet omhoog. Net als het marktaandeel uiteraard. En lagere prijzen helpen daarbij. Jumbo koopt scherp in dankzij samenwerkingen met de inkooporganisaties Everest en Epic Partners, net zoals onder meer Picnic en Edeka. Al in januari zijn er prijsconflicten met leveranciers, met lege schappen tot gevolg.

Het begint met Haribo en Coca-Cola. Al snel volgen Pringles en Corona. Later komen daar onder meer Mondelez, Jacob Douwe Egberts, Dr. Oetker en Danone bij. In de zomer ontstaat een conflict met Kraft Heinz, waardoor er bij Jumbo tijdelijk geen hagelslag en muisjes van De Ruijter zijn te krijgen. Na de zomer is er onenigheid met JDE Peet, Van Melle en Henkel. Klanten zoeken daardoor vergeefs naar onder meer Senseo, Smint en Witte Reus.

Hallo Jumbo's

Alles voor een scherpe prijs voor de consument, is het credo van Ton van Veen. Hij benadrukt dat er altijd goede alternatieven zijn, zoals de eigen huismerken. Later in het jaar verrast Jumbo met een nieuw merk: Jumbo’s. Dat krijgt een positie tussen het Jumbo-huismerk en A-merken in.

Onder de nieuwe lijn vallen onder meer koffiebonen, fruitspreads en pastasauzen. "Jumbo's is geen huismerk, maar een compleet nieuw merk", zegt Van Veen. Hij spreekt van een ‘absolute mijlpaal’.

Reorganisatie hoofdkantoor

Jumbo moet ook slagvaardiger en ondernemender worden. Daarvoor is het nodig om de organisatie minder complex te maken, vindt Van Veen. Hij kondigt in mei aan dat er op het hoofdkantoor banen zullen worden geschrapt. Op dat moment werken er nog zo’n 1400 mensen. Volgens Van Veen is er een ’nieuwe, echt andere kantoororganisatie’ nodig met een andere manier van werken.

Na de zomer wordt duidelijk dat er 350 banen verdwijnen. Er vervallen in totaal 500 banen, maar er ontstaan ook 150 nieuwe vacatures. Het terugbrengen van het aantal arbeidsplaatsen draagt ook bij aan de kostenbesparing die Jumbo al eerder in gang zette.

La Place op eigen benen

Nog een belangrijke stap: La Place, de horecaformule die door Jumbo begin 2016 voor 48 miljoen euro werd opgeviste uit de failliete boedel van warenhuisketen V&D, gaat als zelfstandige organisatie verder. Jumbo blijft wel aandeelhouder. La Place wordt ondergebracht in een joint-venture, waarin zowel Jumbo als cateraar Vermaat zit.

Vermaat exploiteert sinds begin 2021 al 41 La Place-restaurants. In totaal zijn er ruim 70 La Place-vestigingen, in zowel Nederland als het buitenland. De producten van La Place blijven exclusief beschikbaar in de winkels van Jumbo.

Groeien in België

In België groeit Jumbo door. Wel langzamer dan ooit de bedoeling was. De procedures bij de zuiderburen verlopen traag, onder meer doordat concurrenten de komst van Jumbo-winkels geregeld aanvechten. De ambitie om 100 winkels in België te openen, is losgelaten.

Ook dit jaar openen er minder dan gepland: geen 'circa 8' zoals in de toelichting bij het jaarverslag staat, maar 4. Daar zit voor het eerst een Food Markt bij, in Gent. Deze is in handen van Jumbo zelf. Nieuwe winkels worden gerund door franchisenemers, net als steeds meer bestaande winkels. Meer dan de helft van de 37 winkels is in handen van ondernemers.

Nog geen doorslaand succes

Wanneer staat die 'unieke combinatie van assortiment, prijs en service' weer als een huis? Topman Van Veen toont zich tijdens RetailTrends Live in september gematigd positief. “Ik zie dat we de goede stappen maken, maar het is nog geen doorslaand succes.” Er moet nog meer gebeuren om van klanten weer écht fans te maken, weet hij. Maar de klanttevredenheid groeit, stelt Van Veen tevreden vast.

Het zijn sowieso lastige tijden in supermarktland, ziet de topman. De marges zijn klein en de kosten stijgen. Hij verwacht dat de consolidatie nog niet voorbij is en sluit nieuwe overnames door Jumbo dan niet uit. “Als we ons huis op orde hebben en we hebben de schwung weer te pakken, waarom niet? Dan gaan we daar op zijn minst naar kijken.”