Boerschappen is alweer een tijdje als maaltijdboxenverkoper in ons land vertegenwoordigd. Eerder alleen in thuisregio Brabant, maar sinds oktober dit jaar door heel Nederland. Anders dan maaltijdboxconcurrenten HelloFresh en Marley Spoon haalt Boerschappen zijn producten rechtstreeks bij de boer vandaan. Medeoprichter Stijn Markusse vertelt over de landelijke uitrol, de bestaande voedingstransitie en het zo kort mogelijk houden van de keten.

Het idee voor Boerschappen ontstond zo’n zes jaar geleden uit onvrede bij oprichters Stijn en Stephanie Markusse over het huidige aanbod in de Nederlandse supermarkt. Stephanie volgde een dieet waarbij suikers uit haar dieet geschrapt werden. Maar zo goed als elk product dat je in de supermarkt vindt, bevat volgens Markusse suiker. “We zochten bijvoorbeeld naar een Cordon blue met echt lekkere kaas erin en zonder allerlei toevoegingen. Maar in elke Cordon blue in de supermarkt zit suiker, net zoals in de meeste andere producten. Biologisch is daarnaast ook niet de oplossing, omdat ook aan die producten suiker wordt toegevoegd. Alleen dan in biologische vorm.” De ondernemers startten daarom met een groep vrienden een pilot. Er werd gezocht naar een aantal boeren in de buurt, die zoveel mogelijk natuurlijk werkten. Vier weken lang werden er pure producten rechtsstreeks hier vandaan gehaald.

Publicaties in de media
Steeds meer mensen in de omgeving van Markusse hoorden van de pilot en wilden zich aansluiten. Hoewel beide oprichters fulltime werkten, maakten ze in 2014 een website aan waarop mensen uit de regio Brabant maaltijdboxen van Boerschappen konden bestellen. De boxen bestonden uit producten die rechtstreeks geleverd waren door een lokale boer. Na een publicatie in de lokale krant schreven in een paar uur tijd ineens bijna tachtig mensen zich hiervoor in. “We dachten: nu gebeurt er echt iets. Het was het moment dat Stephanie en ik allebei onze banen opzegden en ons volop op Boerschappen gingen richten.” Er zijn verschillende maaltijdboxen verkrijgbaar, zoals een complete, vegetarische en vegan box. De prijs ligt voor twee personen rond de 25 euro, afhankelijk van het type dat je kiest. Ter inspiratie worden recepten bij de box geleverd, die met de geleverde producten gemaakt kunnen worden.

De eerste drie jaar groeide het bedrijf van de Brabanders snel, vertelt Markusse. In eerste instantie waren de boxen alleen in Eindhoven, Breda, Den Bosch en Tilburg te bestellen. Maar een aantal grote acties, zoals het redden van appels en pruimen, zorgden voor meer media-aandacht en landelijke bekendheid. Inmiddels staat het klantenbestand van Boerschappen op zo’n 2400 huishoudens. Het bedrijf levert bovendien niet alleen aan consumenten, maar ook aan restaurants en zorginstellingen en verzorgt lunches voor bedrijven. “Het was helemaal niet de bedoeling dat Boerschappen zo groot zou worden, maar er kwam steeds meer vraag van buitenaf. Op dit moment zijn er zo’n veertien pick-up-points in Brabant en datzelfde trucje willen we op korte termijn ook landelijk gaan doen, zodat we in heel Nederland kunnen leveren.”

Gezonde vijandigheid tegen de supermarkt
De behoefte aan een concept als Boerschappen is volgens Markusse bij de consument ontstaan door een groeiende behoefte om bewust te willen eten. “We zijn ons ervan bewust dat gezond eten, zonder allerlei ongezonde toevoegingen, de toekomst is voor een steeds groter wordende groep. Met name voor millennials.” De ondernemers liepen er vijf jaar geleden al tegenaan dat echt gezonde voeding niet makkelijk te realiseren is. “Ik denk dat tegenwoordig steeds meer mensen inzien dat we met zijn allen een doodlopende steeg zijn ingelopen. Het huidige systeem waarin grote supermarkten en producenten doen alsof ze het beste voor hebben met de consument, maar dat eigenlijk niet klopt, werkt niet meer." Daarom poppen volgens de ondernemer nu steeds meer voedingsalternatieven als Boerschappen op. "We hebben een gezonde vijandigheid tegen grote supermarkten en andere partijen die zijn afgedreven van waar het echt omgaat en 'echte' voeding leveren.”

Het huidige systeem waarin supermarkten doen alsof ze het beste voor hebben met de consument werkt niet meer

Volgens Markusse is het kiezen voor bewuste voeding geen hype, maar een aanhoudende trend onder consumenten. Hij meent dat we aan het begin staan van een voedingstransitie. “Wij hebben met Boerschappen de ambitie om invloed uit te oefenen op het huidige voedselsysteem. En het lijkt erop dat dat gaat lukken, al weten we niet of dat wat wij doen het ideale model is. Het is in ieder geval wel idealer dan alles maar uit Peru of Egypte halen bijvoorbeeld en niet nadenken over consequenties. Dat is sowieso geen goed model.”

Korte keten
Het netwerk van Boerschappen bestaat uit zo’n honderd boeren, voor het grootste deel afkomstig uit Brabant. Sommige boeren worden maar een paar weken per jaar bezocht, omdat zij met seizoensgebonden producten werken, zoals asperges of kersen. Het aanbod in de maaltijdbox hangt per week af van welke producten er op dat moment worden aangeboden. “We komen gemiddeld bij veertig boeren per week. ’s Ochtends halen we de producten op en die gaan dezelfde dag nog weg. Dat maakt onze keten heel kort.” De receptenmakers van Boerschappen bedenken met de producten van die week een aantal recepten. Deze dienen, anders dan een receptenbox van HelloFresh, ter inspiratie. De consument moet er zelf nog ingrediënten bij kopen om het gerecht te kunnen maken. “Binnenkort lanceren we onze app, waarin klanten de aanvullende producten direct vanuit onze boerderijwinkel erbij kunnen bestellen. Het gaat dan bijvoorbeeld om kokosmelk om een curry mee te maken. We kunnen die producten niet standaard in de box doen, omdat ze niet van de lokale boer afkomen. Wel kiezen we altijd voor biologische producten of producten die helemaal clean zijn.”

Kaas uit de Beemster en doperwten uit Dongen
In de toekomst wil Markusse een aantal hubs verspreid over Nederland opzetten, waardoor er naar meerdere plekken gereden kan worden om producten op te halen. Op termijn kan er dan met meer boeren samengewerkt worden en kan het netwerk groeien naar zo’n driehonderd tot vijfhonderd boeren. “We zijn bezig met het ontwikkelen van de budgetten om die hubs op te zetten. Dat kost tijd, omdat we geen investeerder achter ons hebben staan.” Door met meer boeren samen te werken, is het makkelijker om streekproducten te leveren. “Dat is het model waar we naartoe willen. Iemand uit de Beemster moet straks Beemsterkaas in zijn box terugvinden.” 

Volgens Markusse is dat niet alleen zijn eigen wens, maar ook die van de consument. “Consumenten herkennen producten die bij de lokale boer vandaan komen. Het geeft ze een ‘dichtbij-gevoel’ en dat is onderdeel van de charme van Boerschappen. Als je in Brabant komt en je ziet dat je doperwten uit Dongen komen, je kaas uit Goirle en je peren uit Breda geeft dat een gevoel van herkenning. Dat er nu nog producten van Brabant naar Groningen gaan, is onlogisch. Brabantse plaatsnamen zegt een klant uit Groningen niet zoveel.” Om toe te werken naar dit optimale model zijn de hubs nodig. Naast waardering van de consumenten, bespaart het ook kilometers en versnelt het de bezorgtijd. "De gemiddelde bezorgtijd ligt momenteel op acht uur voor klanten uit Brabant, daarbuiten wachten klanten maximaal 24 uur op hun box. Het uiteindelijk doel is om elke box nog dezelfde dag te bezorgen."

De supermarkt omzeilen
Markusse ziet andere maaltijdboxenverkopers als Marley Spoon en HelloFresh wel degelijk als concurrent. Maar zeker ook de supermarkt. “Wij zijn wat ingewikkelder”, legt hij uit. “Bij ons moet je er nog producten bij kopen en sommige producten nog 'oppoetsen'.” Boerschappen wil daarom de komende tijd meer inzetten op gemak en bovendien richt het bedrijf zich op een grote opschaling. "Dan kunnen nog meer mensen de supermarkt omzeilen. Dat is precies ons doel."