Volgens de Koninklijke Boekverkopersbond (KBb) zou door de coronacrisis een derde van de boekhandels omvallen. Met name winkels in de grote binnensteden hebben eronder te lijden. In deze gekke tijd is het misschien wel een zegen om een boekhandelaar in de nichemarkt te zijn, zoals American Book Center (ABC), met een winkel in Amsterdam en Den Haag. De Engelstalige boekhandel opent donderdag een pop-upstore in winkelcentrum Stadshart Amstelveen. “Niche werkt als een magneet”, stelt mede-eigenaar Lynn Kaplanian-Buller.

In de coronacrisis als boekhandel een pop-upstore openen, dat klinkt als een ambitieus plan.
“ABC heeft vaker wat boeken geleverd voor een andere pop-upwinkel die altijd rondom kerst wordt opgezet. Daarnaast hadden we extra voorraad ingekocht voor een event dat we altijd in de jaarbeurs doen, Dutch Comic Con. Dat is gecanceld. De rekken voor de boeken hebben we al in huis omdat we vaker een tijdelijke winkel ergens opzetten. Dus we weten hoe het moet en we hadden alle benodigde spullen ervoor binnen. Bovendien zijn we normaliter in Amsterdam elke avond tot 20.00 uur geopend, maar dat hoeft nu niet meer. We hebben daardoor ook personeel beschikbaar om dit te doen.”

Naast Amsterdam en Den Haag lijkt Amstelveen een beetje een vreemde eend in de bijt. Hoe zijn jullie daar terechtgekomen?
“In februari hadden we een contract getekend voor ons nieuwe filiaal in Mall of the Netherlands in Leidschendam dat gerealiseerd wordt door vastgoedinvesteerder Unibail Rodamco Westfield. Onze winkel komt in The Gallery, het stukje in het winkelcentrum dat voor eigenaardige winkels bestemd is. Sinds 2016 zijn we daarover al in gesprek. De nieuwe vestiging zou in oktober open gaan, maar door de coronacrisis is dat waarschijnlijk verschoven naar volgend jaar. Toen zijn we weer met Unibail Rodamco Westfield in contact gekomen. We hoorden dat er plekken vacant waren in het stadshart Amstelveen en ons werd gevraagd of we daar een tijdelijke winkel wilden openen. Dat hebben we onderhandeld en besproken met onze crew en as we speak zijn ze daar nu de winkel aan het inrichten.”

De winkel is er tijdelijk. Ziet u mogelijkheden om daar permanent te zitten?
“Dat hopen we wel, maar we konden er nu op een hele lage risicobasis instappen. Ik denk dat het een hele goede kans is voor ons. ABC verkoopt alleen Engelstalige boeken en ons assortiment heeft van alles voor alle leeftijden. De regio Amstelveen is, voor zover ik weet, niet zo heel goed voorzien van Engelstalige boeken, terwijl daar duizenden mensen wonen die oorspronkelijk niet uit Nederland komen en Engels spreken. Daar in de buurt zitten ook vijf internationale scholen waar Engels als eerste taal geleerd wordt. Dus ik denk dat er wel een demografische onderbouwing is om daar permanent te blijven zitten. We hebben geprobeerd om de inwoners van Amstelveen naar hartje Amsterdam te krijgen, maar dat is niet gelukt. Nu gaat de berg naar de mensen (lacht).”

Is de coronacrisis de juiste tijd om dit te doen, brengt het niet onnodige risico’s met zich mee?
“We hebben het goed overwogen en het kon echt omdat we een hele goede deal konden maken met de verhuurder, aangezien we eigenlijk in oktober in Leidschendam open zouden gaan. Het belangrijkste is dat we 44 mensen vast in dienst hebben die we niet kwijt willen. Meer omzet is daarom noodzakelijk. Als je bedenkt dat je het personeel nu over twee plekken kunt verdelen en straks over drie, zodat je meer omzet kunt draaien, dan is het niet zo ingewikkeld. Zeker niet als je een winkel hebt op een locatie waar klanten van je product overtuigd zijn. In een tijd waar het centrum van Amsterdam veel minder bezoekers heeft dan de andere buurten in die stad is het een logische keuze. Om de medewerkers bij elkaar te houden en de culturele instelling die wij zijn te behouden, moet je gewoon verder rijken.”

Wat maakt de medewerkers van ABC zo waardevol?
“American Book Center is een typisch familiebedrijf, geen grote keten of wat dan ook. De 44 werknemers hebben samen zevenhonderd jaar boekverkoopervaring. Dat laat je niet zomaar varen. Het is voor ons heel erg belangrijk om menselijk kapitaal te behouden en een perspectief te bieden. Niemand vindt het leuk om thuis te blijven omdat de winkels dicht zijn, tenminste: onze mensen niet. Daarom hebben ze op de bakfiets boeken langsgebracht bij mensen thuis en het toilet in de winkel opnieuw geschilderd toen er niets anders te doen was. We zijn een club mensen die wat wil doen en best wel flexibel inzetbaar is. We zijn niet zozeer een organisatie, maar een organisme."

Hoe is het de afgelopen maanden gegaan met de winkels in Amsterdam en Den Haag?
“De bezoekersaantallen, met name in Amsterdam, zijn heel erg teruggevallen. De online verkopen waren veel groter. We komen wel terug hoor, maar het is langzaam. Er is hoop. Ik verwacht dat er veel dagjesmensen zullen komen uit Nederland, België en Duitsland in de loop van de zomer. Al zullen we de grote toeristenstroom wel missen in Amsterdam. Dat heb je daar veel meer dan in Den Haag, die stad is echt steady. Voor Amstelveen hoop ik dat veel mensen die anders uit zouden vliegen naar Amerika, Groot-Brittannië, India of waar dan ook wat meer thuis blijven en hun vakantie vieren in een stoel met een boek.”

Is het tijdens zo’n crisis dan niet extra lastig om een nichemarkt te zijn?
“Dat denk ik niet. Nichemarkten zijn over all magneten voor mensen die iets zoeken in die niche. De grote online verkopers hebben niet alles. Die hebben doorsnee dingen. Dat is altijd zo geweest in het Nederlandse boekenvak. Die boekhandelaren hebben doorgaans een breder assortiment voor een breder publiek. Het is moeilijk om een niche te bouwen. Naar mijn idee is ABC juist sterk omdat we niet alleen een niche zijn door het uitsluitend verkopen van Engelstalige boeken, maar van de 44 medewerkers zijn er ook 38 inkopers. Die beslissen wat er op de plank komt te liggen. Dat zijn de curators en zij praten met de klant, weten wat de klant wil. Zo weet je heel snel wat er leeft onder de mensen, waar vraag naar is. En dat kan ook, omdat we maar twee winkels hebben - oké, straks drie. We gaan naar waar de klant ons wil hebben.”