RetailTrends belt iedere week met een expert over een opvallende actuele ontwikkeling. Deze keer: supermarktdeskundige Erik Hemmes, over de tekorten in versproducten.
 

Een koufront in Spanje zorgde enkele weken geleden voor commotie in het Verenigd Koninkrijk: verpeste oogsten dwongen grote supermarktketens zoals Aldi en Lidl ertoe om limieten in te stellen voor de aanschaf van verschillende versproducten. Zodoende konden klanten er per bezoek bijvoorbeeld slechts drie komkommers kopen. Dit alles om lege schappen te voorkomen in de supermarkt. Grijpen Nederlandse supermarktketens binnenkort ook naar dit soort maatregelen, of zien we dit probleem niet terug in ons land? 

Is dit een probleem dat is op te lossen zodra er meer wordt ingezet op lokale productie?

“In Engeland hebben ze zelf ook productieproblemen ervaren wegens extreem koud weer. Het gaat dus niet alleen om de producten uit Spanje of Afrika, maar ook uit Engeland of andere landen in de buurt. Hetzelfde geldt voor de teelt in Nederland, waar vooral met glasbouw wordt gewerkt. Hier wordt nu wel meer gekeken naar de hoeveelheden.
 

Dat is an sich natuurlijk al bijzonder: vroeger had je veel meer agf-overschotten die zo de prullenbak in gingen. Ik denk dat er op op dit moment minder verspilling is; een bijkoment punt waar je nergens over leest. Dat is dan weer positief aan dit verhaal, als je het hebt over verspilling.”
 

Hoe zouden we in Nederland omgaan met zo’n probleem?

“Stel dat je hier een gereduceerd aantal producten mee mag nemen, dan zeg ik: oké jammer. Maar bij fruit en groente is het zeker het geval dat er altijd meerdere alternatieven zijn, want er zijn altijd meerdere soorten beschikbaar. Je kunt zo switchen in productsoort. Eigenlijk moeten we daarin terug naar de basis gaan: dat we eten hebben en kunnen blijven leven. Alleen we zijn gewend aan keuze. Een beetje supermarkt van 17 tot 18 honderd vierkante meter heeft 25 duizend artikelen liggen. Die luxe en welvaart is ongekend. Terwijl de basis is dat we gewoon eten krijgen.”
 

Zijn consumenten wel bereid om daar een concessie in te doen?

“Het mopperen is niet ongebruikelijk, maar als je de tijd neemt en het mensen rustig vertelt en de redelijkheid laat zien, denk ik dat mensen daar best coulant tegenover staan. 

Mijn advies is om mensen nog duidelijker te maken waar de alternatieven liggen. Dat zie ik niet zozeer als een verantwoordelijkheid van de supermarkt; het is meer een vriendelijkheid. Ik zou zeggen: doe dat met een vrolijk gezicht. Consumenten staan daar best voor open als dat normaler wordt. Het is meer een mindset-ding.”
 

Moeten we verwachten dat zoiets in Nederland ook kan gebeuren?

“De vraag is waar een tekort mee te maken heeft. Heeft het met grondstoffen te maken, of de boeren, of is het juist de natuur? Als het gaat om dat laatste, zoals nu het geval is in het Verenigd Koninkrijk, dus het niet aanvoeren van producten wegens vrieskou, dat zijn uitzonderlijke situaties. 

Producttekorten spelen al tijden. Maar er zijn veel meer soorten verstoringen. Hetzelfde geldt met corona, dat is in twee jaar tijd ook een verstorende factor geweest in het aanleveren van de producten. Mensen konden niet werken, er kon niet geproduceerd worden. Vervolgens heb je overschotten, dus moet er ineens heel veel getransporteerd worden. Daar zijn geen schepen en containers voor, dus dan gaan de transportkosten en andere prijzen omhoog. Die tijdelijke ophoging van prijzen is ook weer een verstoring in het systeem. In dit geval gaat het niet alleen over aardappelen, groente en fruit, maar ook allerlei andersoortige producten. 

Er zijn in de afgelopen anderhalf jaar nog nooit zoveel storingen geweest in de aanlevering van producten. Ik hoor al maanden uit verschillende hoeken binnen de supermarktbranche dat producten niet geleverd worden. Ik zie het zelf in de schappen, maar als ik met supermarktmanagers praat, liggen de getallen zo dat er gemiddeld zo’n 900 artikelen niet leverbaar zijn. Dat geldt niet alleen voor agf-producten, maar gaat over de hele winkel. 

Ik denk niet dat we ervan uit hoeven te gaan dat we hier in de toekomst rekening mee moeten blijven houden. Vanuit de retail wordt de druk hoog opgevoerd ten opzichte van fabrikanten.”