Terwijl algemene marktplaatsen steeds meer de rol van oriëntatie- dan aankoopkanaal krijgen, zijn consumenten steeds positiever over aankopen doen via niche marktplaatsen.

Dit blijkt uit het Future Shopper Report 2024 van VML, de digitale dienstverlener die is ontstaan door samenvoeging van VMLY&R en Wunderman Thompson. Het bureau ging hiervoor te rade bij 31.500 consumenten uit 20 landen.

Marketplaces blijven dominant wat productontdekking betreft, maar staan als aankoopkanaal onder druk, doordat consumenten alternatieven verkennen. Zo wordt elders in het rapport opgemerkt dat social shopping groeiende is.

Dalende uitgaven

Grote spelers Amazon, Mercado Libre en Alibaba blijken goed voor 35% van de consumenteninspiratie en 32% van de productzoekopdrachten. Let wel, hoewel ze de nummer 1-bestemming zijn, kan hun grip op aankopen verzwakken, aangezien de uitgaven aan marketplaces zijn gedaald van 35% in 2023 naar 29% in 2024.

Noemenswaardig is echter dat tweederde (66%) van de consumenten positief staat tegenover kopen op ‘branded marketplaces’, ook wel niche-marktplaatsen. Wat past bij de trend van het openen van eigen marketplaces, zoals ANWB, Kruidvat, Zooplus en MediaMarkt al deden. Ter illustratie: twee jaar terug sprak iets meer dan de helft (54%) zich positief uit over aankopen doen op branded marketplaces.

AI-assistenten

Het onderzoek zoomt ook in op kunstmatige intelligentie (AI). Volgens de onderzoekers is het potentieel van AI om efficiëntie te verbeteren en tijd vrij te maken een aantrekkelijk vooruitzicht. Een meerderheid van de consumenten staat open voor AI die hen helpt en voor hen winkelt. Daarbij zegt 41% dat ze een AI-tool zouden laten helpen hun leven te organiseren, inclusief wat te kopen en zelfs wat te doen in het weekend. Of dit gaat om suggesties doen of daadwerkelijk keuzes maken door AI blijft in het midden.

Uit het onderzoek komt verder naar voren dat consumenten eerder geneigd zijn AI te omarmen wanneer ze de voordelen begrijpen en controle hebben over het gebruik. En dus moet transparantie prioriteit hebben bij merken, suggereren de onderzoekers. En moeten zij de rol van AI duidelijk uitleggen en consumenten keuzes bieden in hoe ze met AI-gestuurde systemen omgaan. Wat niet wegneemt dat menselijke interactie waardevol is. Consumenten uiten in het bijzonder frustratie over het gebrek aan menselijke interactie in klantenservice.