Van ruilen komt huilen, wordt wel gezegd. Niet als het aan The Swapshop ligt. Oud-studiegenoten en vriendinnen Laura Suijkerbuijk en Monique Drent runnen het winkelconcept, waarbij kleding de valuta is.

“Vervuilend, niet duurzaam, overschotten: de traditionele fashionindustrie heeft een groot probleem. We kunnen de negatieve impact reduceren door de levensduur van kleding te verlengen en materialen te recyclen. Laura en ik hebben daar een simpel model voor bedacht: een kledingruilwinkel. Klanten leveren kleding in en krijgen daar swaps voor, oftewel punten. Hoe beter de kwaliteit van het item, hoe meer swaps je verdient. Met die punten krijg je 50 procent korting op de kleding die in onze rekken hangt. Zo voorkomen we dat er meer items op de afvalberg belanden en dat er nieuwe items geproduceerd worden.

Het idee voor The Swapshop ontstond rond 2017. We werkten allebei op een plek waar we veel stabiliteit hadden en een goed salaris verdienden. Toch voelden we onvrede. Wat hebben wij de wereld te bieden? Welke problemen spelen er, maar krijgen geen aandacht? De berg textielafval stond nog nergens op een politieke agenda. We wisten: vanuit onze achtergrond in gedragsverandering kunnen we dit onderwerp onder de aandacht brengen.

We deden protesten op straat, vertelden over textielafval op tweedehands kledingmarkten en organiseerden kledingruilevents. Dat laatste bleek het leukst. Je vertelt niet alleen een serieus verhaal, maar geeft consumenten ook de mogelijkheid iets bij te dragen. Daaruit ontstond het idee voor een kledingruilwinkel. In 2019 openden we in Rotterdam de eerste pop-upstore van The Swapshop, later gevolgd door een permanente winkel.

Al snel merkten we dat er veel kleding wordt ingeleverd, maar dat slechts ongeveer de helft swapbaar is. Bij het sluiten van de pop-up hielden we bijvoorbeeld meer dan 1.000 kilogram textiel over. Hoe ironisch: ineens zaten we zelf met een berg textielafval terwijl we daar juist iets aan willen doen. De hoeveelheid niet-swapbare kleding is een constante struggle, ook omdat items van goede kwaliteit steeds schaarser zijn.

Recycling

Inmiddels wordt het concept van The Swapshop stap voor stap volwassen. We werken voor de overschotten met een organisatie voor mensen die gevlucht zijn en ontwikkelen een circulaire productlijn. Uiteindelijk moet alle niet-swapbare kleding gerecycled worden. Dankzij een crowdfunding van bijna 40.000 euro hebben we een circulaire laptophoes ontwikkeld die voor 70 procent bestaat uit gerecycled katoen. Dit jaar beginnen we met de recycling van onze eigen overschotten. Daarvoor werken we samen met Enschede Textielstad. Enschede was ooit de tweede grootste textielstad van Europa en deze organisatie wil het vakmanschap terugbrengen met een lokale industriële weverij. De daar geweven stoffen gaan naar Makers Unite, waar nieuwkomers worden opgeleid en de uiteindelijke producten maken.

Om onze impact te vergroten willen we meer locaties van The Swapshop openen. In 2022 lanceerden we een franchiseconcept. We passen in elke grote, levendige stad, zoals Utrecht, Tilburg of Arnhem.

We zoeken plekken in de buurt van reguliere modewinkels. We kunnen wel in een zijstraatje gaan zitten, maar als we de status quo willen doorbreken moeten we bereikbaar zijn voor de fastfashionshopper.

We hebben de hele formule, met handboeken, modellen en juridische afbakening klaar liggen. Inmiddels hebben we bijna 20 gesprekken gevoerd met potentiële franchisenemers, maar daaruit is nog geen samenwerking ontstaan. We onderzoeken waarom dat zo is. Wellicht moeten we stappen zetten in onze marketing en communicatie, zodat The Swapshop bekender wordt en potentiële ondernemers met ons in zee willen.

‘Als we de status quo willen doorbreken, moeten we bereikbaar zijn voor de fastfashionshopper’

Lol zien

De reis met The Swapshop voelt soms als een achtbaan. Veel gaat met trial and error. Zo hadden we een sociaal programma gekoppeld aan ons concept. Mensen met afstand tot de arbeidsmarkt werkten mee op de winkelvloer. Als startup beweeg je echter snel en er gebeurt van alles. Niet iedereen heeft de skills om daarmee te dealen. We moesten concluderen: het lukte niet om zowel de circulaire als de sociale doelstellingen te behalen. Uiteindelijk besloten we de contracten te beëindigen. Ik vond dat moeilijk. We willen anderen graag helpen, we doen beloften en het doet pijn als we die verwachtingen niet kunnen waarmaken. Tegelijkertijd hoort dat misschien wel bij volwassen worden. Als je een startup runt heb je een mindset nodig om de lol te zien in de uitdagingen. Gelukkig kunnen Laura en ik dat allebei. Vaak hebben we aan een paar woorden genoeg, we vullen elkaar goed aan. Ooit schreven we samen een scriptie en haalden we een 10.”