Chocolade 100 procent slaafvrij maken. Dat is de missie van Tony's Chocolonely. Wereldwijd welteverstaan. Het merk wil laten zien dat chocolade maken anders kan: in smaak, verpakking en de manier waarop ze zaken doen met cacaoboeren en de grote spelers in de industrie. Tony's Chocolonely is een van de vijf genomineerden voor de Changemaker in Retail Award die op 23 mei wordt uitgereikt tijdens het evenement Changemakers in Retail in Utrecht. Vijf vragen aan het chocolademerk.

Jullie zijn inmiddels bijna 14 jaar op weg naar ‘100 procent slaafvrije chocolade’. Hoever zijn jullie inmiddels gekomen? 
"Tony’s Chocolonely’s visie is honderd procent slaafvrije chocolade. Dat geldt niet alleen voor onze eigen chocolade, maar voor alle chocolade – wereldwijd. Tony’s is begonnen als journalistieke reep, toen de journalisten van de Keuringsdienst van Waarde het probleem van moderne slavernij binnen de chocolade-industrie in de spotlights zetten. De journalisten werden chocolademakers en snel werd duidelijk dat er geen slaafvrije garanties zijn. We hadden de problemen in West-Afrika kunnen verlaten en voortaan cacao kunnen inkopen waar geen misstanden voorkomen, we hadden een eigen volledig controleerde plantage kunnen starten. Hebben we allemaal niet gedaan. Want dan zou er niets veranderen aan de uitbuiting van boeren en hun families in Ghana in Ivoorkust.

Daarom zijn we bewust gebleven in West-Afrika. We zijn daar waar chocogiganten hun cacao inkopen. We zijn aan de slag gegaan om de gehele keten zo transparant te maken als maar kan. En schaalbaar gemaakt. Maar we kunnen het niet alleen. We kunnen niet in ons eentje de industrie honderd procent slaafvrij maken. Dat doen we samen met alle belangrijke spelers in de cacao-industrie. In de afgelopen dertien jaar is er ontzettend veel gebeurd: op het gebied van bewustwording (het probleem op de kaart zetten), laten zien hoe het anders kan (door als eerste de totale keten transparant en traceerbaar te maken en een hogere prijs te betalen, bovenop de Fairtrade-premie) en het goede voorbeeld geven met onze vijf samenwerkingsprincipes. 

Maar we zijn er nog lang niet. Onze missie is om samen honderd procent slaafvrij de norm in chocolade te maken. We maken stappen, onder meer met onze eerste mission ally op Tony’s Open Chain: Delicata van Albert Heijn. Delicata sourced nu ook volgens de vijf samenwerkingsprincipes. Goed voorbeeld doet goed volgen!"

Wat is het grootste obstakel?
"Het grootste obstakel is dat het te langzaam gaat en soms wordt er in de industrie meer gepraat dan gedaan. De veranderingen gaan heel langzaam en daarnaast is het moeilijk om te meten. Daarom heeft het een hele poos geduurd voordat we de juiste manier van monitoren hebben ontwikkeld. Nu dat obstakel uit de weg is, proberen we andere obstakels zoals wetgeving uit de weg te ruimen. In Nederland hebben we daar afgelopen week een succes kunnen boeken doordat de initiatiefwet Zorgplicht Kinderarbeid door de Eerste Kamer is aangenomen. Maar ook dat is slechts een kleine stap als we kijken naar de rest van de wereld. Er zijn nog een hoop obstakels op weg naar volledig slaafvrije chocolade. Het is tijd dat alle partijen nu echt verantwoordelijkheid gaan nemen: overheden, retailers, de boeren, consumenten en zeker de grote chocoladebedrijven (Big Choco’s)."

Cacaoteelt komt onder druk te staan door klimaatverandering. Wat doen jullie eraan?
"Cacaoboeren hebben ontzettend veel last van de klimaatverandering: regen is onvoorspelbaar en droogtes houden langer aan. Wij maken chocoladerepen van cacaobonen die groeien in Ghana en Ivoorkust, en dragen door de co2-uitstoot in onze keten bij aan klimaatverandering daar. Voor deze co2-uitstoot nemen we verantwoordelijkheid van boon tot reep. Zoveel mogelijk vermijden en verminderen we in de keten waar het kan, of als dat niet kan: compenseren middels innovatieve en slimme samenwerkingen.

Het afgelopen jaar hebben we 18.488 ton co2 uitgestoten. Dat is 3,19 kilo CO2 per kilo chocolade. Tony’s zou Tony’s niet zijn als we niet een gaaf co2-rekenmodel van boon tot reep hadden laten ontwikkelen. We weten precies waar in onze keten, van boon tot reep (in het distributiecentrum) de meeste uitstoot zit (namelijk in melkpoeder) en welke reep het best voor het milieu is (puur amandel zeezout of pecan kokos) en ’t slechtst (wit..). Het mooie is dat we het model zelf kunnen beheren, en ieder jaar zelf onze totale uitstoot kunnen berekenen.

Hoe proberen jullie de co2-uitstoot in de keten te verkleinen?
"Doordat wij repen verkopen, creëren wij en onze partners in onze keten co2. We hebben laten uitrekenen hoeveel co2 door ons bestaan aan de wereld wordt toegevoegd. Dat is niet mis. Dit jaar gaan we dat toevoegen aan de kostprijs van onze reep. We werken aan minder co2-uitstoot per reep en gaan naar een co2-neutrale reep. 

We hebben True Price gevraagd om kritisch te kijken naar de resultaten die we boeken door volgens deze spelregels – onze vijf samenwerkingsprincipes – te spelen. True Price berekent de werkelijke maatschappelijke kosten van een product, inclusief de negatieve sociale impact en milieueffecten zoals kinderarbeid of co2-uitstoot. In Ghana bleken de kosten voor levensonderhoud hoger te zijn dan uit eerder onderzoek was gebleken. Dat hebben we direct in ons leefbaar inkomen model aangepast voor aankomend jaar. De eindconclusie van True Price: de maatschappelijke kosten van een Tony’s reep zijn 55 procent lager dan die van een gemiddelde reep op het schap. En we hebben onze sociale impactkosten met 51 procent verbeterd ten opzichte van onszelf vijf jaar geleden (en de milieukosten met 18 procent). 

Met GoodShipping (dat de norm in de scheepvaart wil veranderen, van fossiele brandstof naar biobrandstof) hebben we ruim 26,43 ton co2-uitstoot voorkomen. Daarnaast leggen we ons zeetransport onder de loep. Zeetransport is een van de vervuilendste industrieën ter wereld. We willen ons transport per schip verduurzamen en het begin is er. Afgelopen jaar zijn al onze repen ‘groen’ naar de VS gevaren: op biobrandstof. 
 
En hoe groen is het team van Tony’s zelf?
We proberen als team onze co2-uitstoot ook te voorkomen en te reduceren door bijvoorbeeld gebruik te maken van fietskoeriers, we scheiden ons afval en werken met duurzame producten en voeding in onze kantoren. We hebben maar één chocomobiel en we gaan hiermee over naar elektrisch. We doen voornamelijk alles op de fiets als we afspraken hebben. We zijn partner van Plastic Whale waar we een gehele boot hebben gefund en gaan regelmatig met het hele team plastic vissen. En we werken zoveel mogelijk no-waste en verpakkingsloos, doneren onze koffieprut en maken dus alle etensrestjes zoveel mogelijk op. Onze lievelingkleuren zijn rood en blauw, maar groen zijn we zeker!

Op donderdag 23 mei wordt tijdens het RetailTrends-event Changemakers in Retail de eerste Changemaker in Retail Award uitgereikt.
De Changemaker in Retail Award is een initiatief van RetailTrends. Rainbow Collection is inhoudelijk partner.