Na een kleine drie jaar rebelleren tegen de gevestigde brillenorde, is Charlie Temple daar nu zelf een onderdeel van geworden. Met de aansluiting bij optiekconcern GrandVision, hoopt de voormalige RetailRookie of the Year zijn ambitieuze groeiplannen sneller te kunnen verwezenlijken. Wat hebben deze jonge startup en de internationale optiekreus aan elkaar?

Leon Planken heeft het niet altijd makkelijk gehad. Tussen 2001 en 2014 had hij met Sweex een bedrijf in computeronderdelen. Dat bedrijf ging ten onder aan een productiefout in tablets, zo vertelde hij aan Quote. “De periode daarna was er een van zelfreflectie, in die zin dat ik wel een maandje nodig had om uit te huilen onder mijn dekbed.” Toch begonnen al vrij snel daarna de voorbereidingen van Charlie Temple. Omdat zijn zoontje tegen van alles aan botste, kwam Planken bij een opticien terecht. Hij omschreef het in RetailTrends als een bijzondere gewaarwording: brillen in lades, verkopers in pak, een sfeer als bij een exclusieve juwelierszaak. Ook de rekening pakte anders uit dan hij had verwacht. Want waarom moet iets van kunststof duurder zijn dan een iPad? “Ik ging dat onderzoeken en ontdekte dat voor brillen van hoogwaardige kwaliteit geen duur prijskaartje nodig is. De optiekbranche pakt enorme marges. Heb je weleens een opticien failliet zien gaan? Ik niet.” 

Het prijsniveau van traditionele spelers wordt volgens Planken onder meer veroorzaakt door hun dure winkelpanden en de dominantie van Luxottica. Het Italiaanse optiekconcern heeft zo ongeveer alle grote merken in handen. Vanwege de verkoopcommissie houden retailers die deze merken voeren, de prijzen hoog. Consumenten hebben dat lange tijd geaccepteerd. Rondom optiekproducten hangt immers nog altijd een medische zweem, die door brillenketens graag wordt benadrukt. “Als je binnenkomt, heb je het gevoel dat je bij een halve dokter bent. Maar met alle respect: een opticien heeft een mbo-opleiding achter de rug.”

Alles zelf
Plankens brillenlabel Charlie Temple – vernoemd naar zijn zoontje en het Engelse woord voor brillenpootje – pakt het anders aan. Consumenten kiezen online een bril, voeren hun sterkte in en ontvangen de bril de volgende dag in huis. Het prijzigste exemplaar kost vijftig euro. Dat kan omdat het label alles zelf doet, van ontwerp tot materiaalinkoop en productie. Alleen de bezorging is uitbesteed. Of consumenten het eng vinden om online een bril te kopen? Dat valt mee. Charlie Temple heeft opticiens in dienst en is erkend als optiekspeler. “We boeken daarnaast per kwartaal zeventig procent groei en inmiddels is één op de twintig verkochte brillen in Nederland een Charlie Temple-exemplaar.” De optiekmarkt is klaar voor een online inhaalspurt, wil Planken maar zeggen. 

Voor traditionele ketens is dit ingewikkeld, omdat ze niet mee kunnen met het online prijsniveau. “Ze gaan door zoals ze altijd hebben gedaan, in de hoop dat hun marktaandeel niet te veel slinkt.” Planken voorziet echter een consolidatieslag. In de Verenigde Staten is de online brillenmarkt al heel groot, weet hij. Daar kopen glasfabrikanten onlinespelers op om vast aan te haken op wat komt. “Bovendien hoeft straks niemand meer de deur uit om zijn ogen te laten meten. Het Massachusetts Institute of Technology heeft hiervoor al een app ontwikkeld.” Binnen nu en een aantal jaar wil Charlie Temple de grootste online brillenretailer van Europa zijn, een positie die nu al is veiliggesteld voor de Benelux. “Wat we nu doen, is nog maar warmlopen langs de zijlijn.”

'Markt op z'n kop'
Dat warmlopen was tijdens het Retail & Brands Festival in 2017 al goed genoeg voor een uitverkiezing tot RetailRookie of the Year. De jury beoordeelde daarvoor in hoeverre de tien kanshebbers innovatief waren, een disrupter in hun markt en of het concept schaalbaar was. Bij Charlie Temple kwamen deze elementen volgens de juryleden het meest terug. Ook vonden zij de brillenverkoper een voorbeeld van ‘new discount’, waarbij een zeer lage prijs gecombineerd wordt met zorg voor uitstraling en aandacht voor de verpakking. “Deze speler zet echt een markt op z’n kop”, zei jurylid en Bloomon-oprichter Patrick Hurenkamp.

De waarde van Charlie Temple ligt volgens Planken nu al ‘aanzienlijk hoger’ dan hij ooit met Sweex heeft bereikt. “Er wordt aardig aan ons getrokken door grote bedrijven”, zei hij in oktober. Daarbij blijkt GrandVision, wereldwijd een van de leiders in de optiekbranche, nu aan het langste eind te hebben getrokken. In Nederland kennen we het concern van de formules Pearle en Eye Wish, maar in totaal is het bedrijf goed voor zo’n zevenduizend optiekzaken in veertig landen. Overnames zijn allesbehalve nieuw voor GrandVision. Jaarlijks worden wel een of meerdere branchegenoten ingelijfd. Het afgelopen jaar nog kreeg het bedrijf het Zwitserse Visilab en Tesco Opticians in het Verenigd Koninkrijk in handen. Die droegen voor een groot deel bij aan de omzetgroei van het bedrijf vorig jaar.

Minder bekend is GrandVision met acquisities in het online domein. En dat terwijl het vergroten van het e-commerce-aandeel een van de pijlers van het brillenbedrijf is, zo liet ceo Stephan Borchert onlangs weten. Vorig jaar groeide de onlineomzet van GrandVision met meer dan zestig procent, waarmee de webwinkel nu goed is voor tien procent van de totale categorie contactlenzen. In 2017 verbreedde het concern zijn online portfolio al met de overname van Zonnebrillen.com. Die aankoop werd omschreven als ‘een belangrijke stap om onze stijgende lijn als omnichannel retailer door te zetten en onze groei te versnellen’. Want hoewel GrandVision met Pearle, Eye Wish en GrandOptical goed is voor achthonderd brillenzaken in de Benelux, ziet de retailer consumenten ook in die categorie steeds vaker en gemakkelijker online aankopen doen.

Digitale roadmap
De overname van Charlie Temple, dat in zijn korte bestaan wist uit te groeien tot de grootste online speler in de Benelux, is een logische vervolgstap. De voormalige RetailRookie of the Year zal blijven opereren als een onafhankelijk merk, maar kan voortaan profiteren van de lokale en wereldwijde synergiën van zijn nieuwe moederbedrijf. "We zijn verheugd om samen te werken met Charlie Temple, een innovatieve speler in het online brillensegment", reageert Borchert. “Deze acquisitie is een belangrijke stap in onze digitale roadmap en zal ons in staat stellen in veel hoger tempo een sterkere aanwezigheid op te bouwen in dit segment van de online markt.” Hij omschrijft Charlie Temple als een ‘logische en zeer compatibele’ toevoeging aan de bestaande business in de Benelux, die bovendien kan helpen als een platform voor internationale expansie in de wereld van pureplay online brillenverkoop. 

En zo valt Charlie Temple plotseling onder dezelfde vleugels als die ‘halve dokters’ van Pearle en Eye Wish, die ‘enorme marges pakkende’ traditionele ketens. Toch reageert Planken verheugd op de ‘geweldige partner’ die hij in GrandVision voor Charlie Temple zegt te hebben gevonden. “De steun van een internationale organisatie stelt ons in staat de groei te versnellen”, aldus de oprichter. “Tegelijkertijd zal Charlie Temple zijn activiteiten voortzetten als een onafhankelijk merk, zijn bestaande strategie uitvoeren en eigen identiteit behouden.”

Ook buiten de twee kersverse partners wordt positief op de deal gereageerd. GrandVision heeft met de koop een ‘positieve stap’ gezet, zegt ING in een commentaar. De bank wijst erop dat de webwinkel nog maar kort bestaat, maar in die korte periode een snelle groei heeft gerealiseerd. Ook voor Charlie Temple is de deal volgens ING goed nieuws. Zo wil de webwinkel de Duitse markt veroveren en schat de bank in dat dat proces veel sneller en efficiënter kan verlopen nu het bij GrandVision aan boord is. Met een brutomarge van zestig tot zeventig procent voor aftrek van marketingkosten, is dit bovendien een ‘winstgevende overname’. KBC Securities voegt daaraan toe dat de acquisitie zal bijdragen aan de digitale capaciteiten van GrandVision in sommige kernmarkten. Hoewel financiële details niet bekend zijn gemaakt, spreekt de bank van een ‘kleine overname’ voor de optiekreus.

Hoewel Planken ook na de overname aanblijft als ceo, liet hij een paar maanden terug al aan Quote weten zich minder met de dagelijkse leiding te gaan bemoeien. “Ik ben in 2016 begonnen in de slaapkamer en nu hebben we een bedrijf met vijftig mensen. Zelf ga ik minder operationeel bezig zijn, het creëren en nadenken over waar we heen willen past meer bij mij. Na twee jaar startupfase kan ik nu een stapje terug doen en mijn agenda leegmaken voor groei.” De ambitieuze doelstelling die hij daarbij uitsprak, komt met de inlijving bij GrandVision wellicht ineens een stuk dichterbij. “Vóór 2021 willen we de grootste brillenverkoper van Europa zijn.”