Supermarktketens Nettorama en Boni gaan fuseren. Langzaam maar zeker zal Boni uit het straatbeeld verdwijnen: door de samenvoeging ontstaat er in Nettorama een speler van formaat, met ruim 80 winkels. Wat is de impact op de markt? Vijf vragen aan supermarktexpert Erik Hemmes. 
 

Als je het Nettorama-directeur Michel Mattheeuws vraagt, is de fusie logisch en op een ‘natuurlijk moment’. Beiden zijn familiebedrijven en – naar eigen zeggen – succesvolle discounters. Wat denkt u? 

“Het eerste wat ik dacht, was: wat bijzonder. Ik dacht dat de discussie was beëindigd nadat de samenwerking tussen de ketens niet doorging in 2019 én in 2021. Toen zaten de bedrijven twee keer om tafel voor een eventuele samenwerking, wat uiteindelijk op niets was uitgelopen. Daarom was ik deze keer extra verbaasd.
 

Vanuit de markt krijg ik de indruk dat de beslissingen bij Boni niet zo snel worden genomen. Dat de keten op die manier bijvoorbeeld sneller de kans mist om een locatie te missen. Dat kan natuurlijk je bedrijfsvoering zijn – daar vind ik verder niets van – maar daardoor is deze stap nu wel opmerkelijk. 
 

Aan de andere kant lijkt de combinatie tussen Boni en Nettorama best heel logisch. Zo heeft Nettorama zijn formule goed voor elkaar; het scoort goed. Boni is de afgelopen jaren meer dan ooit bezig om zijn formule opnieuw te positioneren en opnieuw te kijken naar de inrichting van de winkels. Naar mijn weten zijn er zeker drie pilots geweest, met succes: de winkel ziet er best heel aardig uit. 
 

Er zijn veel overeenkomsten in het winkelconcept, maar ook verschillen. Als je die met elkaar vergelijkt, zie je dat er in de formule van Nettorama veel actiever actie en voordeel wordt gevoerd dan bij Boni. Daar zit ook de kracht van Nettorama: de assortimentskeuze, de indeling van producten en het samenwerken met producenten. En, niet onbelangrijk: Nettorama scoort veel beter dan Boni. Twintig tot dertig procent."

Wat heeft Nettorama dan aan deze fusie, als Boni zoveel slechter scoort? 

“Simpel: Nettorama heeft 32 winkels, Boni heeft er 51. Jaap Bastmeijer (de eigenaar van Nettorama, red.) heeft één winkel groei per jaar altijd prima gevonden. Meer dan tien procent hoefde niet. Dat is een prima uitgangspunt. 
 

In dit geval staat het er niet zo expliciet, maar het lijkt me dat Boni wordt overgenomen door Bastmeijer. Het is de vraag hoe die overname gaat plaatsvinden. Wordt er bijvoorbeeld een X-aantal miljoen uitbetaald, of houdt Boni nog wat vastgoed in de vorm van oude winkels? Hetzelfde was het geval met de verkoop van Deen. De formule werd wel verkocht, maar de huur van de winkels bleef binnen komen. Veel makkelijker dan het onderhouden van een supermarktformule.”

Is het logisch dat Boni uit het straatbeeld verdwijnt? Heeft Boni niet meer naamsbekendheid? 

“Je kunt zeker zeggen dat Boni door het aantal vestigingen misschien bekender is dan Nettorama. Maar in de praktijk heeft Nettorama een formule die heel krachtig is, met een hogere omzet per vierkante meter en hogere winstgevendheid. Daar komt bij dat Nettorama meer in het nieuws is en vaker wordt bekeken door allerlei fabrikanten en retailers, omdat ze zulke lage prijzen voerden dat andere partijen zich daarop moesten aanpassen om geen klandizie te verliezen.”

Hoe zit het met die klandizie: moeten andere supermarktketens zich zorgen maken door de nieuwe krachtenbundeling?   

“Als de naam Boni van de oude panden wordt gehaald en de nieuwe winkels de uitstraling van Nettorama krijgen, verwacht ik dat de omzet met 20 procent omhoog gaat. Die 20 procent moet natuurlijk érgens vandaan komen. Vanuit die optiek kunnen andere supermarkten zich zeker afvragen wat er gebeurt wanneer er een Nettorama bij hen in de buurt komt. Dat is de vraag.
 

Supermarkten worden nog meer gedwongen scherp te letten op hun prijzen, vooral die winkels die geografisch in de buurt van de nieuwe Nettorama’s zitten. Er zitten veel formules in het middensegment; de bovenkant van de markt bestaat bijna niet meer in Nederland. Albert Heijn, bijvoorbeeld, zit daar ook niet meer. 
 

In Nederland noemen we Aldi en Lidl lageprijsformules. Dirk, Hoogvliet en Vomar doen hun best – en dan heb je het gehad. 20 procent van de markt zit in die categorie; in Duitsland is dat 40 tot 45 procent. Vanuit mijn optiek is er dus zeker ruimte voor Nettorama in zijn nieuwe vorm, omdat er naast het prijsbewuste, ook een krachtige formule bij komt kijken.”

Wat houdt dit verder in voor de consolidatieslag in supermarktland?

“Als je naar het verleden kijkt, zie je dat er sinds 1989 dik 80 formulenamen van supermarkten verdwenen zijn. Dat zijn er veel, en dat kunnen er nog wel meer worden. 
 

De argumentatie geldt namelijk voor wel meer supermarkten. Zo zeggen deze supermarkten vaak: ‘onze schaalgrootte is niet groot genoeg om alle ontwikkelingen bij te houden’. Die ontwikkelingen gaan bijvoorbeeld om alle technologische innovaties, en volledig geautomatiseerde dc’s. Albert Heijn zegt niet voor niets meer een techbedrijf dan een voedingsbedrijf te zijn. Nettorama doet dat bijvoorbeeld niet zo. Dat kan een bewuste keuze zijn, want al die innovatie is duur, en wellicht kan het op een laagdrempeligere of simpelere manier. 
 

Diezelfde argumenten gaf ook supermarktketen Sanders, toen die werd overgenomen door Emté. Hetzelfde geldt voor Deen. Het zou dus goed kunnen dat er nog wel meer overnames aankomen in supermarktland.”