Grip hebben op de lastmile is essentieel voor wie klanten goed wil bedienen. Daarbij neemt de behoefte aan een duurzame levering toe, onder zowel retailers als consumenten. Toch gaat er regelmatig een aanbieder failliet. Wat is daarvan de oorzaak en zorgt het voor problemen? Plus: hoe snel kun of moet je dan switchen van aanbieder?

Er valt veel voor te zeggen om de lastmile duurzaam te maken. Ook is er soms door wet- en regelgeving simpelweg geen keuze. Sinds 2018-2019 is een groot aantal aanbieders ingesprongen op de groeiende behoefte onder retailers en consumenten om goederen zo duurzaam mogelijk te leveren of ontvangen.

In ‘Retail Monitor 2023’ van PwC is onder andere te lezen dat de markt voor lastmile-delivery tegen 2027 zal verdubbelen. PwC schrijft ook dat klantgerichte diensten als duurzaam bezorgen aan belang winnen. Dat is geen garantie voor succes, want diverse lastmile spelers redden het niet. Dat geldt overigens voor zowel aanbieders van hubs als aanbieders van het transport zelf. Als retailer moet je schakelen als een dienstverlener omvalt.

Diverse duurzame opties voor de lastmile 

Er zijn voor retailers verschillende manieren om gebruik te maken van lastmile leveropties. Bij voldoende volume kun je zelf alles regelen met 1 of meerdere vervoerspartijen. De meest voor de hand liggende opties daarbij zijn PostNL en DHL. Ook deze bedrijven bieden duurzame lastmile leveropties aan. Het zijn tot nu toe de grootste en meest stabiele aanbieders gebleken. 

Maar omdat de taart groot is en de behoeften van retailers en consumenten in elke plaats anders, zijn er ook veel meer mogelijkheden ontstaan. Een enkele ondernemer koopt zelf een elektrisch wagentje, zoals een Qarry of een Spijkstaal IONA. Andere retailers kiezen voor de steeds populairdere fietskoerier. Wel zit er bij de keuze voor een fietskoerier vermoedelijk nog een platform tussen dat de koeriers inschakelt. 

Opkomst van multi-carrier vervoer

Het keuzeproces voor de consument begint in de check-out van de webshop, waar hij de keuze heeft een product zo goedkoop, zo snel of zo duurzaam mogelijk te laten bezorgen - of een combinatie van 2 of 3 van deze aspecten. Waar retailers in het verleden regelmatig een contract afsloten met slechts 1 carrier, is het werken met meerdere lastmile vervoerders vandaag de dag de norm. Software in de check-out kan bepalen welke opties consumenten te zien krijgen voor welke levermomenten en afleverlocaties. 

Veel lastmile vervoerders failliet

De lijst met lastmile bedrijven die het niet hebben gered is lang. Een paar partijen springen eruit, waaronder Storeshippers, Instabox Nederland en Red je Pakketje. De bekende namen krijgen toevoeging van minder bekende aanbieders, zoals SimplyMile, Hubbel Elektrisch Transport, FierFietskoerier en Last Mile Heroes. 

De Amsterdamse startup Storeshippers kon eerder dit jaar het hoofd niet boven water houden als gevolg van opstartkosten en een schuld voortkomend uit de coronacrisis. De doodsteek voor het bedrijf is, zo schrijft RTL Nieuws, het verliezen van Rituals als grootste klant. 

Storeshippers bouwde voor retailbedrijven en webwinkels een databank met bezorgdiensten die pakketjes bij winkels en lokale darkstores ophalen en bezorgen. Vaak werd het bezorgen gedaan met een fietskoerier. Instabox Nederland bediende met pakketkluizen retailers als de Bijenkorf, Amazon en H&M. De partij ging in 2022 failliet.

Vraag naar duurzame afleveropties blijft groot

Omdat veel van de lastmile platformen en bezorgers het niet redden, lopen retailers die binnen de check-out veel afleveropties aanbieden een redelijke kans dat ze consumenten lastminute een alternatief moeten bieden. Luc Altorf, director of sales global strategic voor de DACH-regio van softwareleverancier nShift, legt uit wat het omvallen van een partij betekent en welke stappen een retailer kan zetten. 

Tekst loopt door onder de foto

Luc Altorf

“Er is heel veel vraag onder retailers naar het aanbieden van diverse leveropties”, vertelt hij. “Retailers willen hun klanten keuze, gemak en duurzaamheid bieden. Daarnaast spelen kosten drukken en risicospreiding een belangrijke rol bij bedrijven als het aankomt op verzenden. Dat laatste heeft misschien te maken met de vele wisselingen onder vervoerders. De corona hoogtijdagen liggen achter ons, maar de vraag naar duurzame leveringen blijft. Een groot deel van de bovenmodaal verdienende bevolking is bereid om voor een sustainable levering te betalen of koopt ergens anders als de retailer het niet kan bieden.”

Alles draait om volume en margekeuzes

Het succes van duurzame lastmile vervoerders is volgens Altorf sterk afhankelijk van de aanwezigheid in de check-out. “Het maakt de vervoerder zichtbaar. Hoe zichtbaarder een partij is, des te meer kans op volume.” Dat volumeaspect is volgens hem niet te onderschatten.

“Volume heb je nodig vanuit operationeel oogpunt. Daardoor kan een vervoeder een kleinere marge bij grote retailpartijen accepteren. En als je voldoende volume te vervoeren hebt, kun je als transporteur proberen om kleinere, beter betalende partijen aan te laten haken.” 

Daarnaast maken webshops keuzes, waarbij volgens hem de duurzame keuzes vaak duurder zijn. “Elke euro die een verkoper aan de levering besteedt, gaat van zijnmarge af. Met de recent gestegen kosten moet de webshop of de lastmile vervoerder ergens geld bijleggen. De webshop heeft daarbij een keuze.”

Welke opties zijn er als duurzame vervoersoptie wegvalt?

Het voorbeeld van Rituals en Storeshippers laat zien dat een gestopte samenwerking het einde van de duurzame vervoerder kan betekenen. Wat doe je dan als retailer, als de vervoersoptie is verdwenen? Retailers die met heel veel vervoerders werken, kunnen de weggevallen duurzame optie uitzetten in de check-out. 

Uiteraard kunnen goederen vast komen te staan in een hub of magazijn. “Misschien zit een klein deel van de pakketten vast door een beslissing van een curator. Toch is die kans niet zo groot, omdat vrijwel geen enkele vervoerder of partij 100 procent van het volume van een retailer afhandelt.”

Nieuwe lastmile optie aanzetten kost tijd

Hoe snel is een nieuwe vervoersoptie in te schakelen? Dezelfde dag nog een andere partij inschakelen kan alleen als een retailer met die partij al een contract heeft afgesloten. In theorie is dat in een dag te doen en de dag erna zou deze leveroptie online kunnen staan, stelt Altorf.

“Maar vermoedelijk duurt het minimaal een week of langer voor een retailer een alternatief heeft gevonden. Het is verstandig eerst aan due dilligence te doen. Wat ook speelt, is dat duurzame carriers nooit het hele land bedienen.”

Wat hij retailers vooral wil meegeven is dat het probleem van wegvallende leveropties niet extreem groot is. Door de aanwezigheid van grotere pakketvervoerders zijn er altijd leveropties - hoewel misschien niet duurzaam.  

Onrust blijft nog wel even

Altorf verwacht niet dat er heel snel stabiliteit komt in de wereld van de lastmile-carriers, zeker niet onder de duurzame. “Grotere vervoerders breiden hun duurzame capaciteiten mondjesmaat uit. De investering die ervoor nodig is, is groot. Het maakt duidelijk dat het lastig is om een duurzaam levernetwerk winstgevend op te zetten. Daarbij is wat de kleinere vervoerders doen wel onderscheidend, maar de uitvoering niet winstgevend. Veel bedrijven hebben 3 à 4 jaar de kans gehad om succesvol te worden. Dat is ze niet gelukt.”