RetailTrends belt iedere week met een expert over een opvallende actuele ontwikkeling. Deze keer: retailexpert Rupert Parker Brady over de Franse aanval op fastfashion.

Frankrijk gaat op de barricades. De senaat van het land stemt binnenkort over een wetsvoorstel om boetes te kunnen opleggen op ieder nieuw kledingstuk met ‘zeer snelle vernieuwing’. De wet lijkt daarmee een directe aanval op de fastfashionindustrie en gaat verder dan verschillende EU-wetten. Ook in Nederland zijn retailers al door middel van verschillende wetten verplicht om aan duurzame eisen te voldoen. In hoeverre is Frankrijk het gidsland voor de strijd tegen fastfashion en is dit wel de manier om het te doen?

Komt het als een verrassing dat Frankrijk met dit wetsvoorstel komt?

“Nee, helemaal niet. Zeker niet op het gebied van fashion. Zo heeft Frankrijk op het gebied van stimuleren van duurzaamheid al veel wetgeving. Sinds oktober vorig jaar subsidieert de Franse staat kledingmakers die kleding herstellen. De regering heeft daar 154 miljoen euro voor uitgetrokken voor 5 jaar. Als de consument bij een kledingmaker, die aangesloten is bij het programma van de overheid, zijn kleding laat repareren, betaalt de staat dus een deel van het bonnetje. Daarnaast hebben ze 1 miljard euro uitgetrokken om de hele textielsector duurzamer te maken. 

Overigens doet Frankrijk dit niet alleen op fashiongebied, maar ook met huishoudelijke apparaten. Mobiele telefoons en koffiezetapparaten kunnen daar al met korting worden gerepareerd. Daarnaast is het sinds begin 2023 verboden voor fastfoodketens om wegwerpbakjes te gebruiken. Die moeten allemaal in de restaurants na gebruik weer worden afgewassen. Kortom, er is een integrale aanpak in Frankrijk voor duurzaamheid en dit is de volgende stap.”

Is de fastfashionindustrie onder de indruk?

“Voorlopig nog niet. Shein reageerde bijvoorbeeld door te zeggen dat zij niet het probleem zijn. Zij produceren alleen op bestelling, waardoor het aantal kledingstukken dat onverkocht blijft heel laag ligt. Dat is onzin natuurlijk.

Als dit soort retailers de Franse boetes moet betalen, rekent men die ongetwijfeld door aan de consument. De kleding wordt dan duurder, wat op lange termijn wel wat oplevert. Het wordt dan minder aantrekkelijk om die producten te kopen van dat soort spelers en dat schaadt hen. Dan kan de consument net zo goed naar de retailer om de hoek, of bijvoorbeeld naar H&M en Action, die beter met duurzaamheid bezig zijn.”

Dus dan leg je de verantwoordelijkheid uiteindelijk bij de consument meer. Kan die dat wel aan?

“Uiteindelijk bezorgen fastfashionpartijen, zoals Shein, Temu en Alibaba, een heleboel schade aan het milieu en werken de lage prijzen slechte arbeidsomstandigheden in de hand. Consumenten die het niets uitmaakt, vinden wel een andere manier, zoals parallelimport. Er worden mazen in de wet gezocht om het toch betaalbaar te houden. Denk daarbij bijvoorbeeld aan het fenomeen dropshipping. Handelaren haalden vroeger spullen uit het buitenland en verkochten die  in Nederland door. Dat gebeurt  nu ook, alleen dan met kleding uit China.”

Wat wil men dan met die wet bereiken?

“Ik vind het een stoer statement van Frankrijk. Ze creëren hiermee bewustzijn. Dat is een grote stap voorwaarts. Hoe meer consumenten zich bewust worden van het feit dat de aarde wordt uitgeput en de arbeidsomstandigheden zo niet langer kunnen, hoe beter. De Patagonia-klant hoef je niet te overtuigen, maar door zo’n wet in te stellen kun je de massa bereiken. En als je de massa bereikt, kun je pas echt een verandering teweegbrengen. Het gesprek op gang brengen kan de impact maken die je nodig hebt. Frankrijk doet dat wat mij betreft heel goed. En door de stimulans van de overheid kun je retailers verder aanmoedigen om die verantwoordelijkheid ook te nemen. Sommige doen dat natuurlijk al, zoals Zeeman, maar dat kan nog massaler.”

Is het dan nu tijd voor de EU en Nederland om te volgen?

“De EU en Nederland zijn zeker al op de goede weg, hoewel wij nog niet zo ver gaan als Frankrijk. In Nederland is er het UPV-Textielbesluit, dat geldt sinds 1 juli. Die wordt verplicht op 1 januari 2025, wanneer de Europese UPV-wetgeving ingaat. Vanaf dan moeten alle landen aan verschillende doelstellingen voldoen. Dat gaat over recyclen, voorbereiden voor hergebruik en vezel-tot-vezelrecycling. Die miniumdoelstellingen lopen verder op per jaar tot 2030.  Retailers worden met dat besluit zelf verantwoordelijk gemaakt voor wat er met de kleding gebeurt, ook nadat die door de consument is gekocht. Zo zie je dat ze zich inzetten voor het inzamelen van gedragen kleding. De doelstellingen van dit besluit zijn voor iedereen helder. Alle retailers en producenten die in de Nederlandse markt actief zijn, dus ook spelers als Shein en Temu, moeten aan deze eisen voldoen. Daardoor kan het een succes worden."

Zijn de duurzame retailers met dit soort initiatieven geholpen in de strijd tegen fastfashion?

“Ja, uiteindelijk wel. Duurzame kleding met biologisch katoen moet de norm worden. In stappen werken we toe naar de duurzame doelen van 2030 en 2050. Bij C&A word je al om de oren geslagen met de oorsprong van de kleding en dat ze hun verantwoordelijkheid nemen. Ook HEMA en verschillende kleine spelers zijn daar druk mee is. Dus er zijn er al genoeg die dit doen.

Ik denk alleen dat de sector uiteindelijk meer gebaat is om gezamenlijk een statement te maken. De kunst is om de niche-initiatieven, die heel goed zijn, sectorbreed in te voeren. Dan kun je die massa bereiken en echt impact maken. Wetgeving zoals Frankrijk die nu mogelijk invoert, gaat eraan bijdragen dat het gesprek wordt opgestart. Voor nu is dat het belangrijkst.”