Dat Blokker Holding een nieuw verlies in de boeken zou schrijven, daar was iedereen het wel over eens. Sterker, het moederbedrijf van Blokker had dat zelf al aangekondigd. Maar dat er over het afgelopen boekjaar 344 miljoen euro verlies is gedraaid, zag niet iedereen aankomen. “Dit zijn wel uitslagen, hoor. Het is een groter verlies dan ik had verwacht”, zegt retailkenner Frank Quix van Q&A. In de slechtnieuwsshow die Blokker Holding heet, is het moeilijk om lichtpuntjes te ontdekken – maar we wagen een poging.

344.000.000
Het verlies over de twaalf maanden tot eind januari 2018 betekent een nieuw dieptepunt in de geschiedenis van het roemrijke detailhandelsconcern. Vorig jaar was er bij 180 miljoen euro al sprake van een recordverlies. Dat de cijfers nu nog roder zijn, komt onder meer door de vele eenmalige kosten die Blokker Holding heeft gemaakt. Er zou liefst 154 miljoen euro zijn uitgegeven aan de herstructurering, die al een aantal jaar is ingezet. Sinds vorig jaar is er sprake van een heuse ontmanteling, nadat werd besloten om alle ketens die geen Blokker of Marskramer heten te verkopen. “We hebben een turbulent jaar achter de rug met de meest omvangrijke herstructurering en desinvesteringen ooit voor ons concern”, verwoordt cfo Jeroen Visser.

Lichtpunt: De grootste herstructureringen zijn achter de rug. Zo is de laatste van de honderd te sluiten winkels van Blokker dicht, is Marskramer nu een franchiseformule zonder eigen winkels en is het distributiecentrum in Mijdrecht ontmanteld. Dat laatste geldt ook voor de shared service centers en ondersteunende diensten van de holding. 

93.700.000
Opvallend aan het historische verlies, is dat Blokker Holding daar de verkoop van Leen Bakker, Intertoys en Xenos in Duitsland al in heeft meegenomen. Die ketens leverden per saldo 93,7 miljoen euro op. Tegelijkertijd moest er op de verkochte deelnemingen 40,8 miljoen euro worden afgeboekt. Er worden nog nieuwe eigenaren gezocht voor Big Bazar en Maxi Toys. Blokker Holding had er misschien beter aan gedaan om alle ketens in één keer van de hand te doen, stelt Quix. “Ik denk dat ze zich enorm hebben verkeken op het verkoopproces. Dat heeft veel meer impact gehad op de bedrijfsvoering dan vooraf gedacht. Denk aan de onrust en managementtijd die ermee gepaard gaat, ondanks dat er externe partijen voor zijn ingeschakeld. Achteraf was het slimmer geweest om alles in één keer te verkopen. Daar zijn vast gegadigden voor geweest. Maar zoals wielrenner Tom Dumoulin vorige week al zei: ‘Achteraf is mooi wonen’.”

Lichtpunt: De opbrengst van 93,7 miljoen euro is volledig geïnvesteerd in Blokker, de keten waar het bedrijf wel mee doorgaat. En nu een groot deel van de geplande verkopen zijn afgerond en de organisatie voor een groot deel is ingericht op de nieuwe focus op Blokker, kan die winkelketen de gewenste aandacht krijgen. ‘Het verbeterde contact met de klanten, de stijgende bezoekersaantallen, de betere connectie tussen online en de winkels en het geoptimaliseerde distributienetwerk moeten leiden tot verbeterende omzetcijfers tegen betere marges’, zegt de retailer zelf.

1.583.000.000
De omzet van Blokker Holding zit al jaren in een vrije val. Had het retailconcern nog geen tien jaar geleden bijna drie miljard euro omzet, inmiddels is daar nog 1.583 miljoen euro van over. Die nieuwste daling van bijna twintig procent is deels te verklaren doordat de omzetten van de verkochte onderdelen zijn meegenomen tot het moment van de verkoop. Zo halveerde de omzet in de categorie wonen. Maar dat ook de huishoudomzet met elf procent daalde naar 852,8 miljoen euro, is volgens Quix een teken aan de wand. De winkelsluitingen bij Blokker en Marskramer kunnen die daling niet volledig verklaren, stelt hij. “Je sluit geen winkels om minder omzet over te houden. Dan moet je proberen de omzet per vierkante meter in de overgebleven vestigingen op orde te krijgen.” Ook Blokker Holding geeft toe dat er sprake is van tegenvallende commerciële resultaten. Niet voor niets moest topman Casper Meijer onlangs het veld ruimen. “Werken aan herstel voor Blokker blijft een pittig proces waar we ons allen hard voor maken”, zegt waarnemend ceo Michiel Witteveen.

Omzet Blokker Holding (in miljoenen euro's):

Lichtpunt: In het laatste kwartaal van vorig jaar zouden de eerste verbeteringen bij winkelketen Blokker zichtbaar zijn. Het bezoek aan de winkels neemt toe en de conversie ontwikkelt zich positief. “Voorzichtige signalen dat het beter gaat”, aldus Witteveen. En ‘gevoelsmatig’ gaat Quix daarin mee. “Ik kan me erin vinden dat er sprake is van een positief eerste kwartaal van het jaar. Maar dat gaat wel tegen enorme kosten. Blokker stapelt actie op actie.”

168.000.000
Niet alleen de omzet in de winkels is teruggelopen, ook online is er – voor het eerst – sprake van een daling. Al komt ook dat weer door de verkoop van winkelketens als Leen Bakker en Intertoys. Van de 173 miljoen euro omzet een jaar eerder, was in het afgelopen boekjaar nog 168 miljoen over.

Lichtpunt: Bij bijna alle winkelketens zou vorig jaar sprake zijn geweest van een groei van de online activiteiten. Blokker.nl noteerde zelfs een groei van 25 procent. De online verkopen zijn bij Blokker inmiddels goed voor vijftien procent van de totale omzet. Bovendien geeft de integratie van Blokker met Nextail – de innovatietak die ophoudt te bestaan – de online groei volgens Witteveen ‘een extra impuls’.

485.000.000
Toen Blokker Holding vorig jaar zijn nieuwe strategie bekendmaakte, schermde financieel topman Visser meermaals met de steun van de familie Blokker. Zij hebben het concern tot 2021 een kredietfaciliteit van 485 miljoen euro beloofd. Met een gerapporteerde ebitda van liefst 231 miljoen euro negatief (2016: -142 miljoen euro), verdwijnt dat geld als sneeuw voor de zon. “Nog een keer zo’n verlies, en de kredietlijn is al helemaal verbruikt”, waarschuwt Quix.

Lichtpunt: Blokker Holding beschikt naar eigen zeggen over ‘een dusdanige financiering dat de uitrol van de strategie met bijbehorende impact op de resultaten in het juiste tempo kan worden uitgevoerd’. De solvabiliteit was aan het eind van het jaar nog 41 procent (2016: 47,5 procent). De aandeelhouders en raad van commissarissen hebben op basis van de recente ontwikkelingen en financiële basis ‘hun vertrouwen in de strategie en de toekomst nogmaals bevestigd’.

Er is volgens Quix ook geen weg meer terug voor Blokker Holding. “Ze moeten de lijn die ze hebben ingezet nu wel doorzetten. Ze zullen ergens moeten proberen marktaandeel te winnen.” Of Blokker daarin slaagt, is nog maar de vraag. “Het wordt een dubbeltje op z’n kant”, stelt hij. Blokker zelf houdt de moed erin. De operationele tekenen zijn naar eigen zeggen beter dan vorig jaar en verwacht wordt dat de positieve trend van het laatste kwartaal zich zal voortzetten. Voor een volledig herstel zullen we wat langer moeten wachten: ook dit jaar wordt waarschijnlijk weer een verlies in de boeken geschreven.